མང་ཚོགས་ལས་ཀ་ནི་ང་ཚོའི་ཏང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགེ་མཚན་དང་།ཕུལ་བྱུང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་དང་སྲིད་དབང་འཛིན་རྒྱུའི་འཇོན་ནུས་ཡིན་པ་རེད།དཀརམཛེས་ཁུལ་གྱི་གསར་བརྗེ་དམག་འཁྲུག་དང་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ།དམངས་གཙོ་བཅོས་བསྒྱུར་གྱི་སྐབས་དང་།སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་དུས་འགོ་དང་དེ་བཞིན་དུ་བཅོས་བསྒྱུར་སྒོ་ཕྱེ་བ་ནས་བཟུང་ཏང་དང་མང་ཚོགས་བར།ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་བར་ཤ་ཁྲག་གཅིག་འབྲེལ་དང་ཉ་ཆུ་ལྟ་བུའི་བརྩེ་དུང་ཆགས་ཡོད།འོན་ཀྱང་མིག་སྔར་ལས་བྱེད་པ་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཏང་གི་མང་ཚོགས་ལམ་ཕྱོགས་དང་རྒྱབ་འགལ་བྱས།ལས་བྱེད་པ་ཁ་ཤས་མང་ཚོགས་དང་བྲལ་བ།ཁ་ཤས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་མིག་ལམ་དུ་མི་འཇོག་པ།ཁ་ཤས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་ལ་ཁ་ཕྱོགས་གཏིང་ཤུགས་མི་འདང་བ།ཁ་ཤས་ཀྱི་མང་ཚོགས་ལས་ཀ་སྒྲུབ་རྒྱུ་ངར་ཤུགས་མི་འདང་བ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཡོད་པར་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་རྣམ་པར་ཤུགས་རྐྱེན་ཚབས་ཆེན་དང་དཀར་མཛེས་ཁུལ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་འགོག་རྐྱེན་ཚབས་ཆེན་བཟོས་པ་རེད། དཀར་མཛེས་ཁུལ་ལ་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་གནས་པའི་འགལ་ཟླ་དང་དམིགས་བསལ་གྱི་འགལ་ཟླ་ཚབས་ཆེན་གྱི་རྣམ་པ་ལྷོད་འཇགས་སུ་གཏོང་ཆེད།ཁུལ་ཨུས་ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་སེམས་ཤུགས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིམས་ནས་མང་ཚོགས་ལས་ཀ་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པ་བྱ་རྒྱུའི་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་ཡིན།
གཅིག  འབད་འཐབ་དམིགས་ཡུལ།ལོ་གསུམ་ལ་འབད་བརྩོན་བྱས་པར་བརྒྱུད་ཏང་དང་མང་ཚོགས་བར།ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་བར་འཆམ་མཐུན་འགྲིག་པོ།བསམ་བློ་ཀུན་སྤྱོད་ལེགས་བཅོས་ཆེན་པོ།འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་སའི་ཁོར་ཡུལ་མངོན་གསལ་དུ་ལེགས་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ།མི་རིགས་སོ་སོའི་མང་ཚོགས་ལ་ཁེ་ཕན་ཐོབ་པ་དང་གཞི་རིམ་རྩ་འཛུགས་ཕ་བོང་ལྟར་བརྟན་པོ་བྱ་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་མངོན་འགྱུར་བྱེད་དགོས།
གཉིས།རྩ་བའི་རྩ་དོན།ཏང་གི་སྲིད་ཇུས་མང་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་སྐྱེལ་རྒྱུ་དང་གནས་ལུགས་སྣ་ཚོགས་མང་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་སྐྱེལ་རྒྱུ།དཔེར་སྟོན་སྣ་ཚོགས་མང་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་སྐྱེལ་རྒྱུ།ཕྱོགས་བསྡོམས་ཀྱི་དཔྱད་འདེམས་སྣ་ཚོགས་མང་ཚོགས་ཁྲོད་སྐྱེལ་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས།མང་ཚོགས་ཀྱི་འདོད་བློ་ནི་མང་ཚོགས་ཁྲོད་ནས་ཡོང་བ་དང་།བློ་བཀོལ་བྱེད་ཐབས་མང་ཚོགས་ཁྲོད་ནས་ཡོང་བ།ལས་ཀའི་སྔོན་དཔག་ཕན་འབྲས་མང་ཚོགས་ཁྲོད་ནས་ཡོང་བ།སྔོན་ཐོན་དཔེར་སྟོན་དེ་མང་ཚོགས་ཁྲོད་ནས་ཡོང་བའི་རྩ་དོན་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས།
གསུམ།ལས་འགན་གཙོ་བོ།བྱེད་སྒོ་ཆེན་པོ་དྲུག་སྤེལ་ནས་ལོ་དང་པོར་རིམ་བཞིན་སྐུལ་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ་དང་།ལོ་གཉིས་པར་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་ཟབ་བྱ་རྒྱུ།ལོ་གསུམ་པར་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པ་ལྟར་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་སྒོས་སྐུལ་སྤེལ་བྱེད་དགོས།
གཅིག་ནི་གཉེར་ཉེ་རོགས་སྐྱོར་གྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་དགོས།ཡོངས་སུ་ཁྱབ་རྒྱུ་དང་།ཐག་ཉེ་འབྲེལ་མཚུངས།རང་ས་དང་དུད་ཚང་མཉམ་འབྲེལ་བྱས་ནས་རོགས་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུའི་རྩ་དོན་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་མཐར།ལས་བྱེད་པ་དང་ལས་བཟོ་ཚོས་ཞིང་འབྲོག་ས་ཁུལ་གྱི་མང་ཚོགས་ལ་གཉེན་ཉེ་རོགས་སྐྱོར།གཉེན་གཏུག་བྱེད་དུ་འགྲོ་ནས་བདེ་སྡུག་འདྲི་བ།བསམ་ཚུལ་ཟོལ་མེད་ཀྱིས་ལྷུག་བཤད་བྱས་ནས་དཀའ་ངལ་སེལ་རོགས་བྱས་ཏེ་ལས་བྱེད་པ་དང་ལས་བཟོ་ཡོངས་རྫོགས་མང་ཚོགས་ལས་ཀ་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པའི་བྱེད་སྒོའི་ནང་ཞུགས་པའི་རྣམ་པ་གསར་པ་ཞིག་ཆགས་པ་བྱེད་དགོས།
གཉིས་ནི་བློ་སེམས་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་གཏད་པ་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་དགོས།ཁུལ་རིམ་པའི་འགོ་ཁྲིད་དང་།ཁུལ་རིམ་པའི་སྡེ་ཁག་གི་གཙོ་བོའི་འགན་འཁུར་མི་སྣ་མི་རེས་དགོན་པ་དང་ལྷ་ཁང་རེ་རེ་དང་།དེ་བཞིན་དུ་དེའི་འཐུས་མི་མི་སྣ་གཅིག   རྫོང་ཁག་སོ་སོའི（དུང་དཀར་ལུང་པའི་མཛེས་ལྗོངས་ས་ཁུལ་དོ་དམ་ཅུས།）མངའ་ཁོངས་ནང་གི་དགོན་པ་དང་ཆོས་ཁང་།དེ་བཞིན་དུ་དེའི་འཐུས་མི་མི་སྣ་དེ་རྫོང་རིམ་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ལས་བྱེད་པས་འབྲེལ་བ་བྱེད་དགོས།འཐུང་ཆེ་འདྲེན་རྒྱུ།གློག་འཁྲིད་རྒྱུ།ལམ་ལས་རྒྱུ།ཆ་འཕྲིན་ཡོད་པ་བྱེད་རྒྱུ།བརྙན་འཕྲིན་ལྟ་ཐུབ་ལ་རྒྱང་བསྒྲགས་ཉན་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུའི་ལས་གྲྭ་ལག་ལེན་བྱས་ཏེ་དགོན་པའི་དོ་དམ་ལམ་ལུགས་གསར་སྐྲུན་བྱེད་པར་སྐུལ་སྤེལ་བྱེད་དགོས།ཧུར་ཐག་གིས་ཆོས་ལུགས་དེ་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང་འཕྲོད་པ་བྱ་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་དགོས།
གསུམ་ནི་གཅེས་སེམས་ཀྱིས་རོགས་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་དགོས།གཅེས་སེམས་རོགས་སྐྱོར་དང་སྲིད་ཇུས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར།སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་གཅེས་སེམས་འབུལ་རྒྱུའི་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་ནས་ལོ་གསུམ་གྱི་ནང་དྭ་ཕྲུག1000ཕན་བདེ་ཁང་ནང་འཇུག་ཐུབ་པ་དང་།དེ་མིན་དྭ་ཕྲུག་ལ་གཅེས་སེམས་རོགས་སྐྱོར་ཐོབ་པ་བྱེད་དགོས།ཞིང་སྡེའི་ལྔ་སྐྱོབ་དུད་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་གསུམ་མེད་མི་སྣར་འཚོ་བའི་ཁ་གསབ་རོགས་དངུལ་དང་གཅིག་བསྡུས་ཀྱིས་སྲི་ཞུ་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་ཞབས་ཕྱི་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་དགོས།དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་མི་སྣ་ལ་སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་དང་ཁྱིམ་དུ་བཞག་ནས་བཅོལ་གསོ་བྱ་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་དགོས།ནད་ཚབས་ཆེན་ཕོག་མཁན་གྱི་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་མང་ཚོགས་ལ་སྨན་བཅོས་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་དགོས།དགེ་སྒྲུབ་གཅེས་སེམས་ཐེབས་རྩ་བཙུགས་ནས་ལོ་རེའི་ཟླ་བ11པའི་ཚེས19ཉིན་དེ་དགེ་སྒྲུབ་གཅེས་སེམས་འབུལ་བའི་ཉིན་མོ་བྱེད་དགོས།
བཞི་ནི་རྒྱལ་གཅེས།ཁྲིམས་སྲུང་།དྲིན་གཟོ་ཡིས་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོ་བྱེད་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་སློབ་གསོ་སྤེལ་དགོས།དྲིལ་བསྒྲགས་ཟུར་ཁྲིད་ཀྱི་ཀློག་དེབ་པར་འདེབས་བྱས་ནས་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོ་སྒྲོག་སྦྱང་དང་དཔེར་སྟོན་སྒྲོག་སྦྱང་།ངོ་དང་ངོ་འཐུག་ནས་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ་དང་།རིག་རྩལ་འཁྲབ་སྟོན་དང་།ཚན་རིག་ལག་རྩལ།འཕྲོད་བསྟེན།ཁྲིམས་ལུགས།ཚན་རིག་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་པའི་དཔལ་ཡོན་བྱ་སྤྱོད་མཐོར་འདེགས་བྱ་རྒྱུའི་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་དགོས།ཕྱིར་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་སར་འགྲོ་བ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱོགས་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པ་དང་རིམ་པ་རིམ་གྲས་ཟབ་མོ་ཡིན།གོང་ནས་འོག་ཏུ་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་པའི་གནས་གཞི་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་དགོས།རྒྱལ་ཁབ་དང་སྤྱི་དམངས།ཁྲིམས་སྐྱོང་།དྲིན་གཟོ།མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་འདུ་ཤེས་དེ་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་རང་རྟོགས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ལ་འགྱུར་དུ་བཅུག་དགོས།
ལྔ་ནི་ཏང་ཀྲི་པུའུ་ཡིས་རོགས་སྐྱོར་མཉམ་སྐྲུན་གྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་དགོས།ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་ལས་ཁུངས1657དང་།ཁེ་ལས་དང་དོན་ལས་སྡེ་ཚན་གྱི་ཏང་ཀྲི་པུའུ་ཡིས་གྲོང་ཚོ་དང་།སྡེ་ཁུལ（གྲོང་དམངས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་།）བཅས་ཀྱི་ཏང་ཀྲི་པུའུ་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་དགོས།
ཏང་ཀྲི་པུའུ་ཡི་ལས་ཀའི་ལམ་ལུགས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་།  ཏང་ཡོན་གྱི་ཏང་གཤིས་ཇེ་དྲག་བཏང་ནས་དབུལ་ཕོངས་ཏང་ཡོན་ལ་རོགས་སྐྱོར་དང་ཏང་ཡོན་གསར་པ་གསོ་སྐྱོང་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་ལས་ཀ་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་དགོས།  ཐུན་མོང་དུ་གཞི་རིམ་ཏང་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་གོང་བུ་འགྲིམ་ཤུགས་དང་།  གསར་སྐྲུན་བྱེད་ནུས་དང་འཐབ་འཛོང་བྱེད་ནུས་ཇེ་དྲག་ཏུ་གཏོང་དགོས།
   དྲུག་ནི་བདེ་སྐྱིད་ལས་གྲྭའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་དགོས།  མི་སེར་བདེ་སྡོད་དང་།  གླ་ཕོགས་འཕར་སྣོན།  དམངས་ཡོངས་འགན་སྲུང་།  སློབ་གསོ་རོགས་སྐྱོར།  སྐྱོན་བྲལ་གཅེས་སེམས།  རིག་གནས་མཉམ་མྱོང་།  ཞིང་སྡེའི་འཐུང་ཆུ།  མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་གློག་སྒྲོན།  གཞུང་ལམ་བདེ་བགྲོད།  ཞིང་སྡེའི་དཔེར་སྟོན་གྲོང་གསར་སྐྲུན་རྒྱུ་སོགས“ལས་གྲྭ་ཆེན་པོ་བཅུ”ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ལ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་མཉམ་དུ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་བྱེད་བཅུག་དགོས། 
   བཞི།  ལས་ཀའི་ནང་རྐྱེན།  གཞི་རིམ་དུ་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པ་དང་།  མང་ཚོགས་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུས་པ།  དམངས་ཚུལ་མཉམ་འབྲེལ་གྲོས་ཚོགས་འཚོགས་རྒྱུ་ཡིས་ནང་དོན་གཙོ་བོ་བྱེད་པའི་མང་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་དང་འབྲེལ་བ་བྱེད་པའི་ནང་རྐྱེན་དང་།  ཞུ་གཏུག་དང་།  འགལ་བ་སེལ་བ།  ཁེ་ཕན་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུས་ནང་དོན་གཙོ་བོ་བྱེད་པའི་འགལ་བ་སེལ་བའི་ནང་རྐྱེན།  མང་ཚོགས་ཞུགས་པའི་དབང་ཆ་དང་།  གནས་ཚུལ་ཤེས་པའི་དབང་བ། ལྟ་སྐུལ་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་བཅས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུས་ནང་དོན་གཙོ་བོ་བྱེད་པའི་མངོན་གསལ་གྱི་ཇུས་འགོད་ནང་རྐྱེན།   སྐྱོན་ཞིབ་དང་སྙན་སེང་ཞུ་བ་དང་ནོར་འཁྲུལ་ཡོ་བསྲང་བྱ་རྒྱུས་ནང་དོན་གཙོ་བོ་བྱེད་པའི་སྐྱོན་ཞིབ་དང་ནོར་འཁྲུལ་ཡོ་བསྲང་གི་ནང་རྐྱེན།  དམིགས་ཡུལ་དཔྱད་ཞིབ་གདེང་འཇོག་དང་གཟེངས་བསྟོད་བྱ་རྒྱུས་ནང་དོན་གཙོ་བོ་བྱེད་པའི་ལས་ཆོད་ལ་དཔྱད་ཞིབ་དང་གདེང་འཇོག་བྱེད་པའི་ནང་རྐྱེན།   མཚམས་སྦྱོར་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་གླེང་ཕྱོགས་ཁྲིད་སྟོན་བྱ་རྒྱུས་ནང་དོན་གཙོ་བོ་བྱེད་པའི་ཕན་ཚུན་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་པའི་ནང་རྐྱེན་བཅས་འཛུགས་དགོས།
   ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་རིམ་པ་སོ་སོའི་ཏང་རྩ་འཛུགས་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཏང་ཡོན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་དམངས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་སེམས་དང་།  འགན་སེམས།  དྲིན་གཟོའི་སེམས་པ་བཅས་བློར་ངེས་པར་འཛིན་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འབོད་སྐུལ་ཆ་འཕྲིན་ཨང་དང་པོར་བཞག་རག་རྒྱུ་དང་།  མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་དེ་བརྩོན་ལེན་ཨང་དང་པོར་འཇོག་པ།  མང་ཚོགས་ཀྱི་བློར་བབས་རྒྱུ་དེ་དམིགས་ཡུལ་ཨང་དང་པོར་བཞག་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་འགྲོ་བ་་ནས་མང་ཚོགས་ལ་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་སློབ་གསོ་བྱེད་པ། ཞབས་ཕྱི་བསྒྲུབས་ཏེ་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་སྐྱེ་ཁམས་དང་འཆམ་མཐུན་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གསར་པ་བསྐྲུན་པར་བྱས་རྗེས་དེ་བས་ཆེན་པོའི་འཇོག་གང་ཐུབ་བྱེད་དགོས།