བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་ཡོད་མྱོང་བའི་གྲོང་རོང་། 

བོད་ལྗོངས་ཤར་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་སྒོ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་སྨར་ཁམས་རྫོང་ནི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་མངའ་ཁོངས་སུ་བགྲོད་པའི་“གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”གྱི་ས་ཚུགས་དང་པོ་དང་།སི་ཁྲོན་དང་།ཡུན་ནན།བོད་ལྗོངས་བཅས་ཀྱི་རིག་གནས་ལྷན་འདྲེས་འབྱུང་ས་ཡིན།ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་“གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”ཞེས་པའི་ཡུལ་སྐོར་ལྗོངས་རྒྱུའི་འགྲུལ་ལམ་དར་བ་དང་ཆབས་ཅིག་འགྲུལ་ལམ་དེ་ཉིད་བརྒྱུད་པའི་ཚྭ་ཁ་ལྷོའི་ཚྭ་ཞིང་དང་།ཆུ་ཚན་ཁའི་ཆུ་ཚན།རྫ་ཆུ་གྲོག་རོང་དོག་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ཡུལ་ལྗོངས་མཛེས་པོར་མི་རྣམས་རྒྱུས་མངའ་ལྡན་པ་དང་འདུ་ལོང་ཆེ་བར་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་མོད།འོན་ཀྱང་“གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”རྒྱུད་དུ་བགྲོད་ལམ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡོད་མྱོང་བ་དེ་མི་རྣམས་ཀྱི་བརྗེད་ངས་སུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་འདི་ནི་རྫ་ཆུ་བརྒལ་བའི་གནའ་བོའི་ཟམ་པ་འབའ་ཞིག་སྟེ་མཚོ་རྔ་ཤང་ཁོངས་སུ་ཡོད་མྱོང་བའི་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་ཞེས་པ་དེ་རེད།
 “གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”ཞེས་པ་དེ་“དར་གོས་འགྲུལ་ལམ་”ཞེས་པ་དང་སྙན་གྲགས་འདྲ་མཚུངས་ལྡན་པའི་གནའ་བོའི་མི་རིགས་ཁག་གི་ཆབ་སྲིད་དང་།དཔལ་འབྱོར།རིག་གནས་བཅས་སྤེལ་རེས་དང་སྣོལ་འདུ་བྱེད་སའི་བརྒྱུད་ལམ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡུན་ནན་ཁོངས་ས་དམ་ནས་འགོ་ཚུགས་ཏེ་རྒྱལ་ཐང་དང་བདེ་ཆེན་བརྒྱུད་དེ་བོད་ལྗོངས་ཁོངས་སྨར་ཁམས་རྫོང་དུ་སླེབས་པ་རེད།ས་ཆ་འདི་ནི་འཕྲེད་རྒྱུད་རི་རྒྱུད་ཀྱི་དཀྱིལ་ཁུལ་ཡིན་ཞིང་།རི་བོ་མཐོ་ཞིང་གྲོག་རོང་ཟབ་པ་རེད།རྒྱང་ཐག་རིང་བའི་གནའ་ལམ་གྱི་ས་ཁམས་གོ་གནས་དམིགས་བསལ་ཆགས་པས།རང་བྱུང་མཛེས་ལྗོངས་དང་མི་ཆོས་མཛེས་ལྗོངས་སྣ་མང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཆིས།
བརྗེད་ངས་སུ་སོང་བའི་གནའ་ལམ་དང་གྲོང་རྡལ་གལ་ཆེ་བ།
  གནའ་དུས་སུ་བོད་ལྗོངས་སུ་འགྲོ་བའི་བགྲོད་ལམ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པའི་“གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”དེ་ཉིད་སྨར་ཁམས་རྫོང་དུ་སླེབས་རྗེས་ལྷོ་བྱང་ལམ་གཉིས་ཡོད་ཅིང་།ཡུན་ནན་ཁོངས་བདེ་ཆེན་བརྒྱུད་དེ་ཆུ་ཚན་ཁ་ཤང་དུ་སླེབས་ཤིང་ཚྭ་ཁ་ལྷོ་རུ་བསྐྱོད་རྒྱུ་དེ་ནི་ལྷོ་ལམ་ཡིན་པ་དང་།སི་ཁྲོན་འབའ་ཐང་བརྒྱུད་དེ་གྲུ་པ་རོང་དུ་སླེབས་པ་དེ་ནི་བྱང་ལམ་ཡིན།སྨར་ཁམས་རྫོང་ནས་ནུབ་ཏུ་སྐྱོད་པར་དྲེལ་པའི་འགོ་པ་གོམས་པ་དང་དམིགས་ཡུལ་ལ་རག་ལས་ཤིང་ལམ་བཞི་ཡོད་པ་སྟེ།ཚྭ་ཁ་ལྷོ་རུ་རྫ་ཆུ་བརྒལ་ཏེ་མཛོ་སྒང་རྫོང་བརྒྱུད་དེ་རྫ་ཡུལ་རྫོང་ཁོངས་སུ་སླེབས་པ་དང་གཅིག ཚྭ་ཁ་ལྷོ་ནས་བྱང་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་དེ་སྤོམ་མདའ་ཤང་དང་སྒར་ཐོག་གྲོང་རྡལ་（ད་ལྟའི་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གནས་ས）དུ་སླེབས་རྗེས་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་རོང་སྨད་གྲོང་རྡལ་ནས་མཛོ་སྒོང་རྫོང་དུ་སླེབས་པ་དང་གཉིས།ལྷོ་བྱང་ལམ་གཉིས་ནས་སོང་སྟེ་སྒར་ཐོག་གྲོང་རྡལ་དུ་སླེབས་རྗེས་བྱང་སུ་མཚོ་རྔ་ཤང་དུ་འགྲོ་ཞིང་།མཚོ་རྔ་ནས་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ལམ་བརྒལ་དེ་བྲག་གཡབ་རྫོང་དུ་སླེབས་པ་དང་གསུམ།སྒར་ཐོག་གྲོང་རྡལ་ནས་ནུབ་བྱང་ཕྱོགས་སུ་སོང་སྟེ་ནོར་གནས་ཤང་དང་གཙང་ཤོད་ཤང་བརྒྱུད་དེ་རྫ་ཆུ་ལས་གཡོལ་ཏེ་མཛོ་སྒང་རྫོང་ངམ་བྲག་གཡབ་རྫོང་ཁོངས་སུ་སླེབས་པ་དང་བཞི་བཅས་རེད།
  ལོ་ཟླ་མང་པོ་འདས་པའི་རིང་ལ་ས་ཆ་འདིར་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཞིང་།སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་གནའ་ལམ་རིང་བོ་དེ་ད་ལྟ་དེང་རབས་ཅན་གྱི་སྣུམ་ཞལ་གཞུང་ལམ་གྱིས་ཚབ་བྱས་ཡོད།ད་ལྟ་གྲུ་པ་རོང་ཤང་ནི་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་གཞུང་ལམ་318པ་ངེས་པར་དུ་བརྒྱུད་དགོས་སར་གྱུར་ཅིང་།སྐབས་དེར་འབྲི་ཆུའི་ཐོག་འཐེན་པའི་འབྲེང་ཐག་དེ་ཉིད་སྔ་ས་ནས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཟམ་ཆེན་དུ་གྱུར་པ་དང་།རོང་སྨད་གྲོང་རྡལ་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་གྲུ་ཁ་ཟམ་ཆེན་གྱིས་ཀྱང་རྫ་ཆུ་རང་བྱུང་འོབས་ཆེན་དེ་ཉིད་རླངས་འཁོར་ཤར་སྐྱོད་ཐུབ་པའི་ལམ་ཆེན་དུ་གྱུར་པ།ཆུ་ཚན་ཁའི་ཚྭ་ཁ་ལྷོ་ནི་གནས་དེར་གདོད་མའི་ཚྭ་ལས་བྱེད་སྟངས་སྲུང་འཛིན་ཆ་ཚང་བྱས་པ་དང་ས་གནས་དེ་གར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རང་བྱུང་མཛེས་ལྗོངས་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྔ་ས་ནས་སྙན་གྲགས་ཆེན་པོ་ཁྱབ་ཡོད།འོན་ཀྱང་དེ་སྔོན་“གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”བརྒྱུད་པའི་བགྲོད་ལམ་གལ་ཆེན་གནས་པའི་མཚོ་རྔ་ཤང་དང་ནོར་གནས་ཤང་གཉིས་ནི་དེའི་ཁོངས་སུ་དེང་རབས་ཀྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་པོ་བྱེད་པའི་ཆུ་ཚན་དང་།གངས་རི།གནའ་བོའི་དགོན་སྡེ་ལ་སོགས་པ་པའི་ཡུལ་སྒོར་མཛེས་ལྗོངས་མེད་ལ།རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་གཞུང་ལམ་318པ་དང་214པ་དང་ཐག་རིང་བས།“གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”ཞེས་པའི་ཡུལ་སྐོལ་ལྗོངས་རྒྱུའི་བགྲོད་ལམ་བཟང་པོ་དང་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པ་ལྟ་བུ་ཆགས་པ་རེད།ཡ་མིན་ཆ་ཡོད་ཅེས་པ་ལྟར་ཤང་དེ་གཉིས་ཡང་སྨར་ཁམས་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་གྲོང་རྡལ་གཉིས་དང་ཤང་བཅུ་བཞིའི་ཁྲོད་དུ་ཤང་གྲང་རྡལ་དབུས་ཤོས་ཡིན་ཞིང་།བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་དབུལ་སྐྱོར་གཞུང་ལས་ཁང་གིས་《བོད་ལྗོངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་》ཁང་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་རིགས་ཆོས་ལུགས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དེར་ཁ་གཏད་དབུལ་སྐྱོར་བྱེད་རྒྱུའི་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པས།གསར་འགོད་པ་ཁོ་བོ་ནི་འདིར་དབུལ་སྐྱོར་ལས་ཀ་སྤེལ་བ་དང་བསྟུན་ཏེ་མཚོ་རྔ་ཤང་དུ་ཡོང་བའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་ཡིན།
 མི་རྣམས་ཀྱི་བརྗེད་ངས་སུ་སོང་བའི་གནའ་བོའི་བགྲོད་ལམ་དང་ཟམ་པ་གྲགས་ཅན།
  མཚོ་རྔ་ཤང་ནི་སྨར་ཁམས་རྫོང་བྱང་རྒྱུད་དུ་གནས་ཤིང་།མཛོ་སྒང་རྫོང་དང་བྲག་གཡབ་རྫོང་དང་ས་མཚམས་འབྲེལ་ཡོད།སྨར་ཁམས་རྫོང་མཁར་ནས་མཚོ་རྔ་ཤང་སྲིད་གཞུང་གནས་སའི་བར་སྤྱི་ལེ་57ཡོད།གཞུང་ལམ་ནི་ས་ཁོད་ཅུང་སྙོམ་པོ་ཡིན་པའི་གྲོག་རོང་དུ་བཟོས་ཡོད་མོད།འོན་ཀྱང་ས་འབལ་འབོལ་ཡིན་ཞིང་ལམ་གཞི་བརྟན་པོ་མིན་པ་དང་།རྟག་ཏུ་འདམ་རྫས་ཀྱིས་གང་བས།རླངས་འཁོར་གོག་བགྲོད་བྱེད་པ་ནང་བཞིན་བཏང་སྟེ་འགྲོ་དགོས།གཅིག་ནས་འགྲིམ་འགྲུལ་བདེ་པོ་མེད་པ་དང་།གཉིས་ནས་ཟུར་དུ་ཁེར་རྐྱང་དུ་གནས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་མཚོ་རྔ་ཤང་གི་དབལ་འབྱོར་གོང་དུ་འཕེལ་བར་ཚོད་འཛིན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དེའང་ཤང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་སྙིང་ནད་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན།མཚོ་རྔ་ཤང་ལ་དངོས་འབྲེལ་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཉུང་ཞིང་།ཕལ་པ་ཕལ་རྐྱང་ཡིན་པས།མི་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་ཆེན་བྱ་ཡུལ་དུ་འགྱུར་མི་སྲིད་པ་ལྟ་བུ་རེད།ཡིན་ནའང་ཐེངས་ཤིག་ཤང་གི་འགོ་ཁྲིད་དང་ཁ་བརྡ་བཤད་སྐབས་ཤང་གི་འགོ་འཛིན་གཞོན་པ་ཐུབ་བསྟན་ཟླ་བའི་སྐད་ཆ་ཚིག་གཅིག་གིས་གསར་འགོད་པར་དྲན་སྐུལ་ཐེབས་སུ་བཅུག་པ་རེད།མ་གཞིར་སྔོན་མ་མཚོ་རྔ་ཤང་རྒྱུད་དུ་“གནའ་བོའི་ཇ་འདྲེན་གནའ་ལམ་”གྱི་ལམ་མདོ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ཞིང་།ཤང་འདིའི་འབྲོང་རི་གྲོང་ཚོའི་ཁོངས་སུ་འབབ་པའི་རྫ་ཆུའི་ཐོག་སྐད་གྲགས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཁྱབ་པའི་ཤིང་ཆ་ཁོ་ནས་གྲུབ་པའི་ཟམ་ཆེན་ཞིག་ཡོད་མྱོང་བ་རེད།འོན་ཀྱང་བཅིངས་འགྲོལ་གཏོང་གྲབས་ཡོད་པའི་སྔ་ནུབ་ཏུ་ས་གནས་དེའི་ལོག་སྤྱོད་དྲག་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱིས་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་གིས་དཔུང་འཇུག་བྱེད་པར་བཀག་འགོག་བྱེད་ཕྱིར་ཟམ་ཆེན་དེ་མེ་སྲེག་བཏང་བ་རེད།དེ་རྗེས་གསར་འགོད་པས་ཕྱོགས་མང་ནས་འདྲི་རྩད་བྱས་རྗེས་ཟམ་ཆེན་གྱི་རྗེས་ཤུལ་དུ་གནས་སར་དངོས་སུ་བཅར་འདྲི་བྱེད་པར་འགྲོ་དོན་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་ཡིན།
 ཤང་སྲིད་གཞུང་གནས་ས་མཚོ་རྔ་གྲོང་ཚོ་ནས་རྡོག་ཐོན་ཏེ་བྱང་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ལེ་20ལྷག་ཙམ་བསྐྱོད་ཚེ་རྒྱབ་ཏུ་རི་བོར་བརྟེན་ཏེ་གཞིས་ཆགས་པའི་འབྲོང་རི་གྲོང་ཚོར་སླེབས་ཤིང་།རླངས་འཁོར་ཤར་གཏོང་ཐུབ་པའི་གཞུང་ལམ་མེད་པར་གྱུར་པས།ང་ཚོས་གྲོང་ཚོ་ནས་གྲ་སྒྲིག་བྱས་པའི་རྟ་བཞོན་ནས་མདུན་དུ་སྐྱོད་ཅིང་།ང་ཚོའི་བློ་ཡིད་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཡུལ་ལྗོངས་ཀྱིས་བཀུག་པ་དང་དགའ་སྤྲོས་ཁེངས་ཤིང་།མགོ་སྐྱིད་ལ་བརྒྱབ་རྗེས་མདུན་དུ་གྲོག་རོང་ཟབ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་།རྫ་ཆུའི་ངོགས་གཉིས་སུ་རི་བོ་མཐོ་ཞིང་གྲོག་གཟར་བའི་ས་བབ་ས་དབྱིབས་དམིགས་བསལ་ཅན་ང་ཚོའི་མིག་ལམ་དུ་འཆར།ང་ཚོས་རིལམ་ཀྱག་ཀྱོག་དེད་དེ་སྡོང་ཕྲན་ནགས་རྫོབ་མང་པོ་བརྒལ་རྗེས་ལོ་ཏོག་སྔོ་ཐིང་ཐིང་གིས་བརྒྱན་པའི་རི་ཞིང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པར་སླེབས།འདི་ནི་འབྲོང་རི་གྲོང་ཚོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་རྫོང་གཡས་གྲོང་སྡེ་རེད།གྲོང་སྡེ་འདིའི་གྲོང་དཔོན་རྒྱས་དར་ཚེ་རིང་གི་ཁྱིམ་མིས་སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་བའི་ངང་ནས་ང་ཚོར་སྣེ་ལེན་གནང་བྱུང་།རྒྱས་དར་ཚེ་རིང་གི་ཕ་རྒན་ནི་ད་ལོར་དགུང་ལོ་68ཟིན་ཞིང་།ཁོང་གིས་ང་ཚོ་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་ཞེས་པའི་གནའ་ཟམ་འཚོལ་ཞིབ་དང་འདྲི་རྩད་བྱེད་པར་ཡོང་བ་ཐོས་རྗེས་དེ་བས་སེམས་རྩ་འཁོལ་པོས་སྣེ་ལེན་གནང་ཞིང་།ཁོང་གིས་བཅིངས་འགྲོལ་མ་བཏང་གོང་ལ་གྲོང་སྡེ་འདིར་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྟག་ཏུ་དྲེལ་པ་དེ་ནས་བརྒྱུད་དེ་འགྲོ་གི་ཡོད་ཅིང་།ཧ་ཅང་འདུ་ལོང་ཆེན་པོ་ཡོད་ཅེས་གསུངས།ཁོང་གི་སྣང་བར་དྲེལ་པའི་འགོ་གཙོས་མེ་མདའ་རིང་པོ་དང་དཀྲུམ་མདའ་ཁྱེར་ཡོད་ཅིང་།རྔམ་བརྗིད་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ལྡན་པ་དང་།དྲེལ་པ་གྲོང་ཚོ་འདིར་བརྒྱུད་རེ་བཞིན་དུ་གྲོང་ཚོ་ཡོངས་སུ་དུས་ཆེན་པོ་འཆར་ཡོད། རྫོང་གཡས་གྲོང་སྡེའི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་བརྗིད་ཆགས་ལྡན་པའི་བར་སྟོད་ལ་འཕྲེད་དུ་ཀྲོང་ངེར་ལངས་ཡོད་ཅིང་།བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་ནི་རི་བོ་ཆེན་པོ་འདིའི་རྒྱབ་ཏུ་ཡོད་སྐད།འདིར་ང་ཚོས་ཟ་མ་སྟབས་བདེ་ཞིག་བཟས་རྗེས་རྟ་བརྗེས་ཏེ་གྲོང་དཔོན་རྒྱས་དར་ཚེ་རིང་གིས་དངོས་སུ་སྣེ་ཁྲིད་གནང་བའི་འོག་མུ་མཐུད་བར་སྟོད་ལའི་ཕྱོགས་སུ་སོང་།
རི་འཛེགས་པའི་ལམ་ཧ་ཅང་གཟར་པོ་ཡིན་ཞིང་།སྟབས་ཡག་ནས་ལམ་སྣེ་འཁྲིད་མཁན་རྒྱས་དར་ཚེ་རིང་ཡོད་པ་དང་།རྟ་རྣམས་ཀྱང་རི་ལམ་དུ་འགྲོ་བར་གོམས་པས།ཆུ་ཚོད་གཉིས་ལྷག་ཙམ་འཛེགས་རྗེས་རི་སྟེང་ལ་སླེབས།རི་སྟེང་ལ་སླེབས་པ་ཙམ་གྱིས་རྫ་ཆུ་མཐོང་ཐུབ་པ་དང་“བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་”ཡང་ཐག་མི་རིང་སར་ཡོད་བསམས་མོད།འོན་ཀྱང་མདུན་དུ་ད་དུང་སྒང་རྒྱུད་དོག་ཅིང་རིང་བ་ཞིག་བརྒལ་དགོས་པ་དང་།གནམ་གྱིས་བསམ་བཞིན་དུ་ང་ཚོར་ངན་པ་བྱེད་པ་ལྟར་ཆར་པ་འབབ་འགོ་ཚུགས་ཏེ་འཁྱུག་ཙམ་ཞིག་ལ་ལུས་པོ་ཡོངས་རྫོགས་ཆུའི་ནང་བངས་པ་དང་བཞིན་ཆགས།རི་ནས་འབབ་པའི་ལམ་དོག་ཅིང་གཟར་པས།ང་ཚོས་སོ་སོའི་བཞོན་རྟ་ཁྲིད་དེ་ག་ལེར་རི་ལས་བབས་ཤིང་།མགོ་སྟེང་ཆར་པ་ཟམ་མི་འཆད་པར་འབབ་པ་དང་རྐང་འོག་ལམ་ཁ་འདྲེད་བརྡབ་ཤོར་བའི་ངང་ཆུ་ཚོད་ལྔ་ཙམ་ལ་བབས་མཐར་གྲོག་རོང་གསེབ་ཏུ་མི་ཚང་བཞི་ལས་མེད་པའི་གྲོང་ཚོ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཏུ་སླེབས།དེ་ནི་ང་ཚོ་འགྲོ་སའི་དམིགས་ཡུལ་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་ཡོད་ས་ཡིན་ཞིང་།བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་གྱི་རྗེས་ཤུལ་ནི་གྲོག་རོང་ཆེན་པོ་ཞིག་ནང་སྟར་ཀ་དང་ཀུ་ཤུ་ལ་སོགས་པའི་ཤིང་སྡོང་ཆེན་པོའི་ཁྲོད་དུ་གནས་འདུག
     བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་སྐོར་གྱི་དྲན་ཤེས་ཐོར་བུ།
 ཉིན་གཉིས་པའི་ཞོགས་པར་གྲོང་ཚོ་འདིའི་དགུང་ལོ་མཐོ་ཤོས་ཡིན་པའི་བགྲེས་སོང་བློ་བཟང་ལགས་ཀྱིས་ང་ཚོའི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་ཞེས་པའི་གནའ་ཟམ་འདིའི་རྗེས་ཤུལ་ལ་བལྟ་བར་ཕྱིན་པ་ཡིན།ཞེང་ཁ་སྨི་60ནས་70ཡོད་པའི་གཙང་པོ་ཞིག་གི་ཕ་རོལ་དུ་ཤིང་སྡོང་དུམ་བུ་རིམ་པ་ལྟར་བསྡམས་ཏེ་བརྩེགས་པ་སྟེ་གཞི་གདན་གྱི་ཞེང་ཁ་ཅུང་ཆུང་ཞིང་རིམ་བཞིན་ཞེང་ཁ་ཇེ་ཆེར་སོང་སྟེ་སྟེང་དུ་ཞེང་ཁ་ཆེ་ཤོས་ཡིན་ཞིང་གཡོན་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་འཕྲང་ལམ་དོག་པོ་དང་མཐུད་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ང་ཚོའི་མིག་མདུན་དུ་འཆར་བ་དེ་ནི་སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་སྐམ་ཟམ་ཡིན་གྱི་རེད།སྐམ་ཟམ་དེའི་གཡས་ཕྱོགས་གཙང་པོའི་འགྲམ་དུ་འབུར་དུ་ཐོན་པའི་བྲག་རྡོའི་སྟེང་བཟོ་བཀོད་ཀྱི་རྗེས་ཤུལ་མངོན་གསལ་མཐོང་བ་དེ་ནི་རྡོ་རྡོག་གིས་བརྩེགས་པའི་ཟམ་གདན་ཡིན་ཤས་ཆེ།དེའི་ཁ་གཏད་ང་ཚོའི་རྐང་འོག་གི་བརྡིབས་ཡོད་པའི་བཟོ་བཀོད་ཀྱི་རྗེས་ཤུལ་དེ་ནི་གཙང་པོའི་ཚུར་ཁའི་ཟམ་གདན་ཡིན་པ་གདོན་མི་ཟ།
 ས་ཆ་འདིའི་གཙང་པོའི་ཞེང་ཁ་ཆེན་པོ་མིན་ནའང་གཙང་ཆུ་དྲག་ཏུ་རྒྱུག་པ་དང་།གཙང་པོའི་ཕ་རོལ་གྱི་བྲག་རི་གཡང་གཟར་ཧ་ཅང་ཆེ་བས།སྐབས་དེ་དུས་དུས་ཆོད་སེམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་བརྟེན་པའམ་ཡང་ན་གོ་སྐབས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་དང་སྟབས་ཁེལ་ནས་འདིར་གཞི་ཁྱོན་དེ་ལྟར་ལྡན་པའི་ཟམ་པ་ཞིག་བརྒྱབ་པ་དེ་ནི་བསམ་ཚོད་ཧ་ཅང་བྱེད་བཀའ་བ་ཞིག་རེད།བོད་རྙིང་པའི་སྐབས་སུ་བོད་ཀྱི་ཆུ་བོ་དང་གཙང་པོར་ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོས་ལྕགས་ཐག་ཟམ་པ་ཁ་ཤས་བརྒྱབ་གནང་བ་མ་གཏོགས་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གནས་སྲིད་གཞུང་གནས་སའི་ལྷ་ས་ཁུལ་གྱི་སྐྱིད་ཆུའི་སྟེང་ལའང་ཟམ་པ་བརྒྱབ་པ་གོ་མྱོང་མེད།སྐབས་དེ་དུས་རྒྱུ་ནོར་དང་འཇོན་ཐང་ཅན་ཚང་མ་དགོན་སྡེར་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཡོད་པས།སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ཞན་པའི་བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་རྒྱང་ཐག་འདི་ལྟར་རིང་བའི་རི་ཁུག་ཏུ་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་བྱས་ནས་བརྒྱབ་པ་ཡིན་ནམ།
  བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་གྱི་སྐོར་བགྲེས་སོང་བློ་བཟང་ལགས་ལ་རྒྱུས་མངའ་མང་པོ་མེད།ཁོང་གིས་ཤེས་དུས་ནས་ཟམ་པ་འདི་ཡོད་ལ།དྲེལ་པ་འདིར་བརྒྱུད་རེ་བཞིན་དུ་གྲོང་ཚོ་ཡོངས་སུ་བསང་གཏང་སྟེ་ལྷག་བསམ་དག་པའི་ངང་ནས་ལྷ་ལ་སྐབས་འཇུག་ཞུ་བའི་གནས་ཚུལ་དྲན་གྱི་ཡོད་པ་དང་།ཁོང་གིས་ད་དུང་གྲོང་མཚོའི་བགྲེས་སོང་ཚོའི་ས་ནས་ཟམ་པ་འདི་རྒྱག་ཆེད་ས་ཆ་འདིའི་མཐའ་འཁོར་རི་སྟེང་གི་ཤིང་སྡོང་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་བཅད་པ་དང་།སྨར་ཁམས་ཁོངས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བཅོ་བརྒྱད་མངའ་འོག་གི་ཤིང་བཟོ་དང་མགར་བ་ཚང་མ་བསྐངས་ཏེ་ཟམ་པ་རྒྱག་ཏུ་བཅུག་པ་གོ་མྱོང་ཡོད།བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་ཆེན་པོ་མེ་སྲེག་བཏང་བའི་ཉིན་གྱི་གནས་ཚུལ་བགྲེས་སོང་བློ་བཟང་ལགས་ཀྱི་སེམས་ལ་གསལ་པོར་དྲན་གྱི་ཡོད་པ་སྟེ།ཉིན་དེར་ཁོང་སྔོན་མ་ནང་བཞིན་གཙང་པོའི་ཕ་རོལ་གྱི་རི་སྒལ་ལ་ལུག་འཚོ་བར་ཕྱིན་མོད།འོན་ཀྱང་ཕྱི་དྲོ་ལུག་དེད་དེ་ཕྱིར་ལོག་ཡོང་སྐབས་ཟམ་པ་མེ་སྲེག་བཏང་ཚར་བས།ཁོང་ཡོངས་གཙང་པོའི་ཕ་རོལ་གྱི་སྤང་རྒོད་དུ་མཚན་གང་བསྡད་དགོས་བྱུང་ཞིང་།ཉིན་གཉིས་པར་སྐོར་བ་ལེ་དབར་བཅུ་ལྷག་བརྒྱབ་སྟེ་གྲུ་ཁ་ཞིག་ཏུ་འབྲེང་ཐག་བརྒྱུད་དེ་ནང་ལ་ལོག་དགོས་བྱུང་།ཟམ་པ་འདི་ནི་སྐབས་དེར་ས་ཆ་དེ་སྲུང་མཁན་བོད་དམག་གིས་མེ་སྲེག་བཏང་བ་ཡིན་པ་བགྲེས་སོང་བློ་བཟང་ལགས་ཀྱིས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་གནང་བཞིན་ཡོད།
 གནའ་ཟམ་འདི་ཉིད་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་ཡིད་འཇོག་བྱ་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བའི་རེ་སྒུག་བྱེད།
 གསར་འགོད་པ་ལྷ་སར་ལོག་རྗེས་སྔ་རྟིང་དུ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་དང་།ཡིག་ཚགས་ཁང་།བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ།རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཨར་ལས་ཇུས་འགོད་གླིང་གི་གནའ་བོའི་རྩིག་བཟོས་ཁང་ལ་སོགས་པའི་སྡེ་ཚན་གྱི་ཆེད་ལས་མཁས་པ་མང་པོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ནས་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ལམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་ད་ལྟའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་དགོས་བསམས་ཀྱང་དེའི་སྐོར་རྒྱུས་མངའ་ལོན་མཁན་མཁས་པ་གཅིག་ཀྱང་མ་རྙེད་ལ།བཀྲ་ཤིས་རྟ་ལམ་སྐོར་གྱི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་རིགས་ཀྱང་གང་ཡང་མ་རྙེད་པ་རེད།པའེ་ཏུའུ་ཞེས་པའི་འཕྲིན་དྲའི་ནང་དུ་ཆབ་མདོ་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་བར་དྲན་གསོ་ཞུས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཁོ་ནའི་ནང་“ལྷ་སར་བྲོས་འགྲོ་བར་ངེས་པར་བརྒྱུད་དགོས་པའི་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་ཡང་མདོ་མཁར་དགྲ་ལག་ཏུ་ཤོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་གིས་བཀག་སྡོམ་བྱེད་”ཅེས་པའི་ཚིག་ཁ་ཤས་རྙེད་མེད་པ་རེད།
  བགྲེས་སོང་བློ་བཟང་ལགས་ད་ལོ་དགུང་ལོ་65ལོན་ཡོད།1950ལོར་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་བོད་ལ་དཔུང་འཇུག་བྱེད་པ་དང་ཆབ་མདོ་བཅིངས་འགྲོལ་གཏོང་སྐབས་ཁོང་ལོ་8ཡས་མས་ཡིན་ཞིང་།རྫི་བོ་བྱིས་པའི་ལོ་ཚད་ཡིན་སྟབས་སྐབས་དེ་དུས་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་བོད་དམག་གིས་མེ་སྲེག་བཏང་དེ་ནི་དོན་དངོས་ཡིན་ཐག་ཆོད།ཟམ་པ་འདི་དུས་ནམ་ཞིག་ལ་མི་སུ་ཞིག་གིས་སྒྲིག་འཛུགས་ཇི་ལྟར་བྱས་ཏེ་བརྒྱབ་པ་སོགས་ཁུངས་འཚོལ་ར་སྤྲོད་བྱེད་ཐབས་བྲལ་བར་གྱུར་མོད།འོན་ཀྱང་ས་གནས་དེ་གའི་མི་རྣམས་ལ་བཅར་འདྲི་བྱས་པ་ལས་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་ནི་“གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”དར་བའི་དབང་གིས་བརྒྱབ་པ་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་བྱས་ཆོག གནས་ཚུལ་དེར་རྫོང་གཡས་གྲོང་སྡེའི་བགྲེས་སོང་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡིད་ཆེས་དོགས་མེད་གནང་བཞིན་ཡོད།བགྲེས་སོང་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་ཤང་འདིའི་མཁོ་ཚོང་ཁང་དུ་ལས་ཀ་ཚེ་གང་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་།ས་གནས་དེར་སྙན་གྲགས་ཆེན་པོ་ལྡན་ཞིང་།བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་དང་“གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”གྱི་མཚོ་རྔ་དུམ་བུའི་སྐོར་རྒྱུས་མངའ་གསལ་པོར་ཡོད་པ་རེད།ཁོང་གིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་ལྟར་ན།ཇ་འདྲེན་དྲེལ་པ་མཚོ་རྔ་ཁོངས་སུ་ཧ་ལམ་ཉིན་5ཡས་མས་འགྲོ་དགོས།ཁོང་གིས་ད་ལྟའང་སྐབས་དེར་དྲེལ་པའི་རྟག་པར་སྒར་འདེབས་ས་གསལ་པོར་སྟོན་ཐུབ།ཁོང་གིས་སྨར་ཁམས་ཁོངས་སུ་“གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”མང་པོ་ཡོད་པའི་ཁྲོད་དུ་མཚོ་རྔ་རུ་བརྒྱུད་པའི་བགྲོད་ལམ་དེ་ནི་འགྲོ་མཁན་མང་ཞིང་འདུ་ལོང་ཆེ་བའི་ལམ་ཁ་ཞིག་ཡིན།དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་བགྲོད་ལམ་གཞན་དག་ཡང་ན་གཙང་པོ་དང་ཆུ་བོ་ཆེན་པོར་གཡོལ་ནས་ཐག་རིང་ནས་སྐོར་བ་རྒྱག་དགོས་པ་དང་།ཡང་ན་འབྲེང་ཐག་ལ་བརྟེན་ནས་གཙང་པོའམ་ཆུ་བོ་བརྒལ་དགོས་པས་རྟ་དྲེལ་དང་དངོས་རྫས་ཆུའི་ནང་ལྷུང་བའི་ཉེན་ཁའང་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་དབང་གིས་རེད།དེས་མ་ཚད་མཚོ་རྔ་བརྒྱུད་དེ་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་བརྒྱུད་ཅིང་བསྐྱོད་ན།གཙང་པོའི་ཕ་རོལ་དུ་ཡོད་པའི་རི་ཆེན་པོ་འདི་བརྒལ་རྗེས་བྲག་གཡབ་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་རྩྭ་ཆུ་བཟང་བའི་ཤོད་ཕུ་རྩྭ་ཐང་ཆེན་པོར་སླེབས་ཀྱི་ཡོད་པས།རི་ཆེན་གྲོག་རོང་མང་པོ་བརྒལ་ཏེ་ཡུན་རིང་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་པའི་དྲེལ་པར་མཚོན་ན།དེ་ནི་གསོ་ས་ཧ་ཅང་བཟང་པོ་ཞིག་རེད།
  གོང་དུ་བཤད་པ་དེ་དག་ཕུད།ལོ་ཕྱེད་ལྷག་ཙམ་གྱི་རིང་ལ་གསར་འགོད་པས་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་མཁན་རྙེད་མ་བྱུང་བས།བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་དེ་ལྡེའུ་ཞིག་དང་འདྲ་བར་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཡོད་མྱོང་རུང་།རྒྱ་མཚོར་རྡོ་དབྱུགས་པ་ནང་བཞིན་ལོ་རགྱུས་ཐོག་ལན་མེད་ཆ་མེད་དུ་འགྱུར་སྲིད་དམ།
  རྒྱ་བོད་ས་ཁུལ་གཉིས་བར་དཔལ་འབྱོར་དང་རིག་གནས་བརྗེ་རེས་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་ལམ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་མྱོང་བའི་“གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”དེ་དེང་སྐབས་རྣམ་པ་གཞན་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་གྲ་རྒྱས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གནས་ཚུལ་བསྐྱར་དུ་མངོན་པ་སྟེ་སི་ཁྲོན་དང་།ཡུན་ནན།བོད་ལྔོངས་བཅས་ས་མཚམས་འབྲེལ་བའི་ཞིང་ཆེན་གསུམ་གྱིས་མཉམ་འབྲེལ་བྱས་ནས་གསར་སྤེལ་བྱེད་པའི་“གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”ཞེས་པའི་ཡུལ་སྐོར་ལྗོངས་རྒྱུ་བྱ་ཡུལ་ཆེན་པོ་ཞིག་འགྲུབ་པར་ངང་སྒུག་བྱེདབཞིན་ཡོད་ཅིང་།“གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”ནི་དེ་སྔར་བརྒྱུད་མྱོང་བའི་ས་ཁུལ་མཐའ་དག་གིས་ཐུན་མོང་དུ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུའི་ཐོན་དངོས་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་།ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མའི་རིང་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ཀྱིས་ལུས་སྲོག་དང་སྙིང་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱེ་བའི་“གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”དེ་ཉིད་རྗེས་རབས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་དུ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུའི་ཤུལ་བཞག་རྒྱུ་དངོས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་ངེས་རེད།མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་དར་མྱོང་བའི་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་ས་བབ་མཐོ་ཞིང་གཡང་གཟར་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པའི་གནའ་བོའི་ཚོང་ལམ་ལ་འཕྲོ་མྱོང་བའི་འོད་སྟོང་དང་བརྒྱུད་མྱོང་བའི་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོའི་བདེན་དཔང་ཡིན་པའི་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་དེའང་གནའ་ལམ་བརྒྱུད་དུ་གནས་པའི་གནའ་ཤུལ་གནས་མཆོག་གཞན་དག་མང་པོ་དང་འདྲ་བར་རྒྱུན་འཆད་མེད་པར་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ཏེ་གསར་རྙེད་བྱུང་ཞིང་ཉིན་རེ་བཞིན་མི་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ཆེན་བྱ་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བར་ཡིད་ཆེས་ཡོད།
  མ་འོངས་པའི་ཉིན་ཞིག་ལ་བཀྲ་ཤིས་རྟ་ཟམ་དེ་ཡང་ཚྭ་ཁ་ལྷོ་དང་།ཆུ་ཚན་ཁའི་ཆུ་ཚན།སྐྱ་སྐྱའི་གྲོ་ཞིབ་བཅས་དང་འདྲ་བར་སྨར་ཁམས་རྫོང་དང་“གནའ་བོའི་ཇ་ལམ་”ཞེས་པའི་ཡུལ་སྐོར་ལྔོངས་རྒྱུའི་བགྲོད་ལམ་བརྒྱུད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཡིད་འཇོག་བྱ་ཡུལ་གྲགས་ཅན་དུ་འགྱུར་ངེས་ཡིན་ནོ།།      ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་ལས་བཏུས།