ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། ཉེ་ལམ། ཁྲི་གོང་ཨོ་རྒྱན་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་པའི《ཨ་མདོ་བྱམས་པ་དང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ》ཞེས་པ་དཔེ་སྐྲུན་བྱས།

《ཨ་མདོ་བྱམས་པ་དང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ》ཞེས་པའི་དེབ་འདིའི་ནང་དུ། ཁྲི་གོང་ཨོ་རྒྱན་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་ཨ་མདོ་བྱམས་པར་དྲི་བ་གནང་སྟེ། ཁོང་གིས་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ཇི་ལྟར་ངོ་ཤེས་ཤིང་འགྲོགས་འདྲིས་གནང་བའི་སྐོར་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ། དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་དུས་རྒྱུན་ཇི་ལྟར་དཔེ་གཟིགས་དང་ཞིབ་འཇུག་གནང་བའི་སྐོར་དང་། འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཁོང་གིས་གང་གི་སྐོར་ལ་དོ་སྣང་དང་བརྩི་བཀུར་གནང་ཞིང་། གང་གི་སྐོར་ལ་མི་དགྱེས་པ་དང་མི་རངས་པ། ཐ་ན་ངོ་རྒོལ་སོགས་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཅིང་ཕྲ་བའི་སྒོ་ནས་གསུངས་ཡོད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཨ་མདོ་བྱམས་པ་ལགས་ཀྱིས་རི་མོའི་སྐོར་ནས་རང་གིས་མི་ཚེ་གང་བོར་བསགས་པའི་ཉམས་མྱོང་མང་པོ་གསུངས་ཏེ། བོད་ཀྱི་ཐང་གའི་འབྲི་ཚུལ་དང་ཐིག་རྩ། འཕེལ་རིམ། གནས་སྟངས་བཅས་ཀྱི་ཐད་ནས་ལེགས་ཉེས་ཀྱི་བླང་དོར་ཕྱེས་ཏེ། མ་འོངས་པའི་ཁ་ཕྱོགས་ཐད་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་ཕྱོགས་ནས་ཀུན་གྱིས་ཁས་ལེན་པའི་རི་མོ་དང་བརྩམས་ཆོས་སུ་འགྱུར་བར། ང་ཚོས་ཇི་ལྟར་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དགོས་མིན་བཅས་ལ་གཟིགས་རྒྱང་རིང་བའི་དགོངས་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་དྲང་པོའི་ངག་གིས་མཛུབ་སྟོན་གནང་ཡོད་པས། དེབ་འདིར་གཟིགས་རྗེས་ཁྱེད་ཀྱིས་སྔར་ལས་ཀྱང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་དང་ཁོང་གི་མི་ཚེ། དུས་རབས། མཁྱེན་ཡོན། གཞན་བོད་ཀྱི་ཐང་ག་དང་རི་མོའི་སྐོར་བཅས་ལ་ཤེས་རྟོགས་གསར་བ་བྱུང་བར་གདོན་མི་ཟའོ།

དཔེ་དེབ་ཀྱི་བཅར་འདྲི་ཞུ་ཡུལ་ཨ་མདོ་བྱམས་པ་ལགས་ནི་བོད་ཀྱི་གནའ་དེང་ཐང་ག་དང་རི་མོའི་འབྲི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྒྱུ་རྩལ་པ་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན། 1914ལོར་མདོ་སྨད་གཅན་ཚ་རུ་སྐུ་འཁྲུངས། ཆུང་དུས་ནས་ཡི་གེ་འབྲི་ཀློག་དང་རི་མོའི་སྐོར་གྱི་ཤེས་བྱ་མང་པོ་སྦྱང་བ་ལེགས་པོ་གནང་ལ། 1921ལོར་ཁོང་གཅན་ཚ་ངང་རུང་དགོན་པར་རབ་ཏུ་བྱུང༌། དེ་ནས་བཟུང་དགོན་པའི་ལྡེབས་རིས་དང་ལྷ་སྐུ་སོགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་བོད་ཀྱི་ཐང་ག་དང་རི་མོའི་སྐོར་གྱི་ཤེས་རིག་ལ་སློབ་སྦྱོང་མཛད། 1936ལོར་བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་གྱི་ཆོས་གྲྭར་ཞུགས། 1942ལོར་ལྷ་སར་ཕེབས་ཏེ་འབྲས་སྤུངས་དགོན་པའི་ཆོས་གྲྭར་ཞུགས། 1955ལོར་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལར་སླེབས་ནས་ཐང་ག་འབྲི་བཞེངས་ཀྱི་འགན་བཞེས། 2002ལོའི་ཟླ3པའི་ཚེས28ཉིན་ལྷ་ལྡན་དག་པའི་ཞིང་ནས་སྐུ་གཤེགས། 

དཔེ་དེབ་ཀྱི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ནི1903ལོར་མདོ་སྨད་རེབ་གོང་ཞོ་འོང་ནས་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་། 1951ལོར་དབུས་ལྷ་ལྡན་ཞིང་ནས་སྐུ་གཤེགས། ཆུང་དུས་བོད་ཀྱི་རིག་པའི་གནས་ཆེ་ཆུང་དུ་མར་སྦྱང་བ་ལྷོད་མེད་གནང་སྟེ་མཁས་པའི་མཚན་སྙན་རྒྱས། ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ལ་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ་དང་། རྒྱལ་ཁམས་རིག་པས་བསྐོར་བའི་གཏམ་རྒྱུད་གསེར་གྱི་ཐང་མ། ཀླུ་སྒྲུབ་དགོངས་རྒྱན། རྒྱ་གར་གྱི་གནས་ཆེན་ཁག་ལ་བགྲོད་པའི་ལམ་ཡིག འདོད་པའི་བསྟན་བཅོས། གཞན་སྙན་ངག་དང་རི་མོའི་སྐོར་བཅས་བཞུགས། 

བཅར་འདྲི་ཞུ་མཁན་དང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཁྲི་གོང་ཨོ་རྒྱན་ཚེ་རིང་ནི་མཚོ་སྔོན་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ནས་སྐྱེས། རྩོམ་རིག་རབ་འབྱམས་པ་དང་ཞུས་ཆེན་ལོ་ཙཱ་པ་ཡིན། སྔ་རྗེས་སུ《གངས་རྒྱན་མེ་ཏོག》རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་དང་། 《མཚོ་སྔོན་ཁྲིམས་ལུགས་ཚགས་པར》ཁང་དུ་ལས་གཉེར་བྱས་མྱོང་། ད་ལྟ་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་དུ་ལས་གཉེར་བྱེད་བཞིན་ཡོད། བརྩམས་ཆོས་ལ་སྙན་ངག་དང་། དཔྱད་རྩོམ། བསྒྱུར་རྩོམ་བཅས་བརྒྱ་ལྷག་ཡོད་ལ་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཞིང་ལྗོངས་རིམ་པའི་བྱ་དགའ་ཐེངས་མང་ཐོབ་མྱོང་།།