མི་དམངས་དྲ་བའི་འཕྲིན།ཀྲུང་གོ་བོད་ལྗོངས་གསར་འགྱུར་དྲ་བའི་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་གཞིར་བཟུང་།ལོ་ལྔའི་རིང་ཡིག་ཐོག་སྙན་ཞུ་ཕུལ་བ་དང་།ཐོག་མའི་དཔྱད་འདེམས།མཐའ་མའི་དཔྱད་འདེམས་བཅས་བརྒྱུད།རིགས་གཅིག་མཁས་པ་ལས་གྲུབ་པའི་ཞིབ་དཔྱད་ཨུ་ཡོན30ལྷག་ཙམ་གྱིས་སྒྱུ་རྩལ་ལ་བརྩི་འཇོག་དང་འགན་ཆེན་པོ་ཁུར་བའི་རྣམ་འགྱུར་ཐོག་ནས།རྩོམ་རིག་དང་།གློག་བརྙན།བརྙན་འཕྲིན་བཅས་རིགས་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས96དང་།རི་མོ་དང་།ཡིག་གཟུགས།པར་ལེན་བཅས་རིགས་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས158 རོལ་དབྱངས་དང་།ཞབས་བྲོ།ཟློས་གར།གཞས་མ་གཏམ་བཅས་རིགས་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་102བཅས་ལ་ཞིབ་དཔྱད་བྱས་པ་དང་འབྲེལ་མིང་མ་བཀོད་པར་འདེམས་ཤོག་འཕངས་ནས་སྐབས་དྲུག་པའི་བོད་ཀྱི“ཇོ་མོ་གླང་མ་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་བྱ་དགའ”སྤྲོད་པའི་ནང་ཚུད་པའི་བརྩམས་ཆོས32བདམས་ཡོད།བརྩམས་ཆོས་དེ་དག་ལས་བོད་ཀྱི་རིག་རྩལ་བྱ་གཞག་དབྱར་མཚོ་རྒྱས་པ་བཞིན་གོང་དུ་འཕེལ་བ་གང་ལེགས་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད།
ཚེས22ཉིན་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱིས་དོ་སྣང་བྱེད་པའི་སྐབས་དྲུག་པའི་བོད་ཀྱི“ཇོ་མོ་གླང་མ་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་བྱ་དགའ”སྤྲོད་པའི་མཛད་སྒོ་ལྷ་སའི་རྩེད་ཐང་མགྲོན་ཁང་དུ་འགོ་ཚུགས་ཤིང་།བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་དང་རིག་རྩལ་ཚན་པ་ཁག་གི་འགན་འཁུར་བ་བྱེད་སྒོར་ཞུགས་པ་རེད།
ཉིན་དེའི་ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་བཞི་པར་དགའ་སྤྲོ་རབ་ཏུ་འཁོལ་བའི་འགོ་ཚུགས་ལྷ་མོ་《དཔྱིད་ཀྱི་སྨོན་འདུན་》ཞེས་པའི་དབྱངས་རྟའི་ཁྲོད་དུ་སྐབས་དྲུག་པའི“ཇོ་མོ་གླང་མ་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་བྱ་དགའ”སྤྲོད་པའི་མཛད་སྒོ་དངོས་སུ་འགོ་ཚུགས་ཤིང་།“ཇོ་མོ་གླང་མ་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་བྱ་དགའ”ནི་འཛམ་གླིང་ཐོག་གི་རི་བོ་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་མིང་བཏགས་པའི་བྱ་དགའི་རྣམ་གྲངས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་།བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་ལས་རིགས་ཀྱི་བྱ་དགའ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པ།དེ་ལས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཆུ་ཚད་མཐོ་ཤོས་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད།བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཏང་ཙུའི་ཁོངས་མི་དང་།ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ།བོད་ལྗོངས་རྩོམ་པ་པོའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ་བཅས་ཡིན་པའི་འཇིགས་མེད་ཕུན་རྒྱལ་གྱིས་བྱ་དགའ་དཔྱད་བསྡུར་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ནས་བྱ་དགའ་དཔྱད་བསྡུར་བྱ་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་སྐབས།“ཇོ་མོ་གླང་མ་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་བྱ་དགའ”ནི1993ལོར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པ་བརྒྱུད་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་ཞིག་དང་།བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་གྲུབ་འབྲས་དཔྱད་བསྡུར་བྱེད་པའི་ཐད་ཀྱི་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་རིག་རྩལ་ཆེད་དམིགས་བྱ་དགའི་རྣམ་གྲངས་ཤིག་རེད།བྱ་དགའི་རྣམ་གྲངས་དེ་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཚུན་ཁྱད་ཆོས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ལྡན་པ་དང་།དུས་རབས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་འབུར་དུ་ཐོན་པ།མི་དམངས་ཀྱི་དགའ་ཞེན་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་བཅས་ཀྱི་བསམ་པ་དང་རིག་གནས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་མང་དག་ཅིག་འདེམས་སྒྲུག་བརྒྱབ་པ་དང་འབྲེལ་བྱ་དགའ་ཡང་སྤྲད་ནས་ཕུལ་བྱུང་རིག་རྩལ་རྐང་འཛིན་པ་དང་སྣེ་ཁྲིད་མི་སྣ་འབོར་ཆེན་ཞིག་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ནས་བཏོན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་རེད།
ད་རེས་ཀྱི་བྱ་དགའ་དཔྱད་བསྡུར་བྱེད་སྒོ་ནི2009ལོའི་ཟླ1ཚེས1ཉིན་ནས་2014ལོའི་ཟླ9ཚེས30ཉིན་བར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་རིག་རྩལ་མཁས་པས་གསར་རྩོམ་བྱས་པ་དང་འབྲེལ་གཏོང་སྤེལ་དང་།དཔར་སྐྲུན།འགྲེམས་འཁྲབ།ཡོངས་བསྒྲགས་སུ་བསྟན་གཏོང་བཅས་བྱས་པའི་རྩོམ་རིག་དང་།རི་མོ།པར་ལེན།དམངས་ཁྲོད་རིག་རྩལ་（དམངས་ཁྲོད་རྩོམ་རིག་དང་།དམངས་ཁྲོད་བཟོ་རྩལ།ཐང་གའི་རི་མོ་བཅས）ཟློས་གར།གློག་བརྙན་བརྙན་འཕྲིན།རོལ་དབྱངས།ཡིག་གཟུགས།གཞས་མ་གཏམ།རིག་རྩལ་གྱི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས།ཡིག་སྒྱུར་བརྩམས་ཆོས་སོགས་རིག་རྩལ་བརྩམས་ཆོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་དཔྱད་བསྡུར་བྱེད་པའི་བྱེད་སྒོ་ཞིག་རེད།
2015ལོའི་ཟླ་དགུ་པར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིག་རྩལ་ལས་རིགས་ཀྱི་རིགས་གཅིག་མཁས་པ་དང་།རིག་གནས་པ།འགོ་ཁྲིད་བཅས21ལས་གྲུབ་པའི་མཐའ་མའི་འོས་འདེམས་རིགས་གཅིག་ཚོགས་ཆུང་གིས་མིང་མི་འགོད་པར་འདེམས་ཤོག་འཕངས་ནས་བརྩམས་ཆོས32ལ་མཐའ་མའི་དཔྱད་འདེམས་བྱས་ཤིང་།མཐའ་མའི་དཔྱད་འདེམས་ནང་ཚན་སྒྲིག་གླུ་དབྱངས་ཆེ་གྲས་《འཛམ་གླིང་ཡང་རྩེར་ཀྲུང་གོའི་ཕུགས་འདུན་ལ་གླུ་དབྱངས་ལེན་》ཞེས་པ་དང་།དངོས་ལྗོངས་ཟློས་གར་ཆེ་གྲས་《འུན་ཤིང་ཀོང་ཇོ་》ཧན་ཧྲུའུ་ལི་ཡི་སྣག་རིས་སྒྱུ་རྩལ་གྲུབ་འབྲས་བཅས་གསུམ་ལ་སྐབས་དྲུག་པའི“ཇོ་མོ་གླང་མ་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་བྱ་དགའ”ཡི་དམིགས་བསལ་བྱ་དགའ་ཐོབ་པ་དང་།གཞན་ཡང་བརྩམས་ཆོས14ལ་ཕུལ་བྱུང་བརྩམས་ཆོས་བྱ་དགའ་ཐོབ་པ།བརྩམས་ཆོས15ལ་གཟི་བརྗིད་མཚན་སྙན་བྱ་དགའ་ཐོབ་ཡོད་པ་རེད།
སྐབས་དྲུག་པའི“ཇོ་མོ་གླང་མ་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་བྱ་དགའ”ཡི་དམིགས་བསལ་བྱ་དགའ་ཐོབ་མཁན་ཚན་སྒྲིག་གླུ་དབྱངས་ཆེ་གྲས་《འཛམ་གླིང་ཡང་རྩེར་ཀྲུང་གོའི་ཕུགས་འདུན་ལ་གླུ་དབྱངས་ལེན་》ཞེས་པའི་ཚིག་རྩོམ་མཁན་ཁྲེན་རེན་ཅེ་ཡིས་གསར་འགོད་པའི་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་བྱེད་སྐབས“《འཛམ་གླིང་ཡང་རྩེར་ཀྲུང་གོའི་ཕུགས་འདུན་ལ་གླུ་དབྱངས་ལེན་》ཞེས་པ་ནི་བོད་སྐྱོར་ཚན་སྒྲིག་གླུ་དབྱངས་ཤིག་དང་ཀྲུང་གོའི་ཕུགས་འདུན་གྲུབ་ཕྱིར་བླངས་པའི་ལང་ཚོའི་གླུ་དབྱངས་ཤིག་རེད།བོད་སྐྱོར་ཚན་སྒྲིག་གླུ་དབྱངས་གསར་རྩོམ་གྱི་བློ་སྒོ་དེ་རང་ཉིད་མི་དམངས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་རྩ་བ་བཙུགས་པའི་བོད་སྐྱོར་འཚོ་བ་ལས་ཕྱེ་བྱུང་།བོད་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ལ་བྱ་དགའ་དཔྱད་བསྡུར་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ལོ་ལྔ་རེར་སྐབས་རེ་འཚོགས་པའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་རྩོམ་རིག་བྱ་དགའ་ཆེ་ཤོས་དེ་ང་དང་ངའི་གསར་རྩོམ་ཚོགས་པར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན”ཞེས་བཤད་པ་རེད།