ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། ཡུས་ཧྲུའུ་ཁུལ་གྱི་ལོ་ལྔའི་འཆར་གཞི་བཅུ་གཉིས་པའི་འཕེལ་རྒྱས་མཇུག་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་རྒྱུ་ཆ་ལྟར་ན།མིག་སྔར་ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་ཇེ་རྒྱས་ཇེ་ལེགས་སུ་སོང་ཡོད།བརླན་སའི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་གི་རྒྱ་ཁྱོན་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ལ།ཐང་རྒོད་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་རིམ་བཞིན་སླར་གསོ་དང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་ཡོད།རྩྭ་ཐང་ཉམས་ཞན་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྣམ་པར་ཚོད་འཛིན་བྱས།ས་ཆུ་དོ་མཉམ་གྱི་ནུས་པ་ཇེ་མཐོར་སོང་བ་ལས་གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་འགྱུར་བ་བྱུང་སྟེ།སྐྱེ་ཁམས་གནས་ཚུལ་མངོན་གསལ་སྒོས་ཇེ་ལེགས་སུ་སོང་ནས།འཚོ་སྡོད་ཁོར་ཡུག་བརྟན་བརླིང་ངང་ཇེ་ལེགས་སུ་སོང་ཡོད།གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་གྱི་བཟོ་སྐྲུན་དང་པོ་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་།སྲུང་སྐྱོབ་ཁུལ་གྱི་ནགས་ཚུལ་རྒྱ་ཁྱོན་དང་།བརླན་སའི་རྒྱ་ཁྱོན།རྩྭ་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་བཅས་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།བརླན་སའི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཐོན་པ་ལས།གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་ས་ཁུལ་གྱི་ནགས་ཚལ་དང་རྩྭ་སའི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་གི་ཆུའི་ཐོན་ཁུངས2004ལོའི་དུང་ཕྱུར169.23ནས2012ལོའི་དུང་ཕྱུར197.6འཕར་སྣོན་བྱུང་།འཕར་སྣོན་བྱུང་ཚད་དུང་ཕྱུར28.37ཡིན།ས་རྒྱུར་བསླད་སྐྱོན་ཐེབས་ཚད་ཏུན་ཁྲི3472ཇེ་ཉུང་ལ་སོང་ཡོད།ཕྱུགས་བཀག་རྩྭ་གསོའི་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ཚད་བརྒལ་འཚོ་སྐྱོང་བྱེད་ཚད་129%ནས་46%གིས་ཇེ་ཉུང་ལ་བཏང་སྟེ།རྩྭ་ཕྱུགས་ཀྱི་འགལ་བ་ནུས་ཡོད་སྒོས་ཐག་གཅོད་བྱས་ཡོད།
སྐྱེ་ཁམས་གནས་སྤོར་ལས་གཞི་ཁུལ་གྱི་གྲོང་རྡལ་ཆུང་བ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་གོམ་སྟབས་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་རྒྱུར་ཡར་སྐུལ་བྱས་ཏེ།རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་ཆས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་མངོན་གསལ་སྒོར་ཇེ་ལེགས་སུ་བཏང་།སྐྱེ་ཁམས་གནས་སྤོར་སྡོད་ཁུལ་གྱི་སྤྱི་བའི་ཞབས་ཞུའི་མ་ལག་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུ་སྔར་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ།རྩ་བའི་སྟེང་ནས་སྐྱེ་ཁམས་གནས་སྤོར་སྡོད་དམངས་ཀྱི་ནད་སྟོན་དཀའ་བ་དང་།བུ་བུ་མོ་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་དཀའ་བ།འཐུང་ཆུ་དཀོན་པ།གློག་དཀོལ་རྒྱུར་དཀའ་ཁག་ཡོད་པ།བརྙན་འཕྲིན་ལ་བལྟ་མི་ཐུབ་པའི་དངོས་ཡོད་གནད་དོན་སོགས་གནས་སྤོར་སྡོད་ཁུལ་གྱི་འཚོ་བའི་ཆ་རྐྱེན་ངེས་པ་དོན་གྱིས་ལེགས་བཅོས་བྱས་པ་དང་།རང་ནུས་ལ་བསྟེན་ནས་འཚོ་བ་རོལ་བའི་ནུས་པ་ཇེ་མཐོར་བཏང་ཡོད།
སྔ་རྗེས་སུ་སྐྱེ་ཁམས་གནས་སྤོར་སྡོད་དམངས་ལ་གཟན་ཆས་ཁ་གསབ་དང་།འབུད་ཤིང་ཁ་གསབ།རྩྭ་སའི་བྱ་དགའི་དངུལ།དཀའ་ཁག་ཆེ་བའི་རོགས་སྐྱོར་མ་དངུལ་སོགས་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱས་པ་བརྒྱུད།ཁྱོན་བསྡོམས་པས་རྩྭ་སའི་བྱ་དགའི་ཁ་གསབ་མ་དངུལ་བྱིན་པའི་ཁྱིམ་ཚང་ཁྲི56460ཡིན་ལ།མི་ཁྲི234771ལ་ཁེ་ཕན་བསྐྲུན་ཡོད།རོང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱ་ཆའི་དོན་གཉིས་དང་གྲངས་ཆུང་གཉིས་ཟིན།ཚན་རྩལ་གསོ་སྐྱོང་སོགས་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ།མི་རིགས་ཀྱི་ལག་རྩལ་ཐོན་རྫས་གསར་སྤེལ་བྱས།མི་རིགས་ཀྱི་གྱོན་ཆས་དང་།རྫ་ནག་བཟོ་བ།མ་ཎི་རྡོ་བརྐོས།ཐང་ཀ་འབྲི་བ།ཁ་ལོ་བ་གསོ་སྐྱོང་སོགས་ཚན་རྩལ་མིག་དཔེ་ཁྱིམ་ཚང་གསོ་སྐྱོང་བྱས།མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡོང་འབབ་ཇེ་མཐོར་བཏང་སྟེ།སྤྱིའི་བྱང་ཚད་ཇེ་མཐོར་བཏང་བ་ལས།རོང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་ལྟ་བ་དང་ཐོན་སྐྱེད་འཚོ་བའི་རྣམ་པར་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་།རི་ཁུལ་དུ་སྡོད་པའི་རོང་འབྲོག་མང་ཚོགས་མང་པོ་ཞིག་གནས་སྤར་ནས་རྩ་བའི་སྟེང་ནས་གྲོང་རྡལ་གྱི་འཚོ་བར་གོམས་ཡོད།  །