དམངས་རྩོམ་གྱི་གོ་དོན་དང་རིན་ཐང་ལ་སྦྲེལ་ཏེ་གླིང་སྒྲུང་སྐོར་ལ་དཔྱད་པ།

        2010-10-12

གཅིགདམངས་རྩོམ་གྱི་གོ་དོན་དང་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་སྦྲེལ་ནས་གླིང་སྒྲུང་གི་གོ་དོན་བཤད་པ།ཀདམངས་རྩོམ་གོ་དོན་གྱི་སྔོན་འགྲོ་སྟེ།“དམངས”ཞེས་པའི་གོ་དོན་ཐད་ཀྱི་གནད་དོན་འདི་དམངས་ཁྲོད་རྩོམ་རིག་དང་དམངས་སྲོལ་གང་ལའང་འབྲེལ་བ་ཧ་ཅང་ཟབ།དུས་རབས་སོ་སོ་དང་མི་རིགས་མི་འདྲ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་གྲལ་རིམ་ཁྱད་པར་གྱིས“དམངས”ལ་ངོས་འཛིན་སྟངས་ཀྱང་མི་འདྲ་བས་མཁས་པ་མང་པོས་རང་རང་གི་འདོད་ཚུལ་ཡང་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་གསུངས་ཡོད།“དེ་བས་ང་ཚོས་དམངས་ཁྲོད“民间”དང“དམངས་ཚོགས”“民众”ཡང་ན“དམངས”“民”ཀྱི་གོ་དོན་རགས་ཙམ་ཤེས་དགོས་ཏེ།འདི་དག་ནི་ནང་དོན་ཉེས་ཤིང་སྤྱོད་སྒོ་སོ་སོ་ཡིན་པའི་སྐད་ཆའི་མཚོན་བྱེད་ཕུངས་བོ་ཞིག་རེད།དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་རྗེས་མའི་སྐབས་སུ་ཀྲུང་གོའི་རིག་པ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དམངས་ཁྲོད་རྩོམ་རིགས་བཤད་སྐབས“མི་དམངས”“人民”སམ“མང་ཚོགས”“群众”ཞེས་པའི་ཡི་གེ་དག་བཀོད་ལ།སྐབས་དེར་མིང་འདི་གཉིས་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ནང་དོན་ཁྱད་པར་བ་སྟེ་གཞི་རིམ་གྱི་མི་ཞེས་པའི་ནང་དོན་གྱི་ཚོད་འཛིན་ཐེབས་ཡོད།དེང་སྐབས་ཕལ་ཆེར་ནང་དོན་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཆེ་རུ་ཟིན་ཐུབ་པའི“དམངས་ཚོགས”“民众”འདི་བཀོད་ཅིང་།སྐད་ཆའི་ཁོར་ཡུག“语言环境”གི་རེ་བ་ལྟར“དམངས་ཁྲོད”དང“དམངས”ཀྱི་བརྗོད་སྟངས་ཀྱང་སྤྱོད་བཞིན་ཡོད།ཅི་ཞིག་ལ“དམངས་ཁྲོད”ཟེར་བའི་གནད་དོན།འདིའང་དམངས་སྲོལ་རིག་པའི“དམངས”ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་དེ།མིའི་རིགས་ཀྱིས་དཔལ་ཡོན་རིག་གནས་ངེས་ཟིན་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་འཕེལ་འགྱུར་དབང་གིས་ནུབ་གླིང་དམངས་སྲོལ་རིག་པའི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང“དམངས”ཞེས་པར་གོ་བ་དོག་པ་ནས་ཡངས་པའི་འཕེལ་འགྱུར་བརྒྱུད་རིམ་ཡོད།1846ལོར་དབྱིན་ཇིའི་གནའ་རྫས་རྟོག་དཔྱོད་པ་དང་དམངས་སྲོལ་རིག་པར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་ཐོག་མ་བས་ལེན·ཡོ་ཧན·ཐིང་མོ་ཟི“威廉·约翰·汤姆斯1803—1885”ཞེས་པའི་འཕྲིན<<ཡ་ཏེན་ནའི་གླེང་མོལ“雅典娜论坛”>>སྟེང་ཐོག་དང་པོར“Folkore”ཚིག་དེ་སྤྱད་ཅིང་།དམངས་སྲོལ་ཞེས་པ་དེ“མི་བྱིངས་ཀྱི་གནའ་སྲོལ”“大众古俗popular antiquities”སྟེ་གནའ་བོའི་ཀུན་སྤྱོད་ལམ་ལུགས།གོམས་སྲོལ།མཛད་སྒོ་སྤེལ་བ།ཆོ་ག་ཕྱག་ལེན།དོན་བརྗོད་ཀྱི་གླུ་གཏམ་དཔེ་སོགས་འདུས་ལ།ཁོས་བཤད་པའི“དམངས”ཀྱང་མི་བྱིངས་ཀྱི་དམངས་སྲོལ་ཅན་གྱི་གཞི་རིམ“དམངས་ཚོགས”“the people”ལ་གོ་དགོས་པར་བཤད།ནུབ་ཕྱོགས་སྟོབས་ལྡན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ནང་ཁུལ་དུ་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་བཙུགས་པས།མིའི་རིག་པར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་མང་པོའི་དམིགས་བྱ་གཙོ་བོ་ཡོ་རོབ་གླིང་ལས་གཞན་པའི་འཕེལ་རྒྱས་དལ་བའི“མི་རྒོད”“野蛮人”སྟེང་ཁོ་ནར་འཁོར་ཞིང་།དེ་བས་མིའི་རིགས་རིག་པའི་གྲུབ་མཐའི་དམངས་སྲོལ་རིག་པ་བ་དག་གིས“དམངས”ནི་གཞི་རིམ་གྱི་དམངས“counthy folk”དང་མཐའ་འཁོབས་མི་རྒོད་ཞེས་པར་གོདེང་སྐབས་དེང་རབས་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དབང་གིས་གནའ་སྲོལ་ཅན་གྱི་གཞི་རིམ་དམངས་ཀྱང་གྲོང་རྡལ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ལ་འདྲེས་ཤིང་ཉིན་རེ་བཞིན་ཇེ་ཉུང་ཡིན།དེ་ཡི་དབང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ལའི་དམངས་སྲོལ་ཞིབ་འཇུག་པ་དག་གི་ཞིབ་འཇུག་ཁ་ཕྱོགས་ཀྱང་གཞི་རིམ་དམངས་ལས་བརྒལ་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་ན་འཚོ་བ་རོལ་བའི་མིའི་སྟེང་འཁོར་བ་ཡིན།ཨ་རིའི་ཡུན་ཏུས་ཨན་ན་སློབ་ཆེན་གྱི་ལིས་ཚ་ཏུག·དོ་འེར་ཟོང“理查德·多尔Rechard M.Dorson”གི་ལྟ་བ་ལྟར་ན“དམངས”ནི་སྲོལ་རྒྱུན་ལ་ཐག་ཉེ་བའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་མིང་གཞན་པ(anonymous masses)གཞི་རིམ་གྱི་མི་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་སྐོར་ཞིགགྲོང་ཁྱེར་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་གཞི་རིམ་གྱི་མི་དང་དེའི་རྗེས་རབས་པ་ལ་ཟེར་པས“དམངས”ཞེས་པའི་ཁྱབས་ཁོངས་དེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མིའི་སྟེང་རྒྱ་སྐྱེད་པ་རེད།ཡིན་ཡང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་ཡོངས་རྫོགས་མིན་པའི་ཚོད་འཛིན་ཞིག་ཐེབས་ཡོད།ཨ་རིའི་ཅ་ལེ་ཧྥོ་སློབ་ཆེན་གྱི་ཨ་ལན·ཏུན་ཏིས་ཟུ“阿兰·邓迪斯Alan Dundes”ཡིས“དམངས”
  • ལེ་ཚན་སྔོན་མ།:གླིང་སྒྲུང་ལས་འཕྲོས་པའི་མནའ་འབྲེལ་ལམ་ལུགས་སྐོར་མདོ་ཙམ་གླེང་བ།
  • ལེ་ཚན་རྗེས་མ།:གླིང་རྗེ་གེ་སར་རྒྱལ་པོའི་སྒྲུང་ལ་རོབ་ཙམ་དཔྱད་པ།
  • དོ་སྣང་ཆེ་བའི་རྩོམ།