དེ་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་དགོས།བྱིས་པའི་སློབ་གསོ་མགོ་བརྩམས་པ་ཅི་ཙམ་སྔ་ན་དེ་ཙམ་བཟང་བ་དང་།བྱིས་པར་རང་གི་ཕ་མ་ངོས་འཛིན་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ནས་ཁོ་ལ་དངོས་པོ་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་པས།དེ་ནས་བྱིས་པའི་སློབ་གསོ་མགོ་རྩོམ་འོས་པ་ཡིན།ཕྱི་གླིང་བའི་སློབ་གསོ་ཆེད་མཁས་པས་ “བྱིས་པའི་མིག་མདུན་ནས་མཛུབ་མོ་ཀེར་ན་བྱིས་པས་མཛུབ་མོ་མཐོང་རྗེས་འཛིན་པ་དང་།ཐོག་མར་འཛིན་མི་ཐུབ།མཐར་མཛུབ་མོ་བཟུང་རྗེས་བྱིས་པ་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེ་བ་དང་།དེ་ནས་མཛུབ་མོ་ཁ་ནང་དུ་བཞག་ནས་ནུ་རུ་འཇུག་པ་དང་མཉམ་དུ་”“མཛུབ་མོ”“མཛུབ་མོ”ཞེས་འཇམ་ཞིང་གསལ་ཞིང་གསལ་བའི་དབྱངས་ཀྱིས་བརྗོད་ཚེ།ཅང་མ་འགོར་བར་བྱིས་པས་ཀྱང་མཛུབ་མོའི་མིང་གསལ་བོར་བརྗོད་ཤེས་ངེས་རེད།ཞེས་བཤད་པ་འདིས་ཕྱི་གླིང་བའི་སྐད་ཆའི་སློབ་གསོ་ནི་བྱིས་པས་གཞན་གྱི་མཛུབ་མོ་འཛིན་ཐུབ་མིན་ནས་མགོ་རྩོམ་བཞིན་ཡོད་ན་ཡང་རང་ཅག་སྐད་ཆ་མི་འདྲ་བ་གསུམ་ཡན་སྦྱང་དགོས་པའི་གཞི་རིམ་མི་རིགས་ས་ཁུལ་དུ་སྐད་ཆ་སློབ་པའི་ཁྱིམ་གྱི་སློབ་གསོ་ད་དུང་སྣང་མེད་དུ་ལུས་ཡོད་པ་གཉིས་བསྡུར་ཚེ་བྱིས་པ་དེ་དག་གི་སྤུས་ཚད་ལ་བར་ཁྱད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཤོར་ངེས་རེད།འབྱུང་འགྱུར་འགྲན་རྩོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་རང་གི་བྱིས་པའི་སྤུས་ཚད་མི་རིགས་གཞན་གྱི་བྱིས་པའི་སྤུས་ཚད་དང་མཚུངས་ཐུབ་བམ་མི་ཐུབ།གལ་ཏེ་མིའི་རྨང་གཞིའི་སྤུས་ཚད་འདྲ་མཉམ་མིན་ཚེ་མི་དང་མི་ཚང་མ་འདྲ་མཉམ་ཞིག་ཡོང་ཐབས་ཡོད་དམ་མེད།སློབ་སྦྱོང་བྱེད་སྤྱད་ཀྱི་ཡོ་བྱད་དུ་གྱུར་བའི་སྐད་ཆ་གྲ་སྒྲིག་བྱས་པ་བཟང་ངན་གྱི་དབང་གིས་སློབ་སྦྱོང་གི་མཇུག་འབྲས་ཀྱང་གཏན་ནས་མཚུངས་མི་སྲིད་པས།བྱིས་པ་ལ་སྔ་མོ་ནས་སློབ་སྦྱོང་གི་ཡོ་བྱད་དུ་གྱུར་བའི་སྐད་ཆ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་རྒྱུ་ནི་བྱིས་པའི་འཚོ་གནས་དང་འབྲེལ་བའི་ཕ་མའི་འགན་ཁུར་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད།འགན་ཁུར་འདི་ཡོངས་འགྲུབ་བྱས་མིན་གྱི་ཐད་ནས་བཤད་ན།བྱིས་པའི་འདྲ་མཉམ་ནི་ཕ་མའི་ལག་ན་ཡོད་མོད།གཞི་རིམ་གྱི་ཕ་མའི་ནང་ན་རང་གི་བྱིས་པར་འདྲ་མཉམ་གྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་བཟོ་མཁན་ནི་ཆེས་ཉུང་ཉུང་ཙམ་ལས་མ་འདས་པ་ཞིག་རེད་སྙམ།
གསུམ།སྐད་ཆའི་སློབ་གསོ་བྱེད་ཐབས།
བྱིས་པས་སྔ་མོ་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་ཤེས་རྒྱུ་ནི་ལས་སླ་མོ་ཞིག་མ་ཡིན་ལ།གལ་ཏེ་ནུས་པ་ངེས་ཅན་ཞིག་མ་བཀོལ་ན་འབྲས་བུ་བཟང་པོ་ཞིག་ཐོབ་དཀའ་བས།བྱིས་པ་ནར་སོན་པའི་ཁོར་ཡུག་དང་བསྟུན་ནས་ཁོ་ལ་འབྲེལ་འདྲིས་ཆེ་བའི་ལུས་ཀྱི་ཆ་སོ་སོ་དང་།གྱོན་ཆས་དང་ཉལ་ཆས།ཉལ་ཁང་ནང་གི་དངོས་རྫས་དང་།དེ་ནས་ཟ་ཁང་ནང་གི་དངོས་རྫས།ར་སྐོར་ནང་གི་རྩྭ་དང་མེ་ཏོག་ནས་རྟ་ནོར་ལུག་གསུམ་སོགས་ཐ་ན་བྱིས་པས་མཉམ་འཇོག་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ཚང་མའི་མིང་མཚམས་སྦྱོར་བྱེད་པ་དང་མཉམ་དུ་བྱ་ཚིག་དང་རྒྱན་ཚིག་འོས་འཚམས་རེ་བྱིས་པའི་དགའ་སྣང་དང་བསྟུན་པའངམ་རྩེད་མོའི་ཞོར་ལ་སློབ་ཏུ་བཅུག་ནས་བྱིས་པའི་སྐད་ཆའི་རྒྱུ་ཆ་འཛོམས་པོ་བཟོ་དགོས།
དེ་ནས་བྱིས་པ་ནང་སོན་པའི་ལོ་ཚོད་དང་བསྟུན་ཏེ་རྒྱུན་དུ་བྱིས་པས་ཉན་སྤྲོ་བའི་གཏམ་རྒྱུད་མང་པོ་བཤད་དགོས།རྗེས་སུ་ཕྱིས་པའི་ངོས་འཛིན་ནུས་པ་དང་སྐད་ཆ་བཤད་པའི་ནུས་པ་འཕེལ་རྒྱས་སོང་བ་དང་བསྟུན་ནས་བྱིས་པ་ལ་གཏམ་རྒྱུད་བཤད་དུ་བཅུག་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་པའི་ནུས་པ་སྐྱེད་སྲིང་དང་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་དགོས།འཛམ་གླིང་གི་ཁྱིམ་གྱི་སློབ་གསོ་བ་མིང་གྲགས་ཅན་ཝེ་ཐུ（威特）ཡིས་རང་གི་བྱིས་པར་འདི་ལྟར་སློབ་གསོ་བཏང་ནས་མཐར་ཁོའི་བུ་ལོ་ལྔ་ནས་དྲུག་ལ་སླེབས་སྐབས་དཀའ་ཚེགས་ཅི་ཡང་མེད་པར་མིང་རྐྱང་ཁྲི་གསུམ་ལྷག་ཤེས་སོང་བ་རེད།འདི་ནི་ངོ་མ་ཡ་མཚར་བའི་གྲངས་ཀ་ཞིག་མ་ཡིན་ནམ།
འཇར་པན་གྱི་སློབ་འབྲིང་སློབ་མས་ལོ་ལྔ་ལ་དབྱིག་ཡིག་སྦྱང་ན་ད་གཟོད་ཕུལ་བྱུང་སློབ་མས་མིང་རྐྱང5000ཙམ་དང་།སློབ་མ་དཀྱུས་མས་མིང་རྐྱང་3000ཙམ་ཤེས་ཡོད།རང་རེའི་སློབ་ཆུང་སློབ་མས་ལོ་དྲུག་ལ་རྒྱ་ཡིག་སྦྱངས་ན་ཕལ་ཆེར་མིང་རྐྱང་1500ཙམ་ལས་ཤེས་མེད་པས།སྔ་དུས་སློབ་གསོ（早期教育）ཡི་འབྲས་བུ་ནི་ཇི་འདྲའི་ཆེ་བ་ཞིག་རེད་ཨང་།
ཝེ་ཐུའི་སྐད་ཆའི་སློབ་གསོ་བྱེད་ཐབས་ལ་མཉམ་འཇོག་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་ཁོས་རྒྱུན་དུ་བྱིས་པ་ལ་སྐད་ཆ་ཕྱེད་ཀ་དང་།འདྲེས་མའི་སྐད་ཆ།ཡུལ་སྐད་དང་ལུང་སྐད་མི་བཤད།ཁོས་རྒྱུན་དུ་བྱིས་པ་ལ་ལོ་གཉིས་ཡས་མས་ནས་སྐད་ཆ་ཡང་དག་པ་ཤེས་པའི་ནུས་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་སྐད་ཆ་ཡང་དག་པ་མ་བསླབས་ན་ག་ལ་འགྲིག་ཅེས་རྒྱུན་དུ་སྐད་ཆ་ཚད་ལྡན་སློབ་ལ།གལ་ཏེ་བྱིས་པས་སྐད་ཆ་ཚད་ལྡན་ཞིག་བཤད་ཚེ་ཁོས་བྱིས་པའི་མགོ་ལ་བྱུག་བྱུག་བྱེད་བཞིན་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་པ་དང་།གལ་ཏེ་བྱིས་པའི་སྐད་ཆ་ཚད་ལྡན་མིན་ཚེ་ཁོས་བྱིས་པའི་ཨ་མ་ལ།ལྟོས།ཁྱོད་ཀྱི་བྱིས་པས་སྐད་ཆ་བཤད་ཤེས་ཀྱིན་ཅེས་བཤད་ཚེ།བྱིས་པའི་ཨ་མས་དེ་ལྟ་ག་ལ་སྲིད།ངའི་བྱིས་པས་འདི་འདྲའི་སྐད་ཆ་སླ་མོ་ཞིག་ཀྱང་བཤད་མི་ཤེས་སམ།ཞེས་བཤད་པ་ན།བྱིས་པ་ལ་སློབ་སྦྱོང་གི་བརྩོན་སེམས་རྒྱས་ཏེ་བྱིས་པ་དེ་ཨ་མའི་པང་ན་ཡོད་དུས་ནས་སྐད་ཆ་དག་པ་དང་།ཆུང་དུས་ནས་འཇར་མན་སྐད（德语）ཚད་ལྡན་བཤད་ཤེས་པར་གྱུར།ཝེ་ཐུ་ཁོ་རང་གིས་སྤྱི་སྐད་ཚད་ལྡན་བཤད་པ་མ་ཟད།ད་དུང་བྱིས་པའི་ཨ་མ་དང་བྱིས་གཉོར་བ་སོགས་རང་གི་བྱིས་པ་ལ་འབྲེལ་འདྲིས་ཡོད་པའི་ཁྱིམ་མི་ཡོད་ཚད་ལ་དེ་ལྟར་རེ་བ་བྱས་པས།མཐར་ཁོའི་བྱིས་པ་ལོ་བརྒྱད་ལ་སོན་སྐབས་འཇར་མན་དང་ཧྥ་རན་སི།དབྱི་ཐ་ལི།ཀེ་རི་སེ།རོ་མ་སོགས་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་དཔེ་ཆ་ལ་བལྟ་ཐུབ་པར་གྱུར་པས།ཁོ་ནི་ངོ་མ་སྔ་དུས་སློབ་གསོའི་ཕན་ནུས་ཐོན་པའི་མི་འཇོན་ཐང་ཅན་ཞིག་རེད།ཁོའི་ཕ་རྒན་ཝེ་ཐུ་ནི་ངོ་མ་རླབས་ཆེ་བའི་ཨ་ཕ་ཞིག་དང་འཛམ་གླིང་གི་རླབས་ཆེ་བའི་ཁྱིམ་ཚང་སློབ་གསོ་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད།ཁོའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སློབ་གསོ་བརྒྱུད་དེ་རང་གི་བུ་རང་ལོ14སྟེང་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ནས་མཐར་ཕྱིན་ལ།ལོ16སྟེང་རྩེ་རམས་པ་（博士）ཡི་དམ་བཅའ་བཞག་པ་རེད།
ཁྰ་ཨེར·ཝེ་ཐུ（卡尔·威特）དངོས་སུ་བྱིས་པ་སྐྱེས་སྲིང་བྱས་པའི་གྲངས་ཀྱི་ཆ་ནས་དེ་འདྲའི་མང་པོ་ཞིག་མིན་ནའང་རང་གི་བྱིས་པ་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་པའི་གོ་རིམ་གྱི་ཁྲོད་ནས་རླབས་ཆེ་བའི་ཉམས་མྱོང་ཆེན་པོ་ཞིག་མིའི་རིགས་ལ་བཞག་པ་ནི་ཆེས་རླབས་ཆེ་བའི་མཛད་རྗེས་ཞིག་ཡིན་པས།ཁྱིམ་བདག་ཚང་མས་སློབ་སྦྱོང་དང་མཉམ་འཇོག་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་རེད་སྙམ།
བཞི།སྐད་ཆ་དང་འཇོན་ནུས།