གཞན་དུ་ན་ཚེ་སྲོག་གི་རྟེན་དེ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་འཚོ་བའམ་གནས་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་འདོད་ཁམས་དང་གཟུགས་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་ཁམས་སམ་ཡང་ན་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་ཏུ་གནས་འགྱུར་བྱེད་པར་འདོད་པ་འདི་ཡང་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་རྒྱུ་འབྲས་སྟོན་པའི་ལྟ་བའི་རྨང་གཞི་ཞིག་ཡིན་ཏེ། “ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་རིགས་དྲུག་གི་སྐྱེ་གནས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕོག་པའི་སྒོ་ནས་མཐོ་བ་སྲིད་པའི་རྩེ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཁམས་སུ་འདྲོངས་ཤིང་ཡང་ཕྱིར་དམྱལ་བར་ལྷུང་བ་སྟེ། འགྲོ་བའི་གནས་རིགས་དྲུག་པོ་འདིར་ཟག་བཅས་ཀྱི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྒྱུས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་ཞིང་འཁོར་བས་ན་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ”{22}ཞེས་སོ། །
                                   3. ཚེ་སྲོག་གི་རིན་ཐང་ལྟ་ཚུལ། 
      བོན་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་འདིར་འཚོ་བའི་འགྲོ་བ་མི་དང་རི་དྭགས་ལ་སོགས་སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་འདྲ་མཉམ་ཡིན་པའི་ལྟ་ཚུལ་བཟུང་ཡོད་དེ། ལྟ་བ་དེ་ནི་བོན་གྱི་ཐེག་པ་ཀུན་གྱི་རྩེ་མོ་བླ་མེད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་དེ་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདྲ་མཉམ་ཡིན་པ་མ་ཟད། སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་གཉིས་ཀྱང་མཐོ་དམན་མེད་པར་འདྲ་མཉམ་དུ་འདོད་ལ། དེ་ལྟར་འདོད་པའི་ལྟ་བ་དེའི་རྨང་གཞི་ནི“རང་འབྱུང་ཡེ་ཤེས”སམ“ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག”“བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་”ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དེའི་སྟེང་ནས་གྲུབ་པ་ཡིན། 《རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཞང་ཞུང་སྙན་རྒྱུད་ལས་མདོ་འགྲེལ་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེ》ལས། “རང་བྱུང་སེམས་ཉིད་ཡེ་ནས་སྟོང་བ་ལ། །མཐོ་དམན་ཡངས་དོག་དངོས་ཉིད་ཡེ་ནས་མེད། །རིགས་དྲུག་སྐྱེ་བ་ཀུན་གྱི་སེམས་དེ་ལ། །འཁོར་འདས་མ་ལུས་དུས་གཅིག་རྫོགས་པ་ཡང༌། །”ཞེས་དང“འགྲོ་དྲུག་སངས་རྒྱས་ཡིན་པའི་རྟགས་སུ་ནི། །མཐོ་དམན་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཡིན་པས། །བརྟག་ཀྱིན་མི་མཐོང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འདུག། རྒྱུ་རྐྱེན་མི་དགོས་དངོས་པོ་རང་ཁ་ཡིན། །”ཞེས་དང༌། 《རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཞང་ཞུང་སྙན་རྒྱུད་ལས་སྒྲོན་མའི་འགྲེལ་པ་ཉི་འོད་རྒྱན》ལས་ཀྱང༌། “ཤེས་རིག་རྒྱུད་ཀྱི་ཀུན་གཞི་ནི། སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་མ་འདྲེས་སོ་སོར་ཤར་ཡང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་གཞི་ནི་སོ་སོ་ཐ་དད་མ་ཡིན་ཏེ། ཐིག་ལེ་ཉག་མ་གཅིག་གིས་སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པའོ། །”ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་འདྲ་མཉམ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས“རིགས་དྲུག་ཕ་མ་བུ་གཉེན་ལ། །བདག་ཕྱོགས་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་བསྐྱེད། །”{23}དེ་ཀུན་ལ་གནོད་པ་དང་འཚེ་བ་གཏོང་མི་རུང་བར་གསུངས་པ་དེ་དེང་དུས་སུ་སྐྱེ་དངོས་དང་རི་དྭགས་སོགས་རང་འདོད་དུ་གནོད་འཚེ་མི་གཏོང་བར་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་དོ་མཉམ་ཡོང་བའི་ཐད་ལའང་དོན་སྙིང་ཆེན་པོ་ལྡན་ནོ། །
      དེ་ལྟར་ཀུན་གཞི་དང་བདེ་གཤེགས་ཀྱི་སྙིང་བོ་ཁྱབ་ཚུལ་གྱི་སྟེང་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདྲ་མཉམ་དུ་འདོད་ནའང༌། བྱེ་བྲག་གི་ལུས་རྟེན་དང་རང་གཞན་གྱི་དོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་ཐུབ་མིན་གྱི་སྟེང་ནས་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་ཁྱད་པར་འཕགས་ཏེ། ཐ་ན་ལྷས་ཀྱང་འགྲན་པའི་ཟླ་མེད་པར་འདོད་དོ། །དེ་བས་བོན་གྱི་གཞུང་ཀུན་ནས་མི་ལུས་ཐོབ་པ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་བར་གསུངས་ཤིང༌། དེ“དཔེར་ན་གྱང་ལོགས་ཀྱི་ཞལ་བ་འཇམ་པ་ལ་སྲན་མ་སྤར་གང་གཏོར་ན། དེ་གྱང་ངོས་སུ་ཆགས་མི་སྲིད་ཅིང་གལ་ཏེ་གཅིག་ཙམ་ཆགས་པ་བྱུང་ན་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་བཞིན་དུ། ངན་སོང་གསུམ་སོགས་མི་ཁོམ་པའི་གནས་ནི་ས་གཞི་དང་འདྲ་ལ། མིའི་སྐྱེ་གནས་གྱང་ལོགས་དང་འདྲ་བ་ལས། ད་རེས་མི་ཁོམ་པའི་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་མིའི་ལུས་རྟེན་རྙེད་པ་འདི་ནི་གྱང་ལོགས་སུ་སྲན་མ་ཆགས་པ་དང་འདྲ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པ་དཀའ་འོ། །”{24}དེ་བཞིན་དུ་དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་བའི་དཔེ་ལ་ད་དུང་ཨུཏཔལ་གྱི་མེ་ཏོག་དང་ནམ་ལངས་པའི་སྐར་མ། སོ་མཚམས་ཀྱི་ལོ་ཏོག་སོགས་བཀོད་ཡོད།
      དེ་འདྲའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བའི་སྟེང་ནས་བོན་རྣམས་ལ་ཚེ་སྲོག་ཡོད་ཚད་ལ་རྩི་འཇོག་དང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཤིག་ངང་གིས་ཆགས་ཡོད་ཅིང༌། ལྷག་པར་དུ་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་དཀའ་བའི་རྒྱུ་མཚན་སྟེང་ནས་དེ་ལ་གཅེས་སྤྲོས་བྱེད་དགོས་པ་དང་དེ་སྙིང་བོ་ཡོད་པ་ཞིག་བགྱི་བར་བོན་གྱི་སྔོན་བྱོན་དམ་པ་ཇི་སྙེད་ཀྱིས་ཞལ་ནས་ཡང་ཡང་དུ་གདམས་ཏེ། ཤར་རྫ་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཞལ་ནས་ཀྱང༌། “རྟེན་འདིའི་སྟེང་ནས་དགེ་བའི་ལས་ཤིག་སྒྲུབ་ནའང་སེམས་ཅན་ཕྱི་མ་ལས་སྟོབས་ཆེ་བ་བསྒྲུབ་ནུས། མི་དགེ་བའི་ལས་བསགས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཞན་གྱིས་སྒྲུབ་པ་ལས་ནུས་པ་ཆེ། དེས་ན་ད་རེས་བདེ་སྡུག་གི་རྒྱུ་རང་གི་ལག་ཏུ་ལེན་ནས་སྒྲུབ་ཏུ་ཡོད་པའི་དུས་འདིར། ལས་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་སྤང༌། དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ། རྒྱུན་དུ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་བཟུང་ནས། བསམ་པ་དང་བྱ་བྱེད་ཐམས་ཅད་དགེ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཏེ། ལས་དང་ལམ་མ་ལོག་པ་གལ་ཆེ། ”{25}ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། 《མན་ངག་རིན་པོ་ཆེ་ཨ་ཁྲིད་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་ཚིགས་བཤད》ལས་ཀྱང༌། “བྱའོ་སྙམ་པའི་དགེ་བ་གླས་ལ་བོར། །ཐོབ་པར་དཀའ་བའི་མི་ཚེ་གཡེང་ལ་ཟད། །ད་རུང་ངེས་ཤེས་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་པའི། །མདོ་མེད་ལེ་ལོ་མཁན་ཁྱོད་སྙིང་རེ་རྗེ། །”ཞེས་གདམས་པ་ལྟར་རོ། །
      མདོར་ན་འདིར་ཁོ་བོས་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་དཔེ་ཆ་དག་ལ་གཞི་བཅོལ་ནས་གངས་ལྗོངས་ར་བའི་ཡུལ་གྱི་རང་སའི་ཆོས་ལུགས་ཏེ་གཤེན་རབ་པའི་སྲིད་པའི་ལྟ་ཚུལ་ལ་དཔྱད་ཁུལ་བྱས་ཀྱང༌། གཅིག་ནས་ཡོན་ཚད་ཞན་པ་དང་གཉིས་ནས་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆར་ཚད་ཡོད་དབང་གིས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་འཐུས་སྒོ་ཚང་བ་ཞིག་བརྗོད་མ་ཐུབ་པ་དང༌། བརྗོད་པ་དག་ཀྱང་སྐྱོན་དང་ནོར་འཁྲུལ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གནས་སྲིད་ནའང་སོ་ཕག་ཕངས་ཏེ་གཡང་ཊི་འདྲེན་པའི་དཔེ་ལྟར་འདིའི་ཕྱོགས་ལ་མཁྱེན་རྒྱ་ཡངས་པ་དག་གི་སྤྲོ་བ་འདྲེན་ཕྱིར་ངལ་བ་ལ་ཞུགས་པ་དགོངས་དག་ཡོད་པ་ཞུ་ཞུ།