དེ་ཡང་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ནས་བར་དབུས་གཙང་རུ་བཞིག་དང་སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་གི་ས་ཡི་ཁྱོན་གྱི་རི་བོ་ཆེན་པོའི་རྩེ་དང་གཙང་བོ་ཆེན་པོའི་འགྲམ།ཉག་ག་ཆེན་པོའི་དཀྱིལ་སོགས་སུ་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་གནས་སའི་ལབ་ཙེ་དང་རྡོ་འབུམ་གང་རུང་བརྩིགས་ཤིང་། དེའི་སྟེང་དར་ཤིང་ངམ་དར་རྡང་ལ་དར་ལྕོག་གམ་ཁ་བཏགས། ཅོད་པན། བལ་དཀར་སོགས་སྒྲོག་པ་དང་། དུད་ཁྱིམ་སོ་སོའི་ར་བའི་ནང་ངམ་སྒོ་དྲུང་དུ་ཡུལ་ལྷ་དེ་དག་ལ་མཆོད་པའི་བསང་ཁྲི་རེ་ལས་ནས།ཉིན་རེ་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་དེ་དག་བསང་ཕུད་པའི་ཆོ་ག་ཞིག་ཏིལ་ལ་ཏིལ་མར་འདྲེས་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་གནས་ཡོད་པ་ཡིན། ཡིན་ཡང་། དེ་དག་གི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད། རླུང་རྟ་མཁའ་ལ་སྤུར་བའི་གོམས་སྲོལ་ནི་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་ཡིན།རླུང་རྟ་སྤུར་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད། སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱི་སེམས་གཏིང་ན། བརྗོད་དཀའ་བའི་སྐྱབས་བཅོལ་དང་རེ་སྨོན་གང་མང་ཞིག བརྗོད་དཀའ་བའི་སྐྱབས་བཅོལ་དང་རེ་སྨོན་གང་མང་ཞིག བསང་མཆོད་ཀྱི་དུད་སྤྲིན་དང་བསྡོངས་ཏེ།གནས་ངེས་མེད་དུ་འཕུར་འགྲོ་བ་ཡིན་ལ།ནམ་རྒྱུན་མི་རྣམས་ཀྱིས་བསང་གཏོང་སྐབས་རླུང་རྟ་མ་འཁྱེར་ན།མཆོད་པ་རྣམ་དག་ཅིག་ལ་ངོས་མི་འཛིན་པ་ཡིན།དེས་ན་རླུང་རྟ་ནི་བསང་མཆོད་ཀྱི་གོ་རིམ་དང་འབྲལ་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པས་ན།ཆེ་མ་ཆུང་གསུམ་གྱི་སེམས་པའི་འདུ་ཤེས་ཁྲོད།གང་རུང་དེར་རྡོག་རྫིས་མི་གཏོང་བ་དང་དེ་ལ་བརྩི་འཇོག་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་གཏིང་ཟབ་མོ་ཞིག་དུས་ད་ལྟའི་བར་དུ་མ་ཉམས་པར་རྒྱུད་འཛིན་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས་ན། འདིར་ཕྲན་ཆུང་བདག་གིས་རླུང་རྟ་དང་འབྲེལ་བའི་དམངས་སྲོལ་རིག་གནས་སྐོར་གཤམ་དུ་ཕྱོགས་འགའ་བགར་ཏེ་ཅུང་ཟད་དཔྱད་པ་ལ།
             གཅིག  རླུང་རྟ་གོ་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་རྩོད་གཞི།
ཇི་སྐད་དུ་ས་པཎ་མཁས་འཇུག་ལས། སྔོན་ཆད་གཞན་དུ་མ་གྲགས་ཀྱང་། ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་འཕྲོད་པའི། ། བརྡ་ནི་རྗེས་གྲུབ་ཉིད་ཡིན་ཏེ།།རྒྱུ་མཚན་དག་ལ་ལྟོས་ཕྱིར་རོ།།ཞེས་གསུངས་པ་ནང་བཞིན་མིང་བརྡའི་གོ་དོན་གང་དང་གང་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་མཁས་པ་ཀུན་ལ་ཡོངས་གྲགས་ཤིག་མིན་ཡང་བརྡ་སྤྲོད་དང་མཐུན་ན་སྐྱོན་མེད་པའི་བརྗོད་དོན་ལྟར།འདིར་རླུང་རྟའི་འབྱུང་ཁུངས་དང་འབྲེལ་ཏེ་རེ་རེ་བཞིན་ཞིབ་ཏུ་དཔྱད་ན།དེ་ཡང་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་ཁྲོད།རླུང་རྟ་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ཀུན་གྱིས་ཁྱབ་ཏུ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་སྐབས།དེ་ལ་རླུང་རྟ་དང་ཀླུང་རྟ་ཞེས་པའི་འབྲི་སྲོལ་ཁག་མི་འདྲ་བ་གཉིས་བྱུང་ཡོད་པ་ཡིན།ཐ་སྙད་དེ་གཉིས་ཀྱི་འགོ་ཚིག་གི་སྒྲ་གདངས་ནི་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་རུང་ཚིག་དོན་མི་འདྲ་བས་མི་རྣམས་ལ་འཁྲུལ་སྣང་ངེས་ཅན་ཞིག་སྦྱིན་བཞིན་ཡོད། ཕྱོགས་གཅིག་ནི་ནམ་མཁའི་ནོར་བུ་ལྟར་ན།ཀླུང་ནི་ནམ་རྒྱུན་ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁའའི་ཁམས་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཁམས་ལྔ་རུ་བརྩི་བའི་ཚེ།འབྱུང་བ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ལྔ་རུ་བརྩི་བའི་ཚེ།འབྱུང་བ་ནམ་མཁའི་ཁམས་མཚོན་པ་སྟེ།ཡོངས་ཁྱབ་པའམ་ཀུན་གྱི་བདག་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ཡིན།ཚིག་གཞན་ནགས་ཚལ་སྟུག་པོ་ལ་ནགས་ཀླུངས་ཞེས་ནགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པའི་དོན་དང་།ཆུ་ཀླུང་ཞེས་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་མི་འཆད་ཅིང་དུས་རྟག་ཏུ་འབད་པའི་དོན་རྣམས་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པའི་དོན་ཟུར་རེ་ཙམ་བསྟན་ཐུབ་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས།དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་བེེ་རོའི་རྒྱུད་འབུམ་སོགས་གནའ་བོའི་དཔེ་རྙིང་འགའ་ཤས་སུ་སྐབས་འགར་དེང་དུས་ཀྱི་ཀློང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཀླུང་ཞེས་འབྲི་སྲོལ་བྱུང་འདུག་པ་དཔེ་ན་ཏུང་ཧོང་གི་དཔེ་མཛོད་ནས་ཐོན་པ་རྫོགས་ཆེན་གྱི་གཞུང་རིམ་པའི་ཁུ་བྱུག་ལས། ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཀླུང་དུ་ངང་གི་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་སྟཡེ་དེའང་དོན་དུ་ཀློང་དང་ནམ་མཁའ་འདྲ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གོང་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པར་སྙམ།།ཡང་།ཝེ་དལ་ཞེས་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་ལགས་ལྟར་ན།རླུང་རྟ་ཞེས་པའི་ཚིག་དེ་ནི་རྒྱ་སྐད་ཀྱི་མིང་ཚིག་ལུང་ཞེས་པའི་ཚབ་མཚོན་ཞེས་དང་།ལུང་ནི་འབྲུག་དང་རླུང་རྟ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱའི་ཡིག་གཟུགས་龙马ཞེས་པའི་དོན་ནོ་ཞེས་གསུངས་།ང་ཚོས་ཞིབ་ཏུ་གཞིགས་ན།གལ་ཏེ་ཁོང་གིས་བཤད་པའི་ཚིག་རྣམས་བདེན་པ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན།རྟ་ཞེས་马ཡིན་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུ་ཡོད་བཞིན་དུ་ལུང་ལ་འབྲུག་ཅེས་མ་བསྒྱུར་བ་ཅི།གལ་ཏེ་རླུང་རྟ་ཞེས་པ་དེ་ཡི་འབྱུང་ཁུངས་རྒྱ་ལ་གཏུགས་ན། དེ་ལ་རླུང་རྟ་མི་ཟེར་བར་འབྲུག་རྟ་ཞེས་འབྲི་དགོས་པ་མིན་ནམ།དེ་བཞིན།རྒྱ་ཡིག་གཏམ་རྒྱུད་ནང་འབྲུག་རྟ་ཞེས་པ་དེ་འབྲུག་གི་མཚོན་པར་བྱ་བའི་སྲོལ་མཆིས་ནའང་།བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཁྲོད་དེ་ལྟ་བུའི་མཚོན་བྱེད་ཅིག་མ་མཆིས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཝེ་དལ་རང་ཉིད་ནི་ལུང་ཞེས་པའི་འབྲི་སྲོལ་ལ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲ་རྒྱར་ཚུད་ཡོད་པ་དང་།དེ་ལྟབུའི་འབྲི་སྟངས་ཤིག་བོད་ཡིག་གི་དཔེ་ཆའི་ཐོག་མ་མཆིས་པས་ཁོའི་འདོད་ཚུལ་དེ་ནི་ཡིད་རྟོན་མི་རུང་བའི་གནས་ཤིག་ཡིན་ནོ།།ཡང་སྐར་རྩིས་ཀྱི་གཞུང་ལྟར་ན།སྐར་རྩིས་ནི་སྤྱི་ལོ༡༠༢༨ལོར་བོད་དུ་དུས་འཁོར་གྱི་རྩིས་གཞུང་དང་དུས་གཅིག་ཏུ་དར་ཡོད།བོད་ཀྱི་རྩིས་ལ་མཁས་པའི་དཔྱོད་ལྡན་པ་ཚོས་རྒྱ་ནག་གི་ཡུལ་ནས་དར་བའི་རྩིས་ལ་ནག་རྩིས་ཟེར།དེ་ནི་བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ནས་བཟུང་སྟེ་བོད་དུ་དར་འགོ་ཚུགས་ཡོད།རྩིས་དེ་བོད་དུ་དར་བའི་ཞིབ་ཕྲའི་དུས་རབས་ནི་དུས་རབས་བདུན་པ་ནས་དགུ་འི་བར་ཡིན།རླུང་རྟ་ཞེས་པའི་ལྟ་ཚུལ་དེ་གོང་གསལ་རྒྱ་ནག་གི་རྩིས་གཞུང་ནང་དར་འཕེལ་བྱུང་ཡོདལ། དེ་ནི་བོད་ཀྱི་རྩིས་ཀྱི་དཔེ་ཆའི་ནང་བཀོད་པའི་རྒྱུ་བཞིའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ཏེ། གཅིག་སྲོག་གཉིས་ལུས། གསུང་དབང་ཐང་།བཞི་རླུང་རྟ་བཅས་སོ།།དེ་ལྟར་ན།རྒྱ་སྐད་ཀྱི་ཐ་སྙད་དེ་བོད་ཡིག་ཐོག་ནང་འདྲེན་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་སེམས་མོད། འོན་ཀྱང་བོད་དུ་ལུང་མཱ་ཞེས་པའི་མིང་གི་འབོད་སྟངས་དང་གཟུགས་རིས་དེ་ཉིད་ཁས་མ་བླངས་པར་ཕྱིར་འབུད་བྱས་ཡོད།ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནི།རླུང་རྟ་ཞེས་པའི་མིང་གི་འབོད་སྲོལ་དེ་ཉིད་ཡིན།ང་ཚོས་ཚང་མའི་ཤེས་གསལ་ལྟར།བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་དང་མངོན་བརྗོད་ཁྲོད་དུ་རྟ་ལ་རྟ་མཆོག་དང་། རྟ་མཆོག་གི་བང་རྩལ་། རྟ་མཆོག་གི་གོམ་འགྲོས། རྟ་ནི་མགྱོགས་འགྲོས་བདག་ཉིད་ཅན་ཞིག་ཡིན་པས། དེ་ལའང་རྟག་ཏུ་རླུང་དང་སྒྲོགས་ནས་བསྔགས་བརྗོད་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། རླུང་གི་གཤོག་པ་ཅན་དང་རླུང་ལས་སྐྱེས། ལེགས་འགྲོ་རླུང་།མགྱོགས་འགྲོ་རླུང་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ན་གོང་གསལ་རྟའི་མིང་གི་མངོན་བརྗོད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་རྒྱ་གར་ཡིན་ལ། རྟ་མཆོག་ནི་རིན་ཆེན་བདུན་གྱི་གྲས་ཤིག་ཡིན་ཚུལ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ནང་དུ་འཁོད་ཡོད་པ་དང་། ཉེ་བའི་དུས་སུ་དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་བརྩམས་པའི་རྒྱལ་སྲིད་སྣ་བདུན་ལ་སྦྱར་བའི་འབེལ་གཏམ་ཁྲོད་དུ་རྟ་མཆོག་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་གཏིང་ཟབ་མོ་ཞིག་ཐེབས་ཡོད་པ་མ་ཟད།རྟ་ཡི་སྒལ་སྟེང་དུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་མཚོན་བྱེད་ནོར་བུ་གསུམ་བཀལ་བའི་དཔེ་རིས་ཀྱང་འབྲི་སྲོལ་ཡོད།ང་ཚོས་རྒྱུན་དུ་མཐོང་བ་ལྟར།སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་ལྟ་ཚུལ་ཇི་སྙེད་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཁྲོད་དུ་མཉམ་བསྲེས་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར་རླུང་ཞེས་པ་དེ་ཡང་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁྱབ་བརྡལ་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལྟར་ན། དགེ་རྒན་ཆེན་པོ་སེ་ཏན་གྱིས་རླུང་ཞེས་པའི་དོན་ནི་དབུགས་ལ་གོ་དགོས་སོ་ཞེས་དང་། སེ་ནོལ་གོ་རུབ་ཀྱིས་རླུང་རྟའི་རླུང་ནི་བདེ་སྐྱིད་ལ་གོ་དགོས་ཞེས་གསུངས་ཡོད།དེ་བས་དོན་དངོས་ཐོག་རླུང་རྟ་ནི་བདེ་སྐྱིད་དང་བསོད་ནམས་དར་རྒུད་ཀྱི་རྣམ་པ་མཚོན་བྱེད་ཅིག་ཡིན་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་རླུང་རྟ་དར་བ་དང་རླུང་རྟ་རྒུད་པ་ཞེས་ཟེར་སྲོལ་ཡོད་པ་ལས་ཀྱང་དོན་གྱི་གནས་ལུགས་ཤིན་ཏུ་གཏིང་ཟབ་པ་ངང་གིས་རྟོགས་ཐུབ།མདོར་ན།རླུང་རྟ་ཞེས་པའི་གོ་དོན་གྱི་རྩོད་གཞི་ལ་ཁ་ཅིག་གིས་འབྱུང་བ་ནམ་མཁའི་ཁམས་མཚོན་བྱེད་དུ་ཀླུང་ཞེས་མིང་བརྡ་འབྱུང་བར་བཞེད་པ་དང་།ཁ་ཅིག་གིས་རྒྱ་སྐད་ཀྱི་མིང་ཚིག་龙ཞེས་པ་ལས་འགྱུར་བར་བཞེད་པ།ཡང་ཁ་ཅིག་གིས་ནག་རྩིས་ཀྱི་གཞུང་ལྟར་གཙོ་བོ་རྒྱ་ནག་ནས་བོད་ལ་དར་བར་བཞེད་པར་འདོད་པ།རང་ལུགས་གཞན་ཞིག་ནི་ནང་བ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་བཞེད་སྲོལ་ལྟར་རླུང་རྟ་ནི་བདེ་སྐྱིད་དང་བསོད་ནམས་དར་རྒུད།སྙན་གྲགས་རྒྱས་མིན་སོགས་ལ་གོ་དགོས་པའི་འདོད་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་ཡིན།དེ་ལྟར་བཞེད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན།རླུང་རྟ་ཞེས་པའི་གོ་དོན་ལ་རླུང་ཞེས་བྲིས་ན་བརྗོད་དོན་བདེ་བར་རྟོགས་ཐུབ་སྙམ།ང་ཚོས་ནམ་རྒྱུན་རླུང་རྟ་སྤུར་སྐབས་རི་མཐོ་སར། རླུང་གི་རྒྱུ་བ་དང་བསྟུན་ནས་སྤུར་བ་ལས་གང་བྱུང་དུ་མི་སྤུར་བའི་སྲོལ་ཡོད། དེ་མིན་རླུང་གི་བྱེད་ནུས་ལ་བརྟེན་ཏེ། དཔེ་ཆོས་རིན་ཆེན་སྤུངས་པ་ལས།ཨ་ཕའི་སྐད་དུ་ཁ་ཆེམས་རླུང་ལྟར་གྲགས།ཞེས་ཕའི་ཁ་ཆེམས་རླུང་ལ་བསྐུར་བ་ལྟ་བུ་ནི་འཛེམ་བྱ་ཡིན།བོད་ཀྱི་དམངས་སྲོལ་ཁག་ཅིག་ལ་ནང་བ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་གཏིང་ཟམ་མོ་ཞིག་ཐེབས་འདུགདེ་མིན་འཇུ་མི་ཕམ་རྣམ་རྒྱལ་（སྤྱི་ལོ༡༨༤༨ནས་སྤྱི་ལོ༡༩༡༢）གྱིས་རླུང་རྟ་ཞེས་བྲིས་ན་མཛེས་པོ་མེད་པས་རླུང་རྟ་ཞེས་བྲིས་ན་ལེགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཙམ་ལས་ཀྱང་།རླུང་རྟ་ཞེས་པའི་གོ་དོན་གྱི་ཚིག་འདི།ང་ཚོས་ནམ་རྒྱུན་འཚོ་བའི་ཁྲོད་བེད་སྤྱོད་བྱེད་སྐབས།རླུང་རྟ་ཞེས་བྲིས་ན་ཤིན་ཏུ་ནས་མིང་དོན་གཉིས་ལྡན་གྱིས་ཕྱུག་པར་འདོད་དོ། །
               གཉིས།   རླུང་རྟའི་མཚོན་དོན།
རྒྱུན་ལྡན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ།རླུང་རྟ་དང་བསོད་ནམས་ཞེས་པའི་གོ་དོན་གཉིས་འདྲ་བར་སྣང་།རླུང་རྟའི་སྐོར་ལ་རླུང་རྟ་དར་བ་དང་།རླུང་རྟ་རྒུད་པ་ཞེས་པའི་ཟེར་སྲོལ་ཡོད་ནའང་ཐ་སྙད་དེའི་འགྲེལ་ཚུལ་ཐད་གོང་དུ་ཞིབ་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པས་འདིར་བསྐྱར་བཟློས་མི་བྱེད་དོ།།དེ་ཡང་ང་ཚོའི་རླུང་རྟ་དང་འབྲེལ་བའི་དཔེ་ཆ་གང་མང་ཞིག་ལ་བལྟས་ན།དེ་དག་གི་ནང་དུ་རླུང་རྟའི་འབྱུང་ཁུངས་སྐོར་གྱི་ངོ་མཚར་ལྡན་པའི་ནང་དོན་རྣམས་བཀོད་ཡོད་པ་ལས་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་སྲོག་ཆགས་དེ་དག་གིས་ཕྱོགས་བཞི་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་སྐོར་གྱི་ནང་དོན་ནི་གསལ་བོ་ཞིག་འཁོད་མི་འདུགབོད་གདོད་མིའ་ཆོས་ལུགས་ཀྀཡ་བསང་མཆོད་ཀྱི་ཆ་གའི་ནང་དུ།རླུང་རྟའི་ཐོག་བཀོད་པའི་སྲོག་ཆགས་ལྔ་བོས་སྐྱེ་བོའི་གྲུབ་ཆ་ལྔ་མཚོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ།ཁྱུང་གིས་སྲོག་དང་། སྟག་གིས་ལུས་འབྲུག་གིས་དབང་ཐང་། སེང་གེས་རླུང་རྟ། རྟ་ཡིས་བླ་དཔལ་བཅས་མཚོན་པ་ལྟ་བུའོ།། དེ་དག་ཁྲོད་རྟ་ནི་གྲུབ་ཆ་ཅིག་གི་མཚོན་བྱེད་ལྟ་བུར་ཡང་བརྩི་སྲོལ་ཡོད་ལ།དེ་ནི་གྲུབ་ཆ་སྤྱིའི་མཚོན་བྱེད་ལྟ་བུར་ཡང་བརྩི་སྲོལ་ཡོད་ལ།ཁ་ཅིག་གིས་རྟ་དེ་སྲོག་གི་མཚོན་བྱེད་དུ་བརྩི་བ་ཡིན།བོན་ལུགས་སུ་སེང་གེ་ནི་ད་ལྟ་རླུང་རྟའི་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་གྲས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཟིན་ཡོད།ང་ཚོས་རྒྱུན་དུ་མཐོང་བའི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་ནི་རླུང་རྟའི་ལྷ་བཞི་ཞེས་པ་དེ་གཉིས་གཞིག་གཅིག་ཏུ་གནས་ཡོད་པ་ཡིན།སྲོག་དང་ལུས།དབང་ཐང་།རླུང་རྟ་བཅས་ཀྱི་ནང་དུ་རྟ་ནི་སྲོག་གི་མཚོན་བྱེད་ཅིག་ཡིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གཏམ་རྒྱུད་དམ་ཐ་སྙད་དེ་གཉིས་ཀྱི་གདོད་མའི་གོ་དོན་ཉིད་གསལ་ཁ་མི་དོད་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།འོན་ཀྱང་གོང་དུ་བརྗོད་པའི་སྲོག་ཆགས་ལྔ་པོ་རྣམས་བསང་མཆོད་ཀྱི་ཆོ་གའི་ནང་དུ་མཆོད་འབུལ་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པར་མཚོན་པ།བདག་གི་ཚེ་སྲོག་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ལྟར། །འཆི་བདག་བདུད་ཀྱིས་བསྐྱེད་དུ་མེད་པར་མཛོད།འགྲན་དོས་མི་རྫི་མཚལ་སྟག་བྱ་རོག་ཅན།།བདག་གི་དབང་ཐང་དབྱར་མཚོ་འཁྱིལ་བཀང་ནས།།བསོད་ནམས་སྲིད་ལ་གནོད་པ་མེད་པར་མཛོད། །གང་གིས་འགྲན་མེད་དུང་སེང་གཡུ་རལ་ཅན། །བདག་གི་རླུང་རྟ་གངས་རི་ལྟར་དཀར་ནས། ། ལུས་དང་བསམ་པ་བར་ཆད་མེད་པར་མཛོད། ། རྫུ་འཕྲུལ་ཤིག་འགྲོས་དབང་རྟ་སྤྲིན་ཤུགས་ཅན། ། བདག་གི་བླ་དཔལ་ཕུན་ཚོགས་ཆར་སྤྲིན་ཕྱུག།འགལ་བྱེད་རླུང་གིས་དེངས་པ་མེད་པར་མཛོད།ཅེས་པ་ལྟབུའོ། །ཡང་མཚོན་ཚུལ་གཞན་ཞིག་ནི། །རླུང་རྟའི་དབུས་སུ་རྟ་མཆོག་ནོར་བུ་མཚན་པ་དང་། །ཕྱོགས་བཞིར་སྟག་སེང་ཁྱུང་འབྲུག་བཞིའི་གཟུགས་བཀོད་པ་མི་འཇིགས་པ་སྟེ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་མཚོན་དོན་དུ་བཤད་སྲོལ་ཡོད་པ་དེའང་དོན་དང་ལྡན་མོད།དངོས་དོན་ནི་འབྱུང་བ་མཚོན་བྱེད་དུ་གོ་དགོས་ཏེ།སྟག་ནགས་ཚལ་དུ་གནས་པས་འབྱུང་བ་ཤིང་ཁམས་སམ་རླུང་གི་ཁམས་མཚོན་པ་དང་།སེང་གེ་རི་བོར་གནས་པས་སའི་ཁམས་མཚོན།ཁྱུང་བར་སྣང་དུ་གནས་ཤིང་རྭ་ལས་མེ་འབར་བས་མེའི་ཁམས་མཚོན་པ་དང་།འབྲུག་རྒྱ་མཚོར་གནས་པས་ཆུའི་ཁམས་མཚོན་པ་དང་།རླུང་ནི་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཏེ་ནགས་ཚལ་དང་རི་བོ།བར་སྣང་དང་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་འབྱུང་བའི་མཚོན་དཔེར་མ་བཀོད་པར་དེ་དག་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་འབྱུང་བ་མཚོན་དཔེར་བྱས་པ་ནི།འབྱུང་བའི་ཁམས་ཙམ་མིན་པ་འབྱུང་བའི་བྱེད་ལས་ཀྱི་མཚོན་དོན་གཙོ་བོར་སྟོན་པ་ཤེས་དགོས་སོ། །
                  རླུང་རྟ་དང་འབྲེལ་བའི་འཛེམ་བྱ།
རང་རིགས་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུན་རིང་ཞིང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཀྱིས་ཕྱུག་པ་དང་། མི་རྣམས་ཆོས་དད་ཆེ་བའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པས། བོད་ཀྱི་དམངས་སྲོལ་རིག་གནས་ཁྲོད་དུ་འཛེམ་བྱའི་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་ཞིག་ཁྱབ་ཡོད་པ་ཡིན།མི་རིགས་སམ་ས་ཁུལ་སོ་སོའི་འཛེམ་བྱའི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ་ནི་དམངས་སྲོལ་ཞིབ་འཇུག་ཁྲོད་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན།རྒྱུ་མཚན་ནི།འཛེམ་བྱ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དར་ཞིང་ཡུན་རིང་གནས་པའི་དམངས་སྲོལ་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད།དེའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚོ་བའི་ཕྱོགས་གང་ཅི་ཐད་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེ་བ་དང་།འཛམ་བུ་གླིང་གི་མི་རིགས་ཚང་མར་འཛེམ་བྱའི་སྲོལ་རྒྱུན་མེད་པ་ཧ་ལམ་རིག་རྒྱུ་མེད་པ་དང་།ཁྱད་པར་འཛེམ་བྱའི་སྲོལ་རྒྱུན་མེད་པ་ཧ་ལམ་རིག་རྒྱུ་མེད་པ་དང་།ཁྱད་པར་འཛེམ་བྱའི་བྱུང་འཕེལ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་གཉིས་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ལྡན་པ་ཡིན།དེས་ན།དེ་དང་འབྲེལ་བའི་རླུང་རྟ་ལས་འཕྲོས་པའི་འཛེམ་བྱའི་སྐོར་བརྗོད་ན།།རྫས་ལ་འཛེམ་པ།ང་ཚོས་རླུང་རྟ་སྤུར་སྐབས།སྐྱེ་དུས་ཀྱི་ལོ་ཁམས་ཀྱི་ཚོས་གཞི་དང་བསྟུན་དགོས་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཉམ་འཇོག་བྱེད་དགོས།གལ་ཏེ་སྐྱེ་བོ་ཞིག་མེ་རྟ་ལོར་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན།དེས་སྤུར་བའི་རླུང་རྟའི་ཁ་དོག་ངེས་པར་དུ་ཚོས་གཞི་དམར་པོའི་དཔར་གྲངས་ཤིན་ཏུ་མང་དགོས་པ་ཡིན།དེ་སྤུར་སྐབས་བཙོག་དྲི་དང་ནོག་དྲི་ཐེབས་སུ་མི་འཇུག་པར་འཛེམ་བ།དེར་རྐང་རྫིས་དང་དེའི་སྟེང་གང་བྱུང་དུ་མི་འགོམ་པ་བཅས་ལ་འཛེམ་པ།རྟ་དང་འབྲེལ་བའི་འཛེམ་བྱ།རང་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ་རྟའི་ཤ་ཟ་བར་ཤིན་ཏུ་ནས་འཛེམ་བྱ་ཡིན། ཁོ་ཚོས་ཉ་ཕག་སྒོང་གསུམ་སྟེ་ཉ་ཤ་དང་། ཕ་ཤ  བྱ་སྒོང་བཅས་ཟ་རྒྱུར་འཛེམ་པ་དང་། བོད་མི་ཚང་མས་སེམས་ཅན་རྨིག་ལྡུམ་པ་རྟ་བོང་སོགས་དང་ཁྱི་དང་བྱི་ལ་སོགས་སྡེར་མོ་ཅན་ནམ་ཡ་སོ་ཅན་གྱི་གཅན་གཟན་རིགས་ཀྱི་ཤ་རྩ་བ་ནས་མི་ཟ་ལ་བུད་མེད་མངལ་ལྡན་མས་མཛོ་ཤ་དང་རི་བོང་གི་ཤརྟ་ཤ་བཅས་ལ་ཤིན་ཏུ་འཛེམ་པ་ཡིན།བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ལྟར་ན།རྟ་ཤ་ནི་ཟ་མི་ཉན་པར་བརྩི།དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་རྟ་ནི་མི་ཡི་གྲོགས་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན་ལ།བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་རྟ་དང་གཡག་གཉིས་འཐབ་པའི་གཏམ་རྒྱུད་ནང་དུའང་།འགྲོ་བ་མི་རྟའི་ཕྱོགས་སུ་ལངས་ནས་གཡག་ལ་འགོག་རྒོལ་བྱས་ཚུལ་འཁོད་ཡོད་པ་མ་ཟད།དེ་ནི་རླུང་རྟའི་ཐོག་དཔར་ནས་མིའི་བསོད་ནམས་དང་དབང་ཐང་གི་མཚོན་བྱེད་དུ་བརྩི་བའི་དོན་ཡིན་ལ།སྡེ་བཞི་བྱེད་ལས་དག་རྟ་མཆོག་གི་གཟུགས་སུ་བཀོད་ནས་ཉེས་པ་ནས་ལེགས་པར་བགྲོད་པ་སོགས་སྐྱེ་བུའི་རང་འདོད་ཡོངས་སུ་བསྐང་བ་ཡིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་ཆེན་དང་འདྲ་བས་རྒྱན་དུ་བཀོད་སྲོལ་བྱུང་།དེ་དག་གི་འཕྲིན་ལས་བྱེད་པོ་རླུང་དང་རྟ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་དབང་གིས་དེའི་རིགས་ཀྱི་ཤ་ཟོས་པས་ན་དྲིན་ལན་ལོག་འཇལ་དང་དབང་ཐང་བསོད་ནམས་ཉམས་པའི་ཆ་ནས་རྟའི་ཤ་ཟ་བར་འཛེམ་པ་ཡིན་ནོ། །
བཞི། རླུང་རྟ་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཆོ་ག
རླུང་རྟ་ནི་བསང་མཆོད་ཀྱི་ཆོ་གའི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན།ཆོ་ག་དེ་སྤེལ་སྐབས་རིགས་རུས་མཐོ་དམན་དང་མཆོག་དམན་གྱི་དབྱེ་བ་མི་འབྱེད་པར་སྐྱ་སེར་ཀུན་གྱི་སྤེལ་ཆོག་པ་ཞིག་ཡིན།ཆོ་ག་དེ་སྤེལ་སྐབས།དམིགས་བསལ་གྱི་ཆོག་པ་སྤེལ་མཁན་མི་དགོས་ལ།སྤྱི་སྒེར་གང་རུང་གི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་རླུང་རྟ་རྒོད་རྒྱུག་རྒྱུག་དང།ཁ་རྗེ་འོ་མ་འཕྱུར་འཕྱུར་ཤོག་ཅེས་ཡུལ་ལྷ་ལ་གསོལ་མཆོད་བྱེད་པ་ཡིན།དེའི་ཕྱིར།འདིར་བསྟན་གྱི་རླུང་རྟའི་ཆོ་ག་ལ་གཏམ་རྒྱུད་དང་འབྲེལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན།ང་ཚོའི་ཡོངས་ཁྱབ་དུ་དར་བའི་ཆོ་གའི་ནང་སྐར་རྩིས་ཀྱི་ནང་དོན་ཁག་ཅིག་གིས་གལ་ཆེའི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།དཔེར་ན།བསྐྱེད་པ་བཞི་ལྡན་གྱི་གཏོ་ཆོག་ཅེས་པའི་ཆོ་ག་ཞིག་ཡོད་པ་དང་།ཆོ་ག་དེའི་སྤེལ་བའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་རླུང་རྟ་སྡེ་བཞི་པོ་རྣམས་རྒྱས་པར་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན།དབང་གི་མཚོན་བྱེད་ནི་བུམ་པ་དང་། བུམ་པའི་ཟུར་བཞི་ནི་སྒོ་བཞིའི་དཔེར་འཇོག་པ་ཡིན། དེ་ཡང་ཤར་ན་བསོད་ནམས་དང་། ལྷོ་ན་ཁ་རྗེ། ནུབ་ན་སྣན་གྲགས་དང་བྱང་ན་སྟོབས་འབྱོར་གནས་པར་འདོད་པ་ཡིན། བསྐྱེད་པ་བཞི་ལས་ཨང་བཞི་པ་ནི་རླུང་རྟ་ཞེས་པ་དེ་ཡིན། ཆོ་ག་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་རྒྱུད་ཡིན་ནའང་ཤིན་ཏུ་ཉུང་བས་གསལ་བཤད་བྱེད་ཐབས་བྲལ།ཡང་།རླུང་རྟའི་ཁྲོད་ཀྱི་སྲོག་ཆགས་རྟ་ལ་མཚོན་ན།རྟ་ནི་མི་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ལྡན་པའི་སྲོག་ཆགས་ཤིག་ཡིན་པས་རླུང་རྟའི་ནང་འགོད་འབྲི་བྱེད་པ་ལས་ཡ་མཚན་སྐྱེས་དགོས་དོན་མེད།རྟ་དང་གཡག་གཉིས་དམག་འཁྲུག་བྱས་ཚུལ་སྐོར་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་ནང་།མི་རྟ་ཡི་ཕྱོགས་སུ་ལངས་ནས་གཡག་ལ་རྒོལ་བིའ་གནས་ཚུལ་དེ་ནི་མིས་རྟ་དེ་རླུང་རྟའི་ཐོག་འགོད་འབྲི་བྱེད་པ་ཡིན།དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི།སྲོག་ཆགས་སྟོབས་ཆེན་བཞི་པོ་ཀུན་ཀྱང་རྟའི་དབང་ཤེད་དང་རྟའི་ནུས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་རང་གིས་ཟིལ་ཤུགས་མངོན་དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད།
ཡང་གཏམ་རྒྱུད་གཞན་ཞིག་ནི་དོན་ཤིན་ཏུ་རིང་བས།མདོར་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་ནས་འདི་ལྟ་སྟེ།དེ་ཡང་ནམ་ཞིག་ཁྲོ་ཐོ་ཉིད་ལྷ་རི་ཞེས་པའི་རི་ན་གཡག་འཚོ་བཞིན་ཡོད་སྐབས།བདུད་ཀྱི་ཇག་པ་བདུན་ལྷགས་ནས་གཡག་དེད་ནས་སོང་།སྐབས་དེར་ཁྲི་ཐོ་ཡིས་གནས་ཚུལ་དེ་ཤེས་པས་མྱུར་དུ་ར་མདར་སོང་།འོན་ཀྱང་།ཁྲི་ཐོའི་བཙན་མོ་གཉན་བཟང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྱོ་བོ་བདུད་ཀྱིས་གསོད་དོ་སྙམ་པའི་འཇིགས་སྣང་སྐྱེས་ནས་རང་ཉིད་སྦལ་བ་དཀར་པོ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་སྤྲུལ་ཞིང་ཁྲི་ཐོའི་ལམ་བཀགཁྲི་དེ་གཡས་སུ་ཕྱིན་ན་དེ་གཡས་སུ་མཆོངས་པ་དང་།ཁོ་རང་གཡོན་དུ་ཕྱིན་ན་དེ་གཡོན་དུ་མཆོངས།ཚུལ་དེ་ལ་ཁྲི་ཐོ་དེ་བས་ཡ་མཚན་སྐྱེས་ནས་གློ་བུར་དུ་གྲི་བཏོན་ཏེ་སྦལ་བ་དེའི་སྒལ་ཐོག་ཏུ་བསྣུན། དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྦལ་བ་དེ་སྐད་ངན་དྲག་ཤོར་བ་དང་། སྐད་སྒྲ་དེའི་ཁོ་མོའི་ཡབ་ཀྱི་ཤེས་པས། གཉན་རྒན་དེ་ཡིས་མདའ་འཕངས་ནས།ཁྲི་ཐོ་གཉན་བཟང་གི་འགྲམ་ནས་བསད།དེའི་རྗེས་སུ་ཁྲི་ཐོ་བུ་དྲུག་པོ་རང་རང་གི་ཕའི་དགྲ་ཤ་ལེན་པའི་ཆེད་དུ། གཉན་གྱི་གདོང་ལ་འབྲུག་གཅིག་དང་། གདའ་ལ་ཁྱི་དཀར་པོ་གཅིག་བཅས་པ་བསད་པའི་རིན་དོད་དུ་སྤྲད་དོ། ། དེ་ལས་ཁྲི་ཐོའི་བུ་བཞི་དང་རིགས་རུས་བཞི་དགྲ་ལྷ་གྱུར་ཡོད་པ་དང་སྲས་ཆུང་ཤས་གཉིས་དགྲ་ཤ་ལེན་པའི་དཔུང་ཚོགས་ནང་མ་ཞུགས་པས་ར་དང་ཁྲི་གཉིས་རླུང་རྟའི་མཚོན་བྱེད་དུ་མ་བཞག་པར་བཤད།མདོར་ན།གོང་དུ་བརྗོད་པའི་གཏམ་རྒྱུད་དང་བསང་མཆོད་ཀྱི་ཆོ་ག་དེ་ནི་རླུང་རྟའི་འདུ་ཤེས་ཉིད་ལ་ཆགས་འཕེལ་བྱུང་ཚུལ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཟད།དེ་ནི་བོད་ཀྱི་མི་སྐྱ་ཀུན་གྱིས་ས་མཐོ་དང་རི་རྩེ་ལ་དད་མོས་བྱེད་པའི་ཁྲོད་དུ་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་པའི་རླུང་རྟ་ཞེས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ནང་དོན་དང་ཡང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །