རྒྱལ་རོང་རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུའི་རླབས་སྔོན་ལང་ལོང་དུ་གཡོ་ཞིང་། ཆུ་ཤུགས་གློག་ཁང་རིམ་པ་ལྟར་འབྲེལ་བཞིན་ཡོད་པས། བར་སྣང་ནས་མར་ལྟ་ཚེ་ལྗང་མདོག་གི་མགུལ་རྒྱན་ཞིག་དང་མཚུངས། མཚོ་འཕགས་སྨི4000ལྷག་ཡོད་པའི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཕྱག་ཕྲེང་རྫོང་སྒྲོ་མདོག་ཡུལ་ཤོག་སྟེང་སྒང་རྩྭ་ཐང་དུ་འོད་ཤུགས་པང་ལེབ་ཀྱིས་ཁེངས་ཤིང་། ཆུ་དང་འོད་། རླུང་སོགས་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ་ཕན་ཚུན་གསབ་རེས་བྱས་ནས་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་སུ་བཏང་ཡོད་པ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད།

སྤྱི་ཟླ6པའི་ཚེས25ཉིན་ལ་ཉག་ཆུ་རྫོང་གི་ཆུ་གཉིས་མདོའི་ཆུ་གློག་ཁང་གི་ཆུ་འོད་གསབ་རེས་ཀྱི་དུས་ཐེངས་དང་པོའི་ལས་གྲྭ་ཧོར་ར་འོད་ཤུགས་གློག་འདོན་ཁང་དངོས་སུ་གློག་གཏོང་འགོ་བཙུགས་ཤིང་། དེ་གའི་ཆུ་གློག་འདི་ཉག་ཆུའི་ཆུ་གཉིས་མདོའི་ཆུ་གློག་འདོན་ཁང་གི་བགྲོད་ལམ་བརྒྱུད་གློག་གཏོང་ཐུབ་ནས་ཆུ་འོད་གསབ་རེས་ཡོང་ཐུབ་པ་རེད།

དེ་ནི་སི་ཁྲོན་གྱིས་ནུས་རྒྱུའི་གྲུབ་ཆ་སྣ་མང་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བའི་བསྡུས་རིས་ཤིག་རེད། གསར་འགོད་པས་ཚེས27ཉིན་འཚོགས་པའི་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་འཕེལ་རྒྱས་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་ཆུ་ནུས་དང་།ཉི་ནུས། རླུང་ནུས། ས་འོག་ཚ་ནུས་བཅས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་ཧ་ཅང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོད་པས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི“ནུབ་གློག་ཤར་སྐྱེལ”གྱི་ནུས་རྒྱུའི་རྟེན་གཞི་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད། དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ་ཡོངས་ཁྱབ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག་མའི་གྲུབ་འབྲས་ལས་མངོན་པ་ལྟར་ན། ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ་གསར་སྦོལ་བྱེད་པའི་མི་མངོན་པའི་ནུས་པ་སྟོང་ཝ་དུང་ཕྱུར2.5ལ་ཟིན་གྱི་ཡོད། མིག་སྔའི་འཆར་འགོད་ལྟར་ན2025ལོར་སླེབས་སྐབས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་འཕྲུལ་འཁོར་ནས་གློག་གཏོང་ཚད་སྟོང་ཝ་ཁྲི་3000ལྷག་ལ་ཟིན་རྒྱུ་རེད།

ཉིན་ཤས་གོང་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱིས《ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ་དང་འཕེལ་རྒྱས་སྤུས་ཚད་མཐོན་པོ་ལ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སྐུལ་འདེད་གཏང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་བསམ་འཆར》བཀྲམ་ནས་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་མ་ལག་འཆར་འགོད་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པ་དང་། ཆུ་འོད་གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་གསར་སྤེལ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། སྲ་ཞིང་བརྟན་པའི་བློས་འགེལ་ཆོག་པའི་གློག་དྲྭ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། དམངས་འཚོ་དང་བདེ་སྐྱིད་ཆེར་གཏོང་སོགས་ཐད་ཞིབ་ཕྲའི་འཆར་འགོད་བྱས་པ་རེད། ཚོགས་འདུར་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱིས་ཆུ་འཐེན་ནུས་གསོག་དང་འོད་ཤུགས་ལས་གཞི17གཙོ་གནད་ཐོག་འོས་སྦྱོར་བྱས་པ་དང་། སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་པའི་འཕྲུལ་འཁོར་ནས་གློག་འདོན་ཚད་སྟོང་ཝ་ཁྲི2600ལྷག་ལ་ཟིན་པ། རགས་རྩིས་བརྒྱབ་པ་ལྟར་ན་སྤྱིའི་མ་འཇོག་སྒོར་དུང་ཕྱུར1300ལྷག་ལ་ཟིན་ནས་ནུས་རྒྱུའི་ཁེ་ལས་མང་པོ་ཞིག་གི་མ་འཇོག་གི་ཡིད་དབང་བཀུག་ཡོད་པ་རེད།

མིག་སྔའི་བར་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱིས་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་འཕྲུལ་འཁོར་ནས་གློག་གཏོང་ཚད་སྟོང་ཝ་ཁྲི1815ལ་ཟིན་པ་དང་། འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་བཞིན་པའི་འཕྲུལ་འཁོར་ནས་གློག་འདོན་ཚད་སྟོང་ཝ་ཁྲི1456ལ་ཟིན་པ་དེའི་ནང་ཆུ་གློག་འཕྲུལ་འཁོར་ནས་གློག་འདོན་ཚད་སྟོང་ཝ་ཁྲི1006དང་། ཆུ་འཐེན་ནུས་གསོག་ནས་གློག་འདོན་ཚད་སྟོང་ཝ་ཁྲི120དང་། འོད་ཤུགས་འཕྲུལ་འཁོར་ནས་གློག་འདོན་ཚད་སྟོང་ཝ་ཁྲི330བཅས་ལ་ཟིན་པའི་ནང་ཆུ་གློག་འདོན་ཁང43དང་།འོད་ཤུགས་གློག་ཁང7དང་། ཆུ་འཐེན་ནུས་གསོག་གློག་ཁང1བཅས་ཚུད་ཡོད།

ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། རྒྱལ་ཁབ་གློག་ནུས་མ་འཇོག་ཚོགས་པས་སི་ཁྲོན་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་སྟོང་ཝ་བྱེ་བ་རིམ་པའི་ས་བབ་མཐོ་བའི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་མཉམ་འདྲེས་གསར་གཏོད་རྟེན་གཞི་ཧུར་ཐག་བསྐྲུན་ནས་གཙོ་གནད་ཚན་རྩལ་དང་ས་བབ་མཐོ་བའི་དངོས་སྒྲུབ་གྲངས་གཞི་མང་པོར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། འབྱུང་འགྱུར་ལོ3ནས5ཡི་ནང་རྒྱལ་ཁབ་གློག་ནུས་མ་འཇོག་ཚོགས་པས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་གསར་གཏོད་མཉམ་འདྲེས་འོད་ཤུགས་གློག་གཏོང་དང་། ཆུ་འཐེན་གསོག་ནུས། གསོག་འཇོག་དཔེ་སྟོན་སོགས་གསར་གཏོད་མཉམ་འདྲེས་བྱས་ནས་ཐོན་ལས་གླིང་ཁུལ་དང་། ཐཱན་མེད་གླིང་ཁུལ། ཡུལ་སྐོར་གླིང་ཁུལ། འོད་ཤུགས་དོན་དངོས་ར་སྤྲོད་གླིང་ཁུལ། ཡུལ་སྡེ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་ས་ཁོངས་བརྒལ་བའི་མཉམ་འདྲེས་བྱ་རྒྱུ་ལག་ལེན་བསྟར་རྒྱུ་རེད།།