དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་ལགས་ཀྱི་ལྷུག་རྩོམ་《རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ》（༢༠༠༡ལོར་བསྒྲིགས་པའི་མཐོ་རིམ་སློབ་འབྲིང་གི་སྐད་ཡིག་དེབ་དང་པོར་བདམས་ཡོད）ལ་དབྱེ་ཞིབ་ཕྲན་བུ་ཞིག་བྱ་ཁུལ་ཞུ་བ་ལ་གསུམ་སྟེ།རྩོམས་པ་པོའི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས་དང་།དགོངས་དོན་དབྱེ་ཞིབ།སྒྱུ་རྩལ་ཁྱད་ཆོས་སྐོར་གྱི་གནད་དོན་འགའ་བཅས་གསུམ་མོ།།
 དང་པོ།རྩོམ་པ་པོའི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས།
དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་ནི་སྤྱི་ལོ༡༩༥༣ལོའི་ཧོར་ཟླ་༥པར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རྨ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གཙན་ཚ་རྫོང་གི་ཡུལ་སྡེ་དགུ་འགྱུར་པདྨོ་རོང་དུ་སྐུ་འཁྲུངས་པ་དང་།དགུང་ལོ་བརྒྱད་པ་ཙམ་ནས་སློབ་ཆུང་དུ་ཞུགས་ཏེ་རིག་གནས་སྦྱོང་མགོ་ཚུགས་ཤིང་།སྤྱི་ལོ་༡༩༥༦ལོ་ནས༡༩༦༩ལོའི་བར་རྨ་ལྷོ་ཁུལ་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲྭ་འགྲིམས་ནས་སྦྱང་བ་ལྷོད་མེད་བྱས།སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་མཚོ་སྔོན་མི་དམངས་ཀུན་ཁྱབ་རླུང་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ལ་ལས་བགོས་བྱས་ཏེ་ངོ་ལོ་གཉིས་ཙམ་རིང་ལ་རྒྱང་སྒྲོག་གི་བྱ་བ་གཉེར།སྤྱི་ལོ༡༩༧༡ལོ་ནས་༡༩༧༥ལོའི་བར་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ཚན་ཁག་ལ་ཞུགས་ཏེ་རྒྱ་བོད་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ཆེད་ལས་སྦྱངས།སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་སྔར་གྱི་ལས་ཁུངས་སུ་ཕྱིར་ཕེབས་ནས་ལོ་ངོ་གསུམ་ཙམ་གྱི་རིང་སྔོན་མའི་རྒྱང་སྒྲོག་དང་རྩོམ་སྒྱུར་གྱི་ཕྱག་ལས་གཉེར།སྤྱི་ལོ༡༩༧༨ལོ་ནས༡༩༨༡ལོའི་བར་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གླིང་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ཚན་ཁག་གི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་འཛིན་གྲྭར་ཞུགས་ཏེ་དུང་དཀར་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་བསྟེན་ནས་གནའ་རབས་བོད་ཡིག་གི་ཆེད་ལས་སྦྱངས་ཤིང་ཧྲའོ་ཧྲིའི་ཐོབ་ཐང་བླངས།དེ་ནས་ལོ་གསུམ་ཙམ་གྱི་ཡུན་ལ་སློབ་ཆེན་དེ་དགའི་དགེ་རྒན་གྱི་འགན་བཞེས།སྤྱི་ལོ༡༩༨༤ལོར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་མི་རིགས་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲྭས་གདན་དྲངས་པ་བཞིན་སློབ་གྲྭ་དེ་གར་ཕེབས་ནས་དགེ་རྒན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་ཞིང་།དེའི་ཕྱི་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ༡༩༨༥ལོའི་ཟླ༡༡པའི་ཚེས་༢༩ཉིན་སྐུ་གྲོངས།  ལོ་རྒྱུས་དཔྱད་རྩོམ་དང་རྩོམ་ལུས་སྣ་ཚོགས་པའི་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་དང་།སྒྱུར་རྩོམ།ཕྱག་འཕྲིན།གླུ་ཚིག།ཤེས་བྱའི་རྩོམ་ཐུང་སོགས་འདུས་པའི་གསུང་རྩོམ་པོད་གྲངས་དྲུག་ལྷག་ཙམ་བཞུགས་པ་དག་ཁ་གསལ་ཞིང་ཚིག་སྦྱོར་བདེ་བ་དང་།དོན་ཟབ་ཅིང་གནད་དུ་ཐིངས་པ་དང་།དུས་རབས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་མངོན་པར་གསལ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྣང་ངོ་།།
 གཉིས་པ།དགོངས་དོན་དབྱེ་ཞིབ།
ལྷུག་རྩོམ་དེར་རང་བྱུང་ཚན་པ་བཅུ་གསུམ་ཡོད་པ་དག་རྩོམ་པ་པོའི་ཡིད་འགྱུར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་གཞིར་བཟུང་ནས་དབྱེ་ན་ཚན་པ་ཆེན་པོ་གསུམ་དུ་དབྱེ་རུང་བར་འདོད་དེ།ཚན་པ་དང་པོ་ནི་ངའི་བསམ་པའི་བརྩེ་དུངས་ཀྱི་རྩིག་ལྡེབས་ངོས་སུ་ཞེས་པ་ནས་རྩོད་གཞི་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ་ཐག་གཅོད་མ་ཐུབ་ཅེས་པའི་བར་ཡིན་ལ།དོན་ཚན་དེའི་ནང་དུ་འདས་པ་ལ་ཕྱིན་དྲན་བྱེད་པའི་ཐབས་ཀྱིས་རྐང་ལམ་ཕྲ་མོས་ང་ལ་བཞག་པའི་བག་ཆགས་ཐོག་མའི་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་དེ།རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ་དེ་མ་གཞི་ནས་དུས་ཡུན་རིང་བོའི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པ་ཞིག་དང་།ལྷ་སྒྲུང་གི་རང་བཞིན་ལྡན་པ་ཞིག རྩོད་གཞི་དང་ལྡན་པ་ཞིག་བཅས་ཡིན་པས།ངས་རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ་དེ་ཡིན་ལ་དྲན་མེད་ཐེངས་རེར།བསམ་པའི་དྲན་ཤེས་ཀྱི་ཡོལ་བའི་ངོས་ལ་འཆར་ཡན་གྱི་སྣང་བརྙན་མང་བོ་ཞིག་དབང་མེད་དུ་འཆར་བར་བྱེད་པ་དང་།བརྗོད་བྱ་མི་གསལ་བའི་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་འགྲོས་སྙན་མོ་ཞིག་ངའི་ཐོས་འཛིན་གྱི་བུ་ག་བརྒྱུད་དེ་སེམས་ཀྱི་གཏིང་དང་གློ་རྒྱུ་མའི་མཚམས་ན་ལྷང་ལྷང་དུ་གྲགས་པའི་སྣང་བ་སྟེར་བཞིན་མཆིས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་བསྟན་ལ།དེའི་ཤུགས་ནས་མི་རབས་གསར་བ་ཞིག་གིས་རང་མི་རིགས་ཀྱི་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་ཞིང་རྩོལ་བ་བསྐྱེད་པའི་རྔུལ་ཆུ་མང་བོ་སིམ་པའི་བྱུང་འདས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བཤུལ་ལམ་རིང་མོ་དང་དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ལ་ཐོག་མའི་ངོས་ཟིན་ཐོབ་ཚུལ་དང་།དེ་ལས་བསམ་པའི་བརྩེ་དུངས་ཀྱི་རྩིག་ལྡེབས་ངོས་སུ་དགའ་དུངས་དད་པའི་འདུ་ཤེས་བསུབ་ཐབས་བྲལ་པ་དང་ལྷད་ཀྱིས་མ་གོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཚུལ་བཅས་ཤེས་བྱ་དང་ན་ཚོད་བར་གྱི་འབྲེལ་བའི་ཆོས་ཉིད་བཞིན་མངོན་ཆུང་གིས་མཚོན་ཡོད་དོ།། དོན་ཚན་གཉིས་པ་ནི་རྒན་རྒོན་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་རྩོད་དེས་ཞེས་པ་ནས་འགྱོད་པ་འདི་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་གང་ན་ཡོད་ཅེས་པའི་བར་ཡིན་ལ།དོན་ཚན་དེའི་ནང་དུ་ངའི་མྱོང་བ་དངོས་དང་དཔྱོད་ཤེས་ཀྱི་དཔྱད་བརྗོད་སྤེལ་མར་བརྗོད་པའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་རྐང་ལམ་ཕྲ་མོའི་ངོས་འཛིན་དེ་ཐོག་མའི་བག་ཆགས་ཙམ་ནས་དཔྱོད་ཤེས་ཀྱི་ཟབ་ཚད་ཅིག་ལ་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་པར་མ་ཟད།ངོས་ཟིན་ཟབ་མོ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ་དེ་འདོད་མཁན་གྱི་མེས་པོ་ལ་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ཀྱི་བསྔགས་བརྗོད་བྱོས་ཡོད་པ་དང་།མི་རབས་དེའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་ཁ་ཤས་ཏེ་དཔའ་བོས་བཏོད་པའི་ལམ་དུ་འགྲོ་ཤེས་པ་ལས།དཔའ་བོའི་མཛད་རྗེས་དང་མཚན་སྙན་ལ་མོས་གུས་དང་བསྔགས་བརྗོད་མི་བྱེད་པར་མ་ཟད།ད་དུང་འཁར་ར་དང་སྡང་སེམས་བཟུང་ནས་གནའ་མི་གླེན་པ་དེ་ཚོ་ཞེས་དམོད་པ་འབོར་མཁན་ཚོར་མཚང་འབྱིན་བྱས་ཤིང་ཁ་རྡུང་བཏང་ཡོད་དེ།དོན་ལ་དེ་ནི་ངས་རང་མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁོར་ཡུག་ནས་བྱུང་ཞིང་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་གྲོལ་ཅིང་འཕེལ་བའི་རིག་གནས་ལ་བཟུང་བའི་བསྟོད་བསྔགས་མོས་གུས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་དང་བསམ་བློ་གསལ་བོ་ཞིག་ཡིན་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་གསལ་ལོ།། དོན་ཚན་གསུམ་པ་ནི་ད་ལྟ་གཞུང་ལམ་དང་ཞེས་པ་ནས་མཇུག་གི་བར་ཡིན་ལ།དོན་ཚན་དེའི་ནང་དུ་ཡུལ་གཞན་ནས་གསར་དུ་བྱུང་བའི་གཞུང་ལམ་དང་།ལྕགས་ལམ།མཁའ་ལམ།མཚོ་ལམ།ཟླ་བའི་ཁང་བཟང་དུ་འགྲོ་བའི་བགྲོད་ལམ་སོགས་དང་ང་ཚོའི་མི་རིགས་ད་དུང་འགྲོ་ཞིང་མཆིས་པའི་རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ་གཉིས་བར་གྱི་ཁྱད་པར་དང་།རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ་དང་དེ་བརྒྱུད་ནས་འགྲོ་མཁན་གྱི་མི་རྣམས་བར་གྱི་འགལ་འབྲེལ།གཞན་ཡང་གློ་བུར་དུ་བྱུང་བའི་དོན་དག་གཉིས་ཏེ་ཆུ་ལོག་བྱུང་སྟེ་རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ་འདི་ཁ་ཤོ་སྣ་ལོ་ཅན་དུ་བཏང་སོང་བ་དང་།འདི་གར་གཏེར་ཁ་མང་བས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་གཏེར་འདོན་པའི་ཆེད་དུ་རླངས་འཁོར་བགྲོད་སའི་གཞུང་ལམ་ཞིག་བཟོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྩོད་གླེང་དྲག་པོ་སོགས་སྤྲོས་བརྗོད་བྱས་པ་བརྒྱུད།རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ་ལ་བྱུང་བའི་ངོས་ཟིན་གཏིང་ཟབ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཚོན་པའི་མཇུག་ཏུ་རང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་ལངས་ཕྱོགས་སོགས་བསྟན་ཡོད་དེ།ང་ཚོའི་མི་རིགས་འདི་ད་དུང་བོང་བུར་ཞོན་ནས་རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ་འདིའི་ཐོག་ཏུ་སོས་དལ་བག་ཕེབས་ཀྱིས་འགྲོ་ཞིང་མཆིས་ཞེས་པས་རྐང་ལམ་ཕྲ་མོའི་རྗེས་ལུས་རང་བཞིན་དང་ཕྱི་རོལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་འགྲོས་མྱུར་བའི་འཕེལ་རྒྱས་གཉིས་གཤིབ་སྡུར་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བྲེལ་འཚབ་ཀྱི་ཡིད་འགྱུར་ཤུགས་དྲག་པོ་ཞིག་བསྟན་ཡོད་ལ།དེས་ང་རང་སྐྱོ་ས་ཡང་རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ་འདི་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་བསྟན་ཡོད་པ་དང་།ངག་ནས་སྐྱབས་འགྲོ་ཟློ་བའི་བོད་མི་དག་ལ་བསམ་བློའི་རྒྱབ་རྩ་རྟེན་སའི་རྟེན་གཞི་ཡོད་མོད།འོན་ཀྱང་རྐང་བའི་འདེགས་འཇོག་བསྒྱུར་ས་ནི་རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ་འདི་རེད་ཅེས་པ་དང་གཅིག་བྱས་ན་སེམས་ཀྱི་རྟ་ལ་བཅིབས་ཏེ་ཐར་བའི་ལམ་དུ་བགྲོད་པའི་དམ་པ་ནི་ཡོད་དུ་སྲིད་ཀྱང་།ཐར་བའི་ལམ་སྣ་ཟིན་ནས་འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བའི་མགོན་སྐྱབས་ནི་དཀའ་ཙམ་གདའ་ཞེས་པ་ལས་བླ་མ་དང་བཙུན་པ་ཚོས་མཚོན་པའི་བོད་པའི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣའམ་ཡང་ན་མི་རིགས་ཡོངས་དང་རྐང་ལམ་ཕྲ་མོའི་བར་གྱི་འགལ་བ་སྟེ།རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ་དང་ཁ་བྲལ་མི་ནུས་བཞིག་རྐང་ལམ་ཕྲ་མོར་མཐོང་ཆེན་མི་བྱེད་པའི་ཕྱོགས་ལྷུང་གི་བསམ་སྦྱོར་ཞིག་གི་ཉེན་ཁ་བསྟན་ཡོད་ཅིང་།དེ་ནི་མི་རིགས་ཤིག་གི་བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་དང་དངོས་པོའི་དཔལ་ཡོད་དོ་མི་མཉམ་པར་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་དངོས་ཡོད་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱང་རུང་སྙམ།རྒན་རྒོན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་ཅི་ཟེར།ལམ་འདི་གཉན་དང་བཙན་གྱི་རྒྱུ་ལམ་ཡིན་པས་ས་ཁེམ་གང་བརྐོས་ན་ཡང་མཛེ་བུད་ནས་འཆི་ངེས་རེད་ཅེས་དང་།ཕོ་གསར་མོ་གསར་རྣམས་ཀྱིས་གཞུང་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་ཐོག་མར་རྟོགས་ཞེས་པས་མི་རབས་གཉིས་ཀྱི་མཁྲེགས་འཛིན་དང་གསར་བ་དང་དུ་ལེན་པའི་བསམ་སྦྱོར་ཐད་ཀྱི་འགལ་བ་ཛ་དྲག་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བརྗོད་པ་དང་།སྲོལ་རྒྱུན་རྔམས་མཐུག་ཀྱང་ཁེ་མི་གསལ་བ་དང་གསར་བྱུང་ཉེན་ཚ་ཡང་འབྲིད་ཆེ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལོ་མཇུག་གི་སྡོམ་རྩིས་བྱེད་སྐབས་འཕྲུལ་ཆས་བཀོལ་མཁན་དང་སླེ་བོ་འཁུར་མཁན་བར་ཚིག་རྩོད་དྲག་པོ་ཞིག་ལངས་པ་དང་།འགལ་བ་དེ་ནི་ལོ་མུས་སུ་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་ཞིང་གདའ་བའི་དངོས་དོན་དང་དེའི་གནས་ལུགས་བསྟན་མཐར།འགལ་བ་དེ་གཉིས་ཀའི་བར་མཚམས་ནས་ངའི་གོམ་པའང་རང་དབང་མེད་པར་གཞུང་ལམ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་སྤོ་དགོས་བྱུང་ཞེས་རང་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་གི་གདམ་ག་དང་ལངས་ཕྱོགས་གསལ་བོར་བསྟན་ནས་རྩོམ་མཇུག་རྫོགས་པར་བྱས་ཡོད་པ་དེའོ།
དོན་ཚན་གསུམ་པ་ནི་ལྷུག་རྩོམ་འདིའི་དཀྱིལ་སྙིང་དུ་བཟུང་ཆོག་སྙམ་སྟེ།དོན་ཚན་དེའི་ནང་དུ་རྩོམ་པ་པོས་དོན་ཚན་སྔ་མ་གཉིས་ཀའི་མཐོང་ཐོས་མྱོང་བའི་བརྗོད་དོན་དང་དེ་རིགས་ལས་འཕེལ་བའི་བབ་ཆགས་ཀྱི་ཡིད་འགྱུར་སོགས་གཞིར་བཟུང་ནས་དངོས་ཡོད་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྟ་ལ་བཅིབས་ནས་ཐར་བའི་ལམ་དུ་བགྲོད་མཁན་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ཕྱོགས་ལྷུང་དང་གཟུགས་འདས་རྗེས་ལུས་བཅས་ཡིན་པའི་མི་ཚེ་འཚོ་བའི་ཁ་ཕྱོགས་ཤིག་དང་།རྒན་རྒོན་དག་གིས་མཚོན་པའི་རྙིང་ཞེན།བག་འཁུམ།མཁྲེགས་འཛིན་གྱི་བསམ་བློ་དང་ལྟ་བ་ཞིག་ལ་ཡིན་པ་ལས་མ་འདས་པ་དངོས་ཤུགས་ཅི་རིགས་ནས་བསྟན་ཡོད་ཅིང་།སྲོལ་རྒྱུན་ལ་དགའ་ཡང་སྲོལ་རྒྱུན་གྱིས་སྐྱོ་བའི་ཡིད་འགྱུར་ཤུགས་དྲག་པ་ཞིག་མཚོན་ཡོད་ལ།ན་གཞོན་དག་གིས་མཚོན་པའི་མི་རབས་གསར་བ་ཞིག་གིས་གསར་བ་དང་དུ་ལེན་པའི་སྤོབས་པ་དང་སྙིང་སྟོབས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསམ་ཚུལ་ཚིག་ཤུགས་ནས་བསྟན་མཐར།རང་ཉིད་ཀྱང་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་གོམ་པ་གཞུང་ལམ་དུ་སྤོ་དགོས་བྱུང་བའི་སེམས་འདུན་དང་ལངས་ཕྱོགས་གསལ་བོར་བསྟན་པར་མ་ཟད།མི་རབས་ཤིག་དང་དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་མི་རིགས་ཤིག་གི་མདུན་ལམ་དང་མ་འོངས་པ་ནི་མཚར་སྡུག་འོད་སྟོང་འབར་བ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཡིད་ཆེས་དང་གདེང་ཚོད་གསལ་བོར་བསྟན་ཡོད་དོ།།
 གསུམ་པ།སྒྱུ་རྩལ་ཁྱད་ཆོས་སྐོར་གྱི་གནད་དོན་འགའ།