དུས་རབས་གསར་པའི་ནང་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཀྱི་ནུས་པ་དང་འཕེལ་ཕྱོགས།(2)

སྡེ་རོང་ཚེ་རིང་དོན་འགྲུབ་ཀྱིས་བརྩམས།        2013-04-02


སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་དང་མི་རིགས་ཀྱི་གཤིས་རྒྱུད་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་པའི་འཚོ་བཅུད་ཀྱི་འབྱུང་རྩ་ཡིན་ཞིང་།མི་རིགས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ནི་མི་རིགས་ཤིག་འཚོ་གནས་དང་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་མིན་གྱི་བསམ་པའི་སྲོག་ཤིང་ཡིན་པ་དང་།མི་རིགས་ཀྱི་གཤིས་རྒྱུད་ནི་མི་རིགས་ཤིག་གི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཡོན་ཚད་དང་སེམས་ཁམས་ཀྱི་བྱང་ཚད་ཕྱིར་མཚོན་པ་ཞིག་རེད།བོད་མི་རིགས་དེ་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཤུགས་རྐྱེན་བཟང་པོ་ཐེབས་པ་དང་།དེའི་སྐྱེད་སྲིང་དང་འཚོ་གནས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་།སྤྱི་ཚོགས་ཆབ་སྲིད།ཆོས་ལུགས་དད་མོས་བཅས་ཀྱི་ནུས་པ་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོན་པའི་འོག དཀའ་སྤྱད་སྙིང་རུས་དང་།ལས་བརྩོན་སྙིང་སྟོབས།དཔའ་མཛངས་གཡུལ་མཁས།ཉམས་མེད་སེམས་ཤུགས།བཙན་པོའི་ཁ་གནོན།ཉམ་ཆུང་རྒྱབ་རྩ།མཐུན་སྒྲིལ་རོགས་རེས།ཁྱིམ་སྲུང་རྒྱལ་སྐྱོབ་བཅས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ལྡན་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་།སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཀྱིས་བློ་ཁོག་ཡངས་པོ་དང་།གཤིས་མཇལ་གཞུང་དྲང་།བརྩེ་སེམས་ཚད་མེད།ལག་གཤོག་ཆེན་པོ།ཁ་གསལ་ཁོག་དྲང་།བསམ་ཡོད་ཤེས་ལྡན།ཁེངས་སྐྱང་དྲེགས་མེད།བདེ་སྣང་ཆོག་ཤེས།རྒན་བཀུར་བྱིས་སྐྱོང་།དགེ་བཀུར་ལུགས་བརྩི།དགེ་སྒྲུབ་ཉེས་སྤང་།དུང་ཟབ་འདོད་སླ།སྦྱིན་གཏོང་དབུལ་སྐྱོབ་བཅས་ཀྱི་གཤིས་རྒྱུད་ལྡན་པའི་མི་རིགས་ཤིག་སྐྱེད་སྲིང་དང་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
གཉིས་པ།སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཀྱིས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཀུན་སྤྱོད་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་པ།
བོད་རིགས་ནི་སྤྱོད་ལམ་བཟང་པོ་དོད་བྱེད་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན།མི་ཕལ་ཆེ་བ་ནི་ལས་ལ་བརྩོན་ཞིང་འཚོ་བ་བབ་ཆགས་པ་དང་།བྱམས་དང་སྙིང་རྗེ་ལྡན་པ།མཁས་ལ་བཀུར་ཞིང་ཕུ་དུད་ཆེ་བ།རྒྱལ་ཁྲིམས་བཀུར་ཞིང་བཀའ་ལ་བརྩི་བ་ཤ་སྟག་ཡིན་ལ།ལྷག་པར་དུ་ཆོས་ལུགས་རིག་གནས་དེས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་།སིམ་འཛུལ་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བ་དང་སྤྱི་ཚོགས་སེམས་ཁམས་ལ་འདྲེས་ཤིང་།ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འཛེམ་བྱ་དང་འཇིག་རྟེན་མི་ཆོས་དེ།བོད་རིགས་ཀྱི་མི་ཆོས་ཀུན་སྤྱོད་དང་།ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་ཀྱི་ནང་དོན་གཙོ་བོར་གྱུར་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་ལམ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བརྟན་བརླིང་གི་བྱེད་ནུས་ཆེན་པོ་ཐོན།འདིས་མི་རྣམས་ལ་ཚད་ལྡན་སྤྱོད་ལམ་དང་རིན་ཐང་ལྟ་ཚུལ་ཆ་ཚང་ཞིག་བཏོན་ནས།མི་རྣམས་ཀྱིས་བདེན་པ་གཞུང་དྲང་དང་།འདོད་ཞེན་སྐྱུང་བ།ཆེར་བཀུར་ཆུང་བྱམས།དགེ་རྒན་ལ་བསྙེན་བཀུར།ཁེངས་སྐྱུང་གཞན་བཀུར།ཕོ་མོ་འདྲ་མཉམ།མཐོ་དམན་འདྲ་མཉམ།བརྩོན་བསྲིས་ཁྱིམ་སྐྱོང་།བཙན་པོའི་མགོ་གནོན་དང་ཉམ་ཆུང་གི་མགོན་སྐྱབས།གཞན་ཕན་ཀྱི་ལས་ལ་མོས་པ།སྒྲིག་ཁྲིམས་བརྩི་སྲུང་།སྐྱེ་དངོས་སེམས་ཅན་ལ་བརྩེ་བ།ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་བྱེད་པ་ནས།བདེན་དྲང་དང་བསམ་པ་དཀར་བ།ཀུན་སྤྱོད་མཛེས་པ་རྣམས་དར་སྤེལ་དང་།གཡོ་རྫུན་དང་བསམ་སྦྱོར་ངན་པ།ཀུན་སྤྱོད་མི་ལེགས་པ་རྣམས་བཀག་འགོག་བྱེད་དགོས་པའི་བླང་བྱ་བཏོན་ཡོད་པ་རེད།དཔེར་ན་སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བདུན་པར་བཟོས་པའི་དགེ་བ་བཅུའི་ཁྲིམས་དང་ནུ་བོ་ལ་གདམས་པའི་མདོ།ཕྱིས་ཀྱི་ས་སྐྱ་ལེགས་བཤད་དང་ཆུ་ཤིང་བསྟན་བཅོས།རྒྱལ་པོ་དང་།བློན་པོ།བཙུན་མོའི་བཀའི་ཐང་ཡིག་སོགས་མི་ཆོས་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་ཆེད་རྩོམ་དག་ལས་གསལ་པོ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།བོད་རིགས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་དང་།སྤྱོད་ལམ་གྱི་ཚད་གཞི་འདི་དག་ནི་དཔལ་ཡོན་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་རེ་སྙེག་བྱེད་པའི་ཀུན་སྤྱོད་རིན་ཐང་ཐད་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་ཤ་སྟག་ཡིན་པས།སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་དགོས་ངེས་ཀྱི་ནང་དོན་འབའ་ཞིག་ལྡན་ནོ།།
གསུམ་པ།བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཁྲོད་ཀྱི་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་ཐབས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས།
ལོ་ངོ་བཞི་སྟོང་ཡར་སྔོན་གྱི་གདོད་མའི་ཚོ་ཁག་དུས་སྐབས་ནས་བཟུང་རུས་རྒྱུད་དང་ཚོ་ཁག་བར་དང་།རུས་རྒྱུད་དང་རུས་རྒྱུད་བར།ཚོ་ཁག་དང་ཚོ་ཁག་ཕན་ཚུན་བར་བཅས་གང་གི་སྐབས་སུའང་མིའི་བར་གྱི་འབྲེལ་ལུགས་སྤྱོད་ལམ་དང་།མི་དང་མིའི་བར་གྱི་ཀུན་སྤྱོད་ཚད་གཞི་དེ་ནང་དོན་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་གོམས་གཤིས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྲོལ་བྱུང་ཡོད།
བོད་གནའ་རབས་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་འགོ་བརྩམས་པ་ནས་བཟུང་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་བའི་ལམ་ལུགས་བཙུགས་ཡོད་དེ།ཕལ་ཆེར་སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་དྲུག་པ་དང་བདུན་པར་བཙན་པོ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་དང་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཡབ་སྲས་ཀྱིས་སྲིད་དབང་འཛིན་པའི་སྐབས་སུ།བོད་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་དེ་ཉིན་རེ་བཞིན་འཐུས་ཚང་དུ་གྱུར་ཏེ།སྔ་རྗེས་སུ་ཁྲིམས་ལུགས་ཆེན་པོ་སོ་དྲུག་གིས་རྨང་གཞི་བྱེད་པའི་སྲིད་འཛིན་གྱི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས།ཉེས་ཁྲིམས།དམངས་དོན་ཁྲིམས་ལུགས།དམག་དོན་ཁྲིམས་ལུགས།གཞན་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་སོགས་གཏན་འབེབས་བྱས་སོ།འདིའི་རྗེས་སུ་ཕག་གྲུ་གོང་མ་དང་།གཙང་པ་རྒྱལ་པོ།དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་སོགས་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་སྔོན་རྗེས་སུ་ཞལ་ལྕེ་བཅུ་གསུམ་དང་།ཞལ་ལྕེ་བཅོ་ལྔ།ཞལ་ལྕེ་བཅུ་དྲུག  ཞལ་ལྕེ་བཅུ་གཉིས།བདེན་རྫུན་ཤན་འབྱེད་ཞལ་ལྕེ་ཉེར་གཅིག་སོགས་ཁྲིམས་ལུགས་མང་པོ་གཏན་དུ་ཕབ་བོ།འདིས་བོད་མི་རིགས་འདིར་བརྩི་སྲུང་བྱ་བའི་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ཞིང་ཁྲིམས་འགལ་རིགས་ལ་ཐག་གཅོད་ནན་མོ་བྱ་བ།བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་བའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པ་གསལ་པོར་མཚོན་པར་མ་ཟད།དེ་དང་མཉམ་དུ་བོད་རིགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་སྤྱི་ཚོགས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་བ་ལ་བྱས་རྗེས་བཞག་ཡོད་པ་རེད།བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཁྲོད་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་བལྟས་ན།དེའི་སྙིང་བཅུད་མང་པོ་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་གཏོང་འོས།དེས་མི་རྣམས་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་འདུ་ཤེས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲིམས་ལུགས་འདུ་ཤེས་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་གཏོང་བ་དང་།བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོང་བར་དཔེ་མཚོན་གྱི་ནུས་པ་ཐོན་ཐུབ་ལ་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྲུན་ལའང་ཕན་ངེས་པའོ།།
བཞི་པ།བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཁྲོད་ཀྱི་དཀའ་སྤྱད་སྡུག་རུས་དང་དཀའ་སྤྱད་ལས་སྒྲུབ་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས།
བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཁྲོད་དུ་དཀའ་སྤྱད་སྡུག་རུས་དང་དཀའ་སྤྱད་ལས་སྒྲུབ།ཡར་རྒྱས་འབད་བརྩོན་གྱི་མི་རིགས་སྙིང་སྟོབས་ཡོད་དེ།དཔེར་ན།བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གྲགས་ཅན་ཏེ།དཔལ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་གེ་སར་རྒྱལ་པོའི་སྒྲུང་ནང་མི་རིགས་དཔའ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་གདོན་འདྲེ་འདུལ་བ་དང་།བཙན་པོའི་ཁ་གནོན་དང་ཉམ་ཆུང་གི་རྒྱབ་རྩ།ཚེ་སྲོག་སྐྱོབ་སྐྱོང་།བོད་རིགས་མི་དམངས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་ངང་ལྷོ་འདུལ་བྱང་འཐབ་དང་།ཁྲག་གཏོང་དམར་འཛིང་གིས་མི་དམངས་ཀྱི་དོན་དུ་གནོད་འཚེ་འགོག་ཅིང་།རང་ཡུལ་དང་མི་དམངས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་པ་སོགས་ལས་ངོ་མཚར་བའི་འདུན་པ་དང་སེམས་ཤུགས་མངོན་ནོ།།
དུས་རབས་གསར་པའི་ནང་རང་རྒྱལ་སྔར་བཞིན་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གྲས་ཡིན་པ་དང་།བོད་ཁུལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་རིག་གནས་ད་རུང་དབུལ་ཕོངས་རྗེས་ལུས་ཀྱི་དུས་རིམ་ན་ཡོད་པས།ནུབ་རྒྱུད་གསར་སྤེལ་ཆེན་པོ་དང་ཕྱི་ཕྱོགས་སྒོ་འབྱེད་ཀྱི་དུས་སྐབས་བཟང་པོ་དམ་འཛིན་སྒོས་དབུལ་ཕོངས་རྗེས་ལུས་ཀྱི་ཛ་དྲག་ཆེ་བའི་འགྲན་རྩོད་ཀྱི་མདུན་བསུས་ཏེ་ངེས་པར་དུ་དཀའ་སྤྱད་སྡུག་རུས་དང་དཀའ་སྤྱད་ལས་སྒྲུབ།ཡར་རྒྱས་འབད་བརྩོན་གྱི་སྙིང་སྟོབས་དེ་དར་སྤེལ་གཏོང་དགོས།
ལྔ་པ།བརྗོད་བྱ་ལེགས་ཞིང་ཕུལ་བྱུང་གི་རིག་རྩལ་གྱི་རྩོམ་ཆོས།
བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཁྲོད་དུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་མང་པོ་ཡོད་ལ།དེ་ནི་བོད་རིགས་མི་དམངས་ཀྱིས་ལོ་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གོ་རིམ་ནང་འཚོ་བའི་གདོང་རིས་ངོ་མར་བརྟེན་ནས་གསར་བཟོ་བྱས་པའི་རྩོམ་རིག་གི་རྩོམ་ཆོས་ཡིན་ཏེ།དཔེར་ན་བོད་ཀྱི་ལྷ་མོའི་ཟློས་གར་ཆེན་པོ་བརྒྱད་པོའི་བརྗོད་བྱའི་རྒྱུ་ཆ་རྣམས་ངོ་མཚར་བའི་ལྷ་སྒྲུང་ལས་བླངས་པ་ལྟ་བུའོ།རྒྱ་བཟའ་དང་བལ་བཟའ་ཞེས་པས་བོད་རྒྱ་དང་བོད་བལ་བར་གྱི་གཉེན་འབྲེལ་བརྒྱུད་དེ་མཛའ་མཐུན་མཉམ་གནས་བྱུང་བའི་མི་རིགས་འབྲེལ་བར་བསྔགས་བརྗོད་དང་།བོད་ཀྱི་རྒྱལ་བློན་གྱི་བློ་གྲོས་ལ་བསྟོད་བསྔགས་བྱས་ཡོད་པ།རྒྱལ་བུ་དྲི་མེད་ཀུན་ལྡན་ཞེས་པ་ལས་རང་ཕུང་གཞན་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་དྲི་མེད་ཀུན་ལྡན་གྱི་སྣང་བརྙན་གསར་བཞེངས་བྱས་པ་དང་།ཆོས་རྒྱལ་ནོར་བཟང་ཞེས་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཉི་མ་ཞེས་པ།འགྲོ་བ་བཟང་མོ་ཞེས་པ།པད་མ་འོད་འབར་ཞེས་པ་སོགས་ལས་དགེ་སྤེལ་སྐྱོན་སྤོང་།ལེགས་སྤེལ་ཉེས་འགོག་བཅས་ཀྱི་བསམ་བློ་བསྟན་ཡོད།བོད་ཀྱི་སྒྲུང་གཏམ་རིང་གྲས་གཞོན་ནུ་ཟླ་མེད་ཅེས་པ་དང་བྱ་མགྲིན་སྔོན་ཟླ་བའི་རྟོགས་བརྗོད་ཅེས་པ།མི་རོ་རྩེ་སྒྲུང་ཞེས་པ་དང་དམངས་ཁྲོད་རྩོམ་རིག་ཨ་ཁུ་བསྟན་པ་ཞེས་པ།གཏམ་པད་མའི་ཚལ་གྱི་ཟློས་གར་ཞེས་པ་དང་།བྱ་སྤྲེལ་གཏམ་རྒྱུད་ཅེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་ནི་སྤྱོད་བཟང་དར་སྤེལ་དང་ངན་པ་ལ་ཚར་གཅོད།བདེན་དྲང་བསམ་དཀར་དང་ཀུན་སྤྱོད་མཛེས་པ་བཅས་དར་སྤེལ་དང་།གཡོ་རྫུན་བསམ་སྦྱོར་ངན་པ་ཀུན་སྤྱོད་ཐ་ཤལ་རྣམས་བཀག་འགོག་བྱེད་པའི་ནང་དོན་ལེགས་པོའི་རྩོམ་ཆོས་ལེགས་ཤོས་ཤ་སྟག་ཡིན།
དྲུག་པ།སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཁྲོད་ཀྱི་སྔོན་ཐོན་གྱི་ཚན་རིག་ལག་རྩལ།
བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཁྲོད་ཀྱི་ཚན་རྩལ་རིག་གནས་ནི།བོད་རིགས་མི་དམངས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཀྱི་སྙིང་བཅུད་ཡིན་ལ།དེར་དུས་ཡུན་རིང་མོའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་ཅིང་དེ་ད་ལྟའི་བར་དུ་བོད་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་གཙོ་བོ་དང་།བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་བའི་སྐུལ་འདེད་ཀྱི་ནུས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡིན་པ།མུ་མཐུད་དུ་ལྐོག་གྱུར་རིང་ལུགས་པ་དགག་པ་རྒྱག་པའི་རིག་གནས་ཀྱི་འཕེལ་ཕྱོགས་གཙོ་བོ་བཅས་ཡིན།ཚན་རིག་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་བསམ་བློ་ནི་ལོ་ལྔ་སྟོང་ལྷག་གི་སྔོན་གྱི་ལྷ་སྒྲུང་དུས་རབས་བར་ལ་ཡར་འདེད་ཐུབ་སྟེ།སྐབས་དེར་སྒོ་ང་ལས་འཇིག་རྟེན་གྲོལ་བ་དང་།སྤྲ་མི་ལས་མི་མཆེད་པ།ནས་འབྲུ་སྔོན་པོའི་འབྱུང་རབས་སོགས་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་བསམ་བློ་བྱུང་ཟིན་ལ།དངོས་པོའི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཉམས་མྱོང་སྟེང་བསམ་གཞིག་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་དང་སྣང་ཚུལ་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་པའི་བློ་རིག་བྱུང་ཡོད་དོ།།
ཅུང་སྔོ་མོ་ཞིག་ནས་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་བོད་རིགས་མེས་པོ་རྣམས་ནི།ཞིང་ཕྱུགས་ལས་དུས་རབས་ལ་སླེབས་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན།གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་པས་རྒྱུས་ལོན་པར་བལྟས་ན་འབོར་ཆེན་ཞིག་གནའ་བོའི་རྡོ་ཆས་དུས་རབས་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་ལག་ཆ་དང་།ས་བོན།རྨོན་ལས།སྒོ་ཕྱུགས།འཁེལ་འཐག་ལྕགས་རིགས་བཙོ་སྦྱང་ལག་རྩལ་བཅས་ཀྱི་རིག་རྫས་ཤུལ་ལོན་འབོར་ཆེན་ཞིག་ཡོད་པ་དང་།གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་པའི་ཤེས་རྟོགས་ལ་བལྟས་ན།ད་ནས་བརྩིས་པའི་ལོ་བཞི་སྟོང་ལྷག་གི་སྔོན་དུ་བོད་རིགས་ཀྱི་ལྕགས་རིགས་བཙོ་སྦྱང་བྱེད་པའི་ལག་རྩལ་དེ་ཆུ་ཚད་མཐོན་པོར་སླེབས་ཡོད་པར་མངོན་ཏེ།དེ་ནི་ད་ལྟའི་ལྷ་ས་དང་ཨ་མདོ་ས་ཁུལ་དུ་རྙེད་པའི་ལི་ཆས་ཀྱིས་བདེན་དཔང་བྱེད་ཐུབ་བོ།ཚུལ་དེ་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་དུ་བཀོད་པའི་སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ༤༠༠ལྷག་གི་ཡར་སྔོན་དུ་པུ་དེ་གུང་རྒྱལ་སྐབས་སུ་ལྕགས་རིས་བཙོ་སྦྱང་ལག་རྩལ་ལས་ཀྱང་ལོ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་ཀྱིས་སྔའོ།ད་ལྟའི་མཚོ་སྔོན་དང་།ཀན་སུའུ།བོད་ལྗོངས།སི་ཁྲོན།ཡུན་ནན་སོགས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ནས་ཐོན་པའི་རྫ་ཆས་ཀྱི་རིགས་དང་།གཟུགས་དབྱིབས།ཁ་དོག རྒྱན་རིས།རྫ་ཆས་ཀྱི་རྒྱུ་སྤུས་སོགས་ཀྱིས་ར་སྤྲོད་བྱས་པ་ནི།ལོ་བཞི་སྟོང་ནས་ལྔ་སྟོང་ཙམ་གྱི་སྔོན་ནས་བོད་རིགས་མེས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྫ་ཆས་བཟོ་བའི་ལག་རྩལ་ཡང་རྩེར་སོན་ཡོད་པ་མ་ཟད།ད་དུང་སོར་ཆུད་དབྱང་འགྱུར་ལག་རྩལ་དང་རྫ་ཆས་ནང་བྱེ་མ་བཏུམ་པ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་རྫ་ཆས་བསྲེག་སྐབས་གས་སྐྱོན་འགོག་པའི་ནུས་པ་རྣམས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཡོད་ལ།སྐབས་དེར་ཅུང་སྔོན་ཐོན་ཡིན་པའི་ལག་ཆ་སྟེ་རྫ་བཟོ་འཁོར་ལོ་ཡང་སྤྱོད་བཞིན་ཡོད་པའི་བདེན་དཔང་བྱས་སོ།།
གོང་མའི་རྒྱལ་པོའི་དུས་རབས་ཞེས་པ་དང་།ཀྲུང་གོའི་མི་རིགས་ལོ་རྒྱུས་ཞེས་པ་རྒྱ་ཡིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཁུངས་བཙན་དག་ལས་པ་ཡན་རྒྱལ་པོ་ཧྲེན་ལུང་ཧྲི་ནི་ཆྰང་(羌)རིགས་ཀྱི་མི་ཡིན་པ་གསལ་པོར་འཁོད་པ་མ་ཟད།ཁོས་ཨ་མདོ་བོད་རིགས་ཀྱི་ཞིང་ལས་རིག་གནས་དང་།རྫ་ཆས་ཚོན་མདངས་ཅན་གྱི་རིག་གནས།ཁང་པ་བཟོ་བའི་རིག་པ་རྣམས་ཨ་མདོ་བོད་རིགས་ཤར་རྒྱུད་དུ་སྤོ་སྐབས་དབུས་རྒྱུད་དུ་སྤེལ་དུ་མཅུག་པ་དེ།ཨ་མདོ་ས་ཁུལ་གྱི་གནའ་རྫས་རྙིང་པ་དག་གིས་བདེན་དཔང་བྱེད་ཐུབ་བོ།ལོ་རྒྱུས་འདི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆའི་ནང་བཀོད་པའི་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས་ཁ་བ་རི་པའི་ལྗོངས་སུ་མ་རྨོས་པའི་ལོ་ཏོག་རིགས་ལྔ་དང་གསེར་དངུལ་གྱི་གཏེར་ཁ་སྦས་པ།རྒྱལ་ཕྲན་སིལ་མ་བཅུ་གཉིས་དང་རུས་རྒྱུད་ཆེན་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་རྣམས་ཀྱིས་གནས་རེར་མཁར་རེ་བརྩིགས་ཤིང་།རྒྱལ་ཕྲན་སོ་སོར་རང་གི་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོ་ཡོད་ལ།མི་རྣམས་ཀྱི་ནོར་དང་།ལུག རྟ།ཁྱི་རྣམས་གསོ་ཤེས་པ།ཞིང་ལ་ཆུ་འདྲེན་ཤེས་པ་སོགས་གཞིས་ཆགས་ནས་འཚོ་བ་རོལ་ཚུལ་ཐོ་འགོད་བྱས་པ་དང་ཤིན་ཏུ་མཐུན་ཞིང་།འདིས་བོད་རིགས་མེས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གདོད་མའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དུས་སྐབས་ནས།ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་བསམ་གཞིག་བྱེད་པའི་མྱུ་གུ་འབུར་ཡོད་པ་མ་ཟད།ད་དུང་ཞིང་ཕྱུགས་ལས།ལྕགས་རིགས་བཙོ་སྦྱང་།བལ་འཁེལ་བ།ཁྱིམ་ཕྱུགས་གསོ་བ་སོགས་ཀྱི་རིག་པ་ཡོད་པའང་ར་སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱས་སོ།གཞན་ཡང་གནའ་བོའི་སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ༡༤༠༠ལ་ཞང་ཞུང་རྒྱལ་རབས་སྐབས་སུ་བོད་དར་གདོད་མའི་ཆོས་ལུགས་བོན་པོའི་སྟོན་པའི་གནོད་ཟློག་ལྷ་གསོལ་དང་།བགེགས་སྐྲོད་ནད་བཅོས།ཆར་སློང་ཐན་འགོག ངག་ནས་སྔགས་བཟླས།ལྷ་ཕབ་གདོན་འདུལ།ལྷ་ཁང་དང་མཆོད་ཁྲི་བརྩིགས་བཟོ་སོགས་ཀྱི་བྱ་བའི་ནང་ཆེས་གནའ་བོའི་སྐར་རྩིས་དང་།གསོ་རིག ཨར་ལས་བཅས་ཀྱི་ཚན་རིག་ལག་རྩལ་འདུས་ལ་གསལ་པོར་མཚོན་ཡོད།བོད་བཙན་པོའི་དུས་(སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ༨༢༥ནས་སྤྱི་ལོ༩༢༣)ལ་ཐོན་ཚེ།ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་བསམ་གཞིག་དེ་མ་ལག་ཅན་གྱི་དུས་རིམ་ལ་སླེབས་ཡོད་དེ།དེའི་མཚོན་རྟགས་གཙོ་བོ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འབྱུང་བ་ལྔ(ཤིང་མེ་ས་ལྕགས་ཆུ་གནམ་རི་རླུང་།)ལས་གྲུབ་པ་འདོད་པའི་གཟུགས་ཉིད་སྒྲ་བའི་ལྟ་བ་བྱུང་བ་དང་།འཇིག་རྟེན་འདི་འགལ་ཟླའི་ཕྱོགས་འགའ་ལས་གྲུབ་པ་དང་མཁའ་དང་མི་དབྱེར་མེད་ཀྱི(ལྷ་ཡུལ་དང་མི་ཡུལ།དམྱལ་བ་དང་གསུམ)འཇིག་རྟེན་གཅིག་གྱུར་གྱི་ལྟ་བས་ཐད་ཀར་གནམ་དཔྱད་དང་སྐར་རྩིས།རྩིས་རིག མིའི་ལུས་ཁམས་ཀྱི་ཚན་རིག་གསོ་རིག སྐད་དང་ཡི་གེ ཁྲིམས་ལུགས།གཏན་ཚིགས་རིག་པ།མི་ཆོས་ཀུན་སྤྱོད་སོགས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་བསམ་གཞིག་མང་པོ་བྱུང་ངོ་།།ཞིང་ལས་དང་།ཕྱུགས་ལས།ལྕགས་རིགས་བཙོ་སྦྱང་།འཁེལ་འཐག ཨར་ལས།ལུགས་བླུག ཟམ་པ་འཛུགས་པ།བཟོ་རྩལ་སོགས་ཀྱི་ལག་རྩལ་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་ཞིང་ཚན་རྩལ་གྱི་རིགས་མང་པོ་ཞིག་ད་དུང་འཛམ་གླིང་གི་ཨང་དང་པོའི་གྲས་སུ་སླེབས་འདུག
  • ལེ་ཚན་སྔོན་མ།:བྱ་སྤྲེལ་གཏམ་རྒྱུད།
  • ལེ་ཚན་རྗེས་མ།:ཤར་ཕྱོགས་རྒྱལ་མོ་རོང་གི་རིག་གནས་དང་དེའི་རིན་ཐང་།
  • དོ་སྣང་ཆེ་བའི་རྩོམ།