བྱ་སྤྲེལ་གཏམ་རྒྱུད།
2013-01-16
གཉིས་བ། རྩོམ་པ་པོ་རྡོ་རིང་བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།
གསུམ་པ།ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས།
ཁོང་གི་གསུམ་རྩོམ་ལ་《རྒྱལ་བུ་མུ་ཁྱུད་གྲགས་པའི་བསྟན་བཅོས》དང་། 《སྙན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལེགས་པར་བཤད་པ་སྡེ་བཞི་སྒོ་འཕར་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་གཏམ》《བློ་གསལ་ཡིད་དབང་འདྲེན་བྱེད་རྣམ་དཔྱོད་གསེར་གྱི་ཤིང་རྟ》《བྱ་སྤྲེལ་གཏམ་རྒྱུད》《དགའ་བཞི་པའི་མི་རབས་ཀྱི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ་ཟོལ་མེད་གཏམ་གྱི་རོལ་མོ》བྱ་བ་བཅས་བཞུགས། རྡོ་རིང་བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་དང་རོལ་ཆ་ཡང་ཆིན་ཞེས་པའི་ཤོད་ཚུལ། བོད་ལྗོངས་ས་ཁུལ་དུ་རོལ་ཆ་ཡང་ཆིན་དར་བའི་སྐོར་རྡོ་རིང་བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་གྱིས་བརྩམས་པའི《དགའ་བཞི་བའི་མི་རབས་ཀྱི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ་ཟོལ་མེད་གཏམ་གྱི་རོལ་མོ》ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་ཐར་ནང་གསལ་དོན། སྔར་བོད་འདིར་མིང་གྲགས་ཆེ་བའི་རྡོ་རིང་བཀའ་བློན་ཕ་བུ་གཉིས་བྱུང་བའི་ནང་བཀའ་བློན་བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་ནི（༡༧༦༠—？）ཆུང་དུས་ནས་གངས་ཅན་རིག་པའི་གནས་ལ་བརྩོན་པ་ཆེས་ཆེར་གནང་ཏེ་ཆེད་མངགས་དགེ་རྒན་བསྟེན་ནས་སྒྲ་སྙན་དང་གླིང་བུ་སོགས་རོལ་མོ་དང་།གར་གླུ་སོགས་ལ་སློབ་སྦྱོང་དང་བརྩོན་ཞིབ་དཔྱིས་ཕྱིན་པ་གནང་ལུགས་གསལ་པོར་འདུག ཁོང་བཀའ་བློན་ལས་ཐོག་ཏུ་ཡིད་བསུབས་བདག་པོས་རྒྱུད་བརླམས་པའི་གོར་ཥ་དབང་སྒྱུར་པས་ལྷ་ལུང་དུ་འདྲེ་ལག་བརྐྱངས་ཤིང་ས་སྤྲེལ་ལོ（༡༧༨༨）དང་ལྕགས་ཁྱི་ལོ （༡༧༩༠）ནང་བསྟུད་མར་བོད་ལ་དྲག་ཤུགས་ཀྱིས་བཙན་འཛུལ་བྱེད་སྐབས་བཀའ་བློན་བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་མཐའ་མཚམས་དོན་གཅོད་དུ་ཕེབས་པའི་གོང་མའི་དཔོན་དམག་གི་སྣེ་ཤན་དང་། གོར་བོད་འཆིང་སྒྲིག་བྱེད་པའི་རང་ཕྱོགས་གཙོ་བོའི་སྐུ་ཚབ་ལ་བཀས་མངགས་འདུག འོན་ཀྱང་ཕྱིས་རང་འགན་གྲུབ་མིན་དང་དེ་བཞིན་མན་ཇུ་གོང་མའི་མཐའ་མཚམས་དོན་བཅོད་དུ་ཆེད་འབྱོར་བློན་པོ་སྤ་དཀྲུང་གིས་ནང་ཁུལ་དུ་གཡོ་དང་བཙན་གནོན་གྱི་བྱ་བ་རབ་རིམ་སྤེལ་ཐོག་ད་དུང་གོང་མར་མཐའ་མཚམས་གསང་གནད་སྙན་ཞུའི་ནང་དངོས་མིན་གཡོ་ཞུས་སྣ་ཚོགས་བྱས་རྐྱེན་གྱིས། ཆུ་་བྱི（༡༧༩༢）ལོར་ཆན་ལུང་གོང་མས་བཀའ་བློན་བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་སོགས་གོར་བོད་དམག་འཁྲུག་དང་འབྲེལ་ཡོད་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་གཙོ་གྲས་པད་ཅིང་ལ་བཀས་བཀུགས་ནས་ངོ་གཏུག་ཞིབ་དཔྱོད་ནན་པོ་གནང་མཐར། བཀའ་བློན་བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་གཙོས་བོད་ཀྱི་དཔོན་རིགས་ཚོས་གོང་བོད་དམག་འཁྲུག་དང་། བལ་ཡུལ་དུ་གོར་ཥའི་བཙོན་རར་སྡོད་རིང་དགྲ་བོར་མགོ་བཏགས་བློ་ལོག་པའི་ཉེས་པ་མེད་ཅིང་གོར་བོད་དམག་འཁྲུག་གི་ཉེས་དོན་འགའ་རིགས་རྣམས་བློན་པོ་སྤ་དཀྲུང་རང་ལ་རག་ལས་ཚུལ་གྱི་དོན་མཐའ་གསལ་དཀར་འདོན་གནང་འདུག་ནའང་དམག་འཁྲུག་དེས་རྒྱ་བོདབལ་གསུམ་ལ་བརྡབ་བསིགས་བྱུང་བས་ཁོ་པའི་བཀའ་བློན་གོ་གནས་ཕབ་ཙམ་གྱིས་ཉེས་པ་འཐུས་པ་བྱེད་རྒྱུའི་བཀའ་སྒྱུར་བྱུང་རྗེས།བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་བློ་གུ་ཡངས་པོས་ནམ་མཁའི་སྐར་ཚོགས་ནོར་འཛིན་གྱི་རྒྱན་དུ་བབས་པ་ལྟ་བུའི་པད་ཅིང་གྲོང་ནང་དུ་ཟླ་ཤས་བཞུགས་རིང་། གྲོང་ཁྱེར་དེའི་གནས་ཁྱད་པར་ཅན་ཁག་ལ་མཆོད་འབུལ་ཕྱག་བསྐོར་དང་། ཞོར་དུ་རོལ་ཆ་ཡང་ཆིན་གྱི་གཏོང་ལུགས་ཆ་ཚང་བར་སློབ་པ་དང་།ད་དུང་ཞེང་ཞེས་པའི་རོལ་ཆ་སློབ་འགོ་ཚུགས་སྐབས།ཁོང་འབྲུམ་ནད་ཀྱིས་བཟུང་ནས་ཞེང་སློབ་འཕྲོ་ལུས།ཆུ་གླང（༡༧༩༣）ལོར་རྡོ་རིང་བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་བོད་ལ་ཕྱིར་ལོག་རྗེས་ཡང་ཆིན་རོལ་ཆ་བོད་ལ་དར་འགོ་ཚུགས་ལུགས་སོགས་ཁོང་གི་རྣམ་ཐར་ནང་དེ་ལྟར་འཁོད་འདུག་པས་དེང་དུས་བོད་དུ་མངའ་རིས་སྒྲ་སྙན་དང་།རྒྱའི་ཡང་ཆིན་འཕྲེད་གླིང་བཅས་བཅོམ་ནས་གཏོང་སྲོལ་ཐོག་མའི་ལག་འཁྲིད་ཀྱི་རྒྱུན་འཛུགས་བྱེད་པོ་ཁོ་བོ་ལགས་ཤིང་ཞེས་གསལ། རྡོ་རིང་བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་ནི་བོད་ལ་རོལ་ཆ་ཡང་ཆིན་དར་ཁྱབ་གཏོང་བའི་བྱེད་པོ་ཡིན་པ་མ་ཟད།ད་དུང་ནང་མ་ཁག་གཅིག་གསར་རྩོམ་གནང་བ་དང་།ནང་མ་དེ་ཚོའི་ནང་ཅིང་ཤིའི་རོལ་གདངས་ཡང་བར་བཅུག་དང་།ནང་མ་འཁྲུག་གཞས་ཀྱི་འཁྲབ་འཁྱེར་བྱེད་ཚུལ་དག་ལ་སྔར་གྱི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་འཕེལ་རྒྱས་ལེགས་བཅོས་གནང་ཡོད་ཞེས་པར་རྒྱུ་མཚན་ངེས་ཅན་འདུག་སྙམ།།
ཟུར་དུ། 《བྱ་སྤྲེལ་གཏམ་རྒྱུད་》ཅེས་པའི་རྩོམ་པ་པོའི་སྐོར་ལ་བཞེད་པ་མི་མཐུན་པ་མང་ཡང་འདིར་རྡོ་རིང་བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བཏང་ནས་ངོ་སྤྲོད་ཞུ་བར་བྱའོ།། དགའ་བཞིན་བསྟན་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་ནི་བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ལྕགས་འབྲུག་（སྤྱི་ལོ་1760）ལོར་ལྷ་སར་འཁྲུངས། འདས་ལོ་མི་གསལ། དགུང་ལོ་ལྔ་པ་ནས་ཆོས་དང་རིག་གནས་སྦྱོང་མགོ་བརྩམས་ཏེ་མཐར་མཁས་པའི་ཕུལ་དུ་གྱུར། དགུང་ལོ་ཉེར་བཞི་པ་རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ཆུ་ཡོས（སྤྱི་ལོ་1783）ལོར་གོང་མ་ཆན་ལུང་གིས་བཀའ་ཤག་སྲིད་གཞུང་གི་བཀའ་བློན་དུ་བསྐོས། དེ་ལྟར་ཁོང་གི་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་བོད་སྲིད་ཀྱི་བྱ་བའི་ཁྲོད་ནས་འདས་པ་ཞིག་གོ། ཁོང་གི་གསུམ་རྩོམ་ནི་《རྒྱལ་བུ་མུ་ཁྱུད་གྲགས་པའི་བསྟན་བཅོས》དང་། 《སྙན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལེགས་པར་བཤད་པ་སྡེ་བཞི་སྒོ་འཕར་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་གཏམ།》《བློ་གསལ་ཡིད་དབང་འདྲེན་བྱེད་རྣམ་དཔྱོད་གསེར་གྱི་ཤིང་རྟ།》《དགའ་བཞི་པའི་མི་རབས་ཀྱི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ་ཟོལ་མེད་གཏམ་གྱི་རོལ་མོ》བྱ་བ་བཅས་བཞུགས། གཏམ་རྒྱུད་འདིའི་བརྗོད་བྱ་གནད་བསྡུས་ནི། སྔོན་བཀྲ་ཤིས་མཛེས་དགའི་ཡུལ་གྱི་རི་ཀུན་བཟང་བྱ་བ་རྩ་བ་ནགས་དང་། སྐེད་པ་སྤང་། རྩེ་མོ་གངས་ཡིན་པ་ཞིག་ཡོད་པར། དེའི་རྩེ་མོ་གངས་སེང་གི་ཁྱུས་བདག་བྱས། སྤང་ནི་བྱ་ཚོགས་ཀྱིས་བདག་གིར་བྱས། འདབས་ཀྱི་ནགས་ནི་གཅན་གཟན་དང་སྤྲེའུ་ཡིས་བདག་གིར་བྱས། དེ་རྣམས་ཕན་ཚུན་ལ་འཚེ་བ་མེད་ཅིང་གནས་བདག་སྒེར་དུ་བཟུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་སོ། རེ་ཞིག་གི་དུས་ན་སྤྲེའུ་འགའ་སྤང་རི་ལ་ཕྱིན་ནས་མེ་ཏོག་དང་སེར་ཤ་སྤང་རྒྱན་སོགས་ཤ་མོ་རྩེ་ཏོག་ཟོས་པ་བྱ་བྱེའུ་རྣམས་ཀྱི་བློར་མ་བབས་ནས་ལྷ་བྱ་གོང་མོ་མངགས་ཏེ་སྤྲེའུ་རྣམས་སྤང་དུ་ཡོང་མི་རིགས་པའི་བརྡ་བཏང་བ་ན། སྤྲེའུ་ཚོགས་ཀྱི་ཀྱང་དོན་དེ་ཁས་མ་བླངས་སྟབས་བྱ་སྤྲེལ་བར་དུ་རྩོད་གཞི་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱུང་སྟེ་མཐར་གཡུལ་གཤོམ་རྒྱུའི་སྦྱོར་བ་རྩོམ་ཉེ་བ་ན།
དོ་སྣང་ཆེ་བའི་རྩོམ།
- མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་བྱུང་འཕེལ་རགས་བཤད།
- དུས་རབས་རིམ་བྱུང་གི་བོད་ཀྱི་མངའ་རིས་དབྱེ་ཚུལ་སྐོར་ཉུང་ངུར་བརྗོད་པ།
- བོད་ཀྱི་ཡིག་ཚང་ཁྲོད་དུ་བཀའ་བསྟན་འགྱུར་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ བན་བོན་གང་གི་ལུགས་ཡིན་མིན་དཔྱད་པ།
- གསར་འགྱུར་རྩོམ་ལུས་ཀྱི་དབྱེ་བའི་སྐོར་ཅུང་ཟད་གླེང་བ།
- བོད་ཡིག་དགེ་རྒན་གྱིས་སློབ་ཆུང་སློབ་མ་ཚོའི་རྩོམ་འབྲི་བའི་ནུས་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་དགོས་
- སློབ་ཆུང་སློབ་མའི་རྩོམ་འབྲིའི་ནུས་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེད་སྲིང་བྱ་དགོས་ཚུལ་སྐོར་བརྗོད་པ།
- རང་རྫོང་གིས་བོད་ཡིག་ལ་སྣང་ཆུང་བྱེད་ཚུལ་དང་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐད་ཀྱི་ཤེས་རྟོགས་ཞན་པའི་སྐོར་མདོ
- བརྩམས་སྒྲུང《གཞོན་ནུ་ཟླ་མེད་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད》དང《རྩྭ་ཐང་གི་ཉིན་ཐོ》ཡི་སྒྱུ་རྩལ་ཁྱད་ཆོས་ཐད་ཀྱི་ཞི
- གངས་དབང་གི་ལྷུག་རྩོམ་དང《རང་ཡུལ་རང་གིས་བསྐོར་བའི་སྐྱིད་སྡུག》
- ༄༅།། ཡིག་བསྒྱུར་ལས་དོན་ལ་ངེས་པར་དུ་ཚང་དགོས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་འགའ།
རྩོམ་གསར། 10
རྫ་སྨུག་མཁར་གྱི་མཛེས་དཔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་།- སླར་མཇལ་བ།
- དུར་ཁྲོད་འོག་གི་དྲན་པ།
- མཐོ་རྒྱུགས་ལ་སྦྱར་བའི་མགུར་མ་དགུ་སེང་དྲུག་འགྱུར།
- ཨ་ཕ་དང་ལུག་ཁྱུ།
- ༄༅།།ཤིང་ཏོག་གི་དྲི་ཞིམ་ཁྲོད་ཀྱི་བོད་ཁང་དམར་པོ།
- གསར་བརྗེ་རིག་གནས་རྒྱུད་འཛིན་གྱིས།། ཆོས་ལུགས་ཡར་རྒྱས
- ཁུ་བྱུག
- ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུས་ཀྱིས་ཚོགས་འདུ་འཚོགས
- ལྷ་སར2021ལོའི“ལྷ་མོའི་ཟློས་གར་འཁྲབ་སྟོན་དུས་ཚིགས”སྤེ