དེང་རབས་རྩོམ་རིག་བོད་ལ་དར་ནས་དུས་ཚོས་ངེས་ཅན་ཞིག་འགོར་པ་དང་།དེའི་རིང་ལ་རྩོམ་པ་པོ་ཡི་འབད་འབུངས་དང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཡི་ཐུགས་ཁུར།ཀློག་མཁན་ཀུན་གྱི་རྩིས་ཆེན་བཏོད་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས།བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ལ་ནི་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་གདའ།འོན་ཀྱང་།རྩོམ་རིག་དཔྱད་བརྗོད་ཀྱིས་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་ལ་དུས་ལྟར་རམ་འདེགས་དང་མཛུབ་སྟོན་བྱེད་མ་ཐུབ་པ་ན།རྩོམ་པ་པོའི་གསར་རྩོམ་གྱི་ལས་ལ་ཁ་ཕྱོགས་དང་འཇུན་བྱེད་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པར་མ་ཟད།སྐབས་རེར་རྩོམ་པ་པོ་ལ་ལ་ལོག་ལམ་དུ་ཞུགས་རུང་ལེགས་ལམ་ལ་འཁྲིད་མཁན་ཡང་མེད་པའི་འགལ་རྐྱེན་བྱུང་།འདི་ལྟར་བརྗོད་ན་དཔྱད་བརྗོད་པ་འགའ་རེར་ཁོང་ཁྲོ་སློང་སྲིད་མོད།ཀློག་མཁན་ཀུན་ལ་གསལ་བ་ནང་བཞིན།བོད་ལ་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་དར་ནས་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུ་ལྷག་ལས་མ་འགོར་བ་དང་།དེའི་རིང་ལ་དུས་དེབ་སོ་སོའི་ངོས་སུ་རྩོམ་རིག་དཔྱད་བརྗོད་ནི་གྲངས་ཤིན་ཏུ་ཉུང་བ་དང་།དཔྱད་གཏམ་ཁ་ཤས་མཆིས་པ་དེ་དག་ཀྱང་སྐྱ་བརྒྱ་ལམ་ཕྲན་གཅིག་ལ་ཞུགས་ཏེ་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་དགེ་མཚན་བརྗོད་ནས་རྩོམ་མཁན་ལ་བསྟོད་བསྔགས་ཤ་སྟག་བྱེད་བཞིན་གདའ།སྣང་ཚུལ་དམིགས་སུ་བསལ་པ་འདི་ནི་བོད་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་ཁྱབ་བརྡལ་དང་གོང་འཕེལ་དུ་གཏོང་བའི་ཐད་ཀྱི་འགལ་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་ལ།གལ་སྲིད་འགལ་རྐྱེན་དེ་ཉིད་དུས་ལྟར་བསལ་མ་ནུས་ན།རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་ཕྱོགས་ཆ་འགའ་རེ་ལོག་ལམ་ལ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཞུགས་འགྲོ་བས།བོད་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་ལ་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་རེ་བ་དང་།དུས་ཡུན་ཐུང་ངུའི་རིང་ལ་མི་རིགས་གཞན་གྱི་རྗེས་ཆོད་པར་རེ་བ་ནི་སྟོང་སེམས་དང་འཕྲུལ་སྣང་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་སྙམ།འོན་ཀྱང་།དགའ་འོས་པ་ཞིག་ནི།བློ་མཐུན་ཨ་བུ་ལགས་ཀྱིས་སྤྱི་ལོ༢༠༠༢ལོའི་《སྦྲང་ཆར》དེབ་བཞི་པའི་སྟེང་དུ་《སྒོ་འགྲམ་གྱི་འགྲུལ་བ་གཏོལ་མེད》ཅེས་པའི་དཔྱད་གཏམ་སྤེལ་ཏེ།བློ་མཐུན་ལྷ་བྱམས་རྒྱལ་གྱི་《ལྷགས་རླུང》（༢༠༠༢ལོའི《སྦྲང་ཆར》དེབ་གསུམ་པ）གི་སྐྱོན་དང་ཞན་ཆའི་ཕྱོགས་ཀུན་འཛེམ་བག་ཅི་ཡང་མེད་པར་རྗེན་པར་བརྗོད་པའི་ཞོར་དུ།བོད་ཀྱི་དེང་རབས་སྒྲུང་གཏམ་གྱི་གསར་རྩོམ་ཐད་ན་གནས་པའི་སྣང་ཚུལ་འགའ་ལའང་རང་གི་འདོད་བློ་ལྟར་སུན་འབྱིན་གང་ནུས་བྱས་འདུག སྦྱོར་བ་འདི་ནི་དགེ་མཚན་འབུམ་གྱིས་ཕྱུག་པའི་སྣང་ཚུལ་ཕན་འབྲས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ལ།གལ་སྲིད་དཔྱད་བརྗོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བློ་མཐུན་ཨ་བུ་ལྟར་དཔྱད་གཏམ་གང་ཞིག་འབྲི་ཚེ།སྐབས་སུ་བབ་པའི་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་ལ་གཞི་བཅོལ།རྩོམ་རིག་སྤྱི་ཡི་འཕེལ་ལུགས་སུ་རྐང་ཟུག་པར་བྱས་ཏེ་ཞེན་ཁ་ཕྱོགས་རིས་མེད་པ་དང་དམིགས་འབེན་ངེས་གཏན་ཅན་ཞིག་གནད་དུ་བཟུང་ནས་དཔྱད་གཏམ་བྲིས་ནས་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་དགེ་སྐྱོན་བརྗོད་ན།རྩོམ་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བརྩམས་ཆོས་རྩོམ་པའི་སྣང་ཚུལ་འགོག་ཐུབ་པ་དང་།གསར་རྩོམ་གྱི་ལས་ལ་ཁ་ཕྱོགས་ནོར་འཆུགས་མེད་པ་ཞིག་སྟོན་ཐུབ་པར་མ་ཟད།ཀློག་མཁན་མང་བོའི་ཡིད་སེམས་རྩོམ་རིག་ཕྱོགས་སུ་འགུགས་ཐུབ་པ་བྱུང་ན།དེང་རབས་རྩོམ་རིག་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་བའི་ཐད་ལ་རམ་འདེགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་འདོན་ཐུབ་ངེས་ཡིན།
བློ་མཐུན་ཨ་བུའི་རྩོམ་ཡིག་གི་ཁྱད་ཆོས་ལ་གཞིགས་ན།རྩོམ་པ་པོས་སྤོབས་པ་དང་ཀུན་སློང་རྣམ་དག་གི་སྒོ་ནས་དཔྱད་གཏམ་འདི་བྲིས་པ་གདོན་མི་ཟ་མོད།ཡིན་ནའང་ཁོང་གི་འདོད་བློ་ལ་ནོར་འཆུགས་མེད་པའང་མ་ཡིན་པས།བདག་གིས་ཀྱང་བློ་མཐུན་ཨ་བུ་མིག་དཔེ་བྱས་ཏེ།དཔྱོད་པ་པོ་ཁོང་ཉིད་ལ་འདོད་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་འགའ་རེ་སྲོང་བོར་སྨྲས་ན་གཤམ་གསལ་ལྟར་རོ།
དང་པོ།སྤྲོས་བརྗོད་བྱེད་སྟངས་ནོར་པའི་སྐྱོན།
རྩོམ་རིག་དཔྱད་གཏམ་གང་བྲི་རུང་།
བརྩམས་ཆོས་དངོས་ལ་གཞི་བཅོལ་པའི་ཆ་རྐྱེན་འོག་ཏུ།གཞུང་ལུགས་ནི་གལ་ཆེ་ལ་གནས་ལུགས་ནི་དེ་བས་ཀྱང་གལ་ཆེ་མོད།བློ་མཐུན་ཨ་བུ་ལགས་ཀྱིས《སྒོ་འགྲམ་གྱི་འགྲུལ་བ་གཏོལ་མེད》རྩོམ་སྐབས།གཞུང་ལུགས་ཚད་ལྡན་དག་ལ་རྒྱབ་མ་བཅོལ་པར་མ་ཟད།རང་གི་ལྟ་བ་ཇི་བཞིན་ཡིན་ན་དེ་བཞིན་གསལ་བཤད་བྱེད་པའི་གནས་ལུགས་རྣམས་ཀྱང་ཞིབ་བརྗོད་དེ་ཙམ་མི་བྱེད།ཁོ་ལ་སྤྲོས་བརྗོད་བྱེད་སྟངས་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་མཆིས་པ་ནི་འདི་ལྟར་ལགས་ཏེ།རྩོམ་ཡིག་གི་མགོ་བརྩམས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་རང་གི་འདོད་བློ་དང་སྐབས་དེའི་འཆར་སྒོ་ལྟར《ལྷགས་རླུང》