རང་ཁུལ་གྱི་བུད་མེད་རི་མོ་བ་གྲགས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མའི་གནས་ཚུལ་རགས་བཀོད།

ན་གཞོན་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མས་ཐང་ག་འབྲི་བཞིན་པའི་ཚུལ།

ངའི་དྲན་ལམ་ནང་ཀྲུང་གོ་གསར་པ་མ་འཛུགས་གོང་རང་ཁུལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་བུད་མེད་རི་མོ་མཁས་ཅན་ཧ་ཅང་ཉུང་། བཅིངས་འགྲོལ་མ་གཏང་གོང་རང་ཁུལ་དུ་རི་མོ་འབྲི་ཐུབ་མཁན་ནི་དགོན་སྡེའི་དགེ་འདུན་པ་དང་ཡང་ན་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཆེན་པོ་ཉུང་ཤས་ཀྱི་བུ་རྒྱུད་མ་གཏོགས་མེད་ལ། ཁོ་ཚོས་བྲིས་པ་མང་ཆེ་བ་ཐང་ག་རེད། ཀྲུང་གོ་གསར་པ་མ་འཛུགས་གོང་བུད་མེད་རྣམས་དགོན་པའི་ནང་ཆོས་མཇལ་འགྲོ་དུས་ཀྱང་སྒྲིག་ལམ་མང་པོ་ཡོད་པས། མཆོད་ཡུལ་ཐང་ག་དག་བུད་མེད་ལ་འབྲི་རུ་མི་འཇུག་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། དེར་བརྟེན། ཀྲུང་གོ་གསར་པ་མ་འཛུགས་གོང་བུད་མེད་རྣམས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ར་བར་ཚུད་ཐབས་བྲལ།

བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ（རྒྱ་མིང་ལ་ཝང་ཧྥང་ཞིན་ཟེར）ནི་ཀྲུང་གོ་གསར་པ་བཙུགས་རྗེས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་རི་མོ་མཁས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། མོས་བུད་མེད་ཀྱིས་ཐང་ག་འབྲི་སྲོལ་མེད་པའི་ལུགས་སྲོལ་རྙིང་པ་བསྒྱུར་ནས་གནའ་བོའི་སྒྱུ་རྩལ་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་དེང་རབས་འཚོ་བ་ཟུང་དུ་སྦྲེལ་ཏེ་རི་མོའི་རྣམ་པ་གསར་པ་ཞིག་བཏོད་ཡོད།

གཅིག།

1947ལོར་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་འབའ་ཐང་དུ་སྐྱེས་ནས་ན་སོན་པ་རེད། ཀྲུང་གོ་མི་དམངས་བཅིངས་འགྲོལ་དམར་དམག་འབུམ་ཤོག་བཅོ་བརྒྱད་པ་བོད་དུ་སྐྱོད་པའི་ལོ་དེར་མོའི་གཅེན་པོ་དཔུང་སྡེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་བོད་དུ་བསྐྱོད་པ་དང་སྐབས་དེའི་དུས་གཅེན་པོ་ལོ15ལ་སོན་ཡོད། དམག་དཔུང་གི་དམག་དཔོན་ཞིག་གིས་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་ཚང་གི་འཚོ་བར་ཧ་ཅང་དཀའ་ཁག་ཆེ་ཞིང་ལྷག་པར་དུ་གཅེན་པོ་དམག་ཏུ་ཞུགས་ན་དེ་བས་དཀའ་ཁག་ཆེན་པོ་ཡོང་སྲིད་པའི་གནས་ཚུལ་མཐོང་དུས་མོའི་ཨ་མར་རྒྱ་དངུལ་སྒོར་མོ18སྤྲད་དེ་བུ་རྒྱུད་ཚོ་ཁྲིད་དེ་ཆ་རྐྱེན་ཅུང་བཟང་བའི་དར་རྩེ་མདོར་ཁྱིམ་གཞིས་སྤོས་པའི་སྐུལ་མ་བྱས། དེ་དུས་མོ་ལོ་བཞིར་སོན་ཡོད། འབའ་ཐང་ནས་དར་མདོར་སྐྱོད་པའི་དཀའ་ཁག་ནི་མོའི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན་ཚེ་གང་བརྗེད་པར་དཀའ་བའི་བྱ་བ་ཞིག་ཡིན་ལ་ཕྱིས་སུ་དྲན་ཤེས་མེ་ལོང་ཁྲོད་ཡང་ཡང་མངོན་གྱི་ཡོད། མྱོང་ཚོར་དེ་དག་གིས་མོས་ཕྱིས་སུ་རི་མོ་འབྲི་བར་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཡང་ཐེབས་ཡོད། དེ་ནས་བཟུང་མོའི་ལས་དབང་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཕྱིན།

དམར་དམག་འབུམ་ཤོག་བཅོ་བརྒྱད་པའི་དམག་དཔོན་གྱི་མངག་བཅོལ་སྟོང་ཟད་དུ་བཏང་མེད་པ་སྟེ།1960ལོར་མོ་སློབ་ཆུང་ནས་མཐར་ཕྱིན། ལོ་དེར་སི་ཁྲོན་མཛེས་རྩལ་སློབ་གླིང་གི་མི་རིགས་འཛིན་གྲྭར་སློབ་མ་སྡུད་པར་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་དང་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་སློབ་གྲོགས་བུ་གསུམ་བསྡུས་སོང་བ་རེད། ལོ་ལྔ་སོང་རྗེས་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་སི་ཁྲོན་མཛེས་རྩལ་སློབ་གླིང་ནས་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། རི་མོའི་འབྲི་རྩལ་མང་པོ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཡོད་ལ་མཛེས་བཟང་དགེ་གསུམ་གྱི་ས་བོན་ཡང་མོའི་སེམས་རྒྱུད་དུ་འཁྲུངས།

བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མའི་ཚེ་མཇུག་འཚོ་བ།

གཉིས།

སློབ་གྲྭ་ནས་ཐོན་རྗེས་མོ་རིག་གནས་ཁང་དུ་ལས་བགོས་ཐུབ་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང“གཙང་བཤེར་བཞིའི”ལས་འགུལ་དང་ཏག་ཏག་འཁེལ་བས་མོ་རོང་བྲག་རྫོང་དུ་མང་ཚོགས་རིག་གནས་ལས་དོན་སྒྲུབ་སར་མངགས། དེའི་རྗེས“རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོ”ལ་ཡང་ཐུག། དུས་ཚོད་དེ་ཚོའི་ནང་ཁོས་གོང་གི་བཀོད་སྒྲིག་ལྟར་དྲིལ་བསྒྲགས་རི་མོ་བྲིས་པ་དང་མང་ཚོགས་གླུ་གཞས་སློབ་པ་ལས་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ལྟར་བྱ་བ་སྒྲུབ་མི་ཐུབ་ནའང་། མོས་མཐའ་འཁོར་གྱི་མིའི་རྣམ་འགྱུར་དང་གྱོན་ཆས་ཡན་ལ་ཞིབ་ཏུ་བལྟས་ནས་སེམས་སུ་བཅངས་པའི་གོམས་གཤིས་རྒྱུན་འཁྱོངས་པས་ཕྱིས་སུ་རི་མོའི་ཁྲོད་མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བ་མཚོན་པར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད།

“རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོ།” མཇུག་རྫོགས་པའི་སྐབས་དེར། ན་གཞོན་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མས་ཕུགས་འདུན་གྱི་ཆེད་དམངས་ཁྲོད་དུ་ཞུགས། མོས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་རི་ཆུ་ཀླུང་གསུམ་བརྒལ་ནས་ས་ཆ་མང་པོ་ཕྱིན་པར་མ་ཟད། ད་དུང་བོད་ལྗོངས་དང་མཚོ་སྔོན་དུའང་ཕྱིན་པ་རེད།

1988ལོར་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་ལྷ་སར་བསྐྱོད་པའི་ལམ་དུ་རི་བོ་དང་རྩྭ་ཐང་མང་པོ་བརྒྱུད་པའི་ངལ་གསོའི་བར་གསེང་ཞིག་ཏུ། ཕྱུགས་རྫིས་རྩྭ་ཐང་སྟེང་དུ་ལྕི་བ་མེར་བསྲེགས་ཏེ་ཇ་བསྐོལ་བ་ལས་ལྕི་དྲི་དང་ཇ་དྲི་ཞིམ་པོ་ཞིག་མོའི་སྣ་ལམ་དུ་བྲོ་བ་དང་ཆབས་ཅིག་བྱིས་དུས་ཀྱི་རྒྱུན་གོམས་འཚོ་བའི་དྲན་ཡོལ་ཡང་ལྷང་ངེར་ཕྱེ། དེ་མ་ཐག་མོས་རང་ཉིད་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལམ་བུ་གང་འདྲ་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་བ་དགོས་པ་གསལ་པོར་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་མཛེས་དཔྱོད་དང་དངོས་ཡོད་ཀྱི་འཚོ་བ་ཟུང་དུ་སྦྲེལ་དགོས་པའོ།།

ཁ་ཕྱོགས་གཏན་འཁེལ་རྗེས། བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མས་རང་ཉིད་ཀྱི་སེམས་རྟིང་གི་བསམ་ཚུལ་དེ་པར་ངོས་སུ་མཚོན་འགོ་བཙུགས། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་འདུན་པ་དེ་ལག་ལེན་བྱེད་པ་ནི་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཞིག་རེད། རི་མོ་བརྒྱུད་ནས་བསྟན་བྱ་བོད་མི་རིགས་ནི་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནམ། བོད་མི་རིགས་ལ་ནང་གནས་སྙིང་སྟོབས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་དམ། སྒྱུ་རྩལ་པ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་བཤད་ན། རི་མོར་མཚོན་པའི་མི་སྣ་ནི་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱིས་འདྲ་བཟོ་དང་སྟབས་བདེའི་ལད་མོ་གཏན་ནས་མ་ཡིན་པར། དེ་ནི་ནང་གནས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ཡིན་པས། མོའི་སེམས་སུ་ཆུང་དུས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་དང་ད་དུང་གཞི་རིམ་དུ་སྐྱོད་པའི་མཐོང་ཐོས་ལ་འདང་མི་རྒྱག་ཀ་མེད་བྱུང་།

ཆུང་དུས་ནས་ཁམས་ཀྱི་མཐོ་སྒང་དུ་འཚར་ལོངས་བྱུང་བས་མོའི་མིག་སྣང་གི་བོད་མི་རིགས་ནི་སྤྲོ་སྣང་ཆེ་བའི་མི་རིགས་ཤིག་རེད། མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་གངས་ལྗོངས་མཐོ་སྒང་དུ་གཞིས་ཆགས་པ་དང་། འཚོ་བའི་ཆ་རྐྱེན་ཅི་འདྲ་ཞན་ཞིང་དཀའ་ཁག་ཅི་འདྲ་ཆེ་ན་ཡང་། དགའ་དགའ་སྤྲོ་སྤྲོའི་རྣམ་པ་གངས་ལྗོངས་མཐོ་སྒང་དུ་གང་སར་ཁེངས་ཤིང་། སྤྲོ་སྐྱིད་སྣང་བ་དེ་དག་གླུ་སྒྲ་དང་ཞབས་བྲོའི་ཁྲོད་དུ་མཚོན་ནས་ཡོད། ཐེངས་ཤིག་ལ། མོ་རང་གསེར་རྟ་རྫོང་ནས་ཕྱིར་ལོག་སྟེ་གྲོག་རོང་ཞིག་བརྒྱུད་སྐབས་ཉི་མ་ནུབ་རིའི་ཕག་ཏུ་ཡིབ་པ་དང་འཁེལ་ཞིང་། གློ་བུར་དུ་ལུག་གི་འབའ་སྒྲ་ཐོས་པ་དང་། དེའི་རྗེས་བུད་མེད་ཞིག་གི་ལ་གཞས་བག་ཕེབས་པོ་ཞིག་ཀྱང་རྣ་ལམ་དུ་གྲགས། སྐབས་དེ་དུས་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་ལ་སེམས་འགུལ་ཚད་མེད་ཐེབས་པ་དང་ཆབས་ཅིག་གསར་རྩོམ་གྱི་ངར་སེམས་དགུང་ལ་འཕྱོ། མོའི་མཐར་ཐུག་གི་བསྟན་བྱ་ནི་སྤྲོ་སྣང་གི་བསམ་པ་དང་བརྩེ་བ་ལྡན་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པ་དེ་མུར་ཤེས་སོ།།

བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྤྲོ་སྣང་སྐྱིད་པོའི་རང་གཤིས་ལ་བསམ་ཤེས་ཆེ་བས་མོའི་རི་མོ་ཚང་མ་ལའང་མིའི་སྤྲོ་བ་སློང་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད། མོས་བྲིས་པའི་རི་མོར་ཚོན་སྔོ་མདངས་སྤྱོད་རྒྱུར་དགའ། དཔེར་ན།《གངས་ལྷ་མེ་ཏོག》ཅེས་པའི་རི་མོའི་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་གཞི་མདངས་སྔོ་ཞིང་། ན་གཞོན་བུད་མེད་ཅིག་སྤང་དུ་དཀྱིལ་ཀྲུང་དུ་བསྡད་ཅིང་། ལུས་ལ་གཟབ་མཆོར་སྤྲས། ལག་ཏུ་གངས་ལྷ་མེ་ཏོག་ཅིག་བཟུང་ཡོད། རི་མོ་དེར་ལྟ་དུས་ལྷིང་འཇགས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཞིང་ཁམས་ཞིག་ཏུ་དངོས་སུ་སླེབས་པའི་ཚོར་སྣང་སྟེར་ཐུབ། གྲོང་ཁྱེར་པའི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན་ཚོར་སྣང་དེ་འདྲ་ནམ་ཡང་འཐོབ་དཀའ་བ་ཞིག་རེད། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མའི་བརྩམས་ཆོས་ཐའེ་ཝན་དུ་བཤམས་དུས་སྐད་གྲགས་ཆོད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཞིག་ལོས་ཡིན།

གསུམ།

1990ལོར་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་འགྲན་སློང་གསར་པ་ཞིག་ལ་འཕྲད། མོ་བོད་རིགས་རི་མོ་ཁང་དུ་མངགས་ནས་བོད་ཀྱི་རི་མོ་གསར་པའི་ཞིབ་འཇུག་གསར་གཏོད་ལས་ལ་གཞོལ།

རང་ཁུལ་གྱི་རི་མོ་མཁས་ཅན་འགའ་ཞིག་གིས་མི་རིགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ལ་དམིགས་པའི་རི་མོ་ཁག་གཅིག་མཉམ་དུ་གསར་རྩོམ་བྱས་ཤིང་དེ་དག་ལ་ཞིང་ཆེན་དང་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་བྱ་དགའ་ཐོབ་པར་བརྟེན། ཁུལ་གྱི་མཐོང་ཆེན་ཐོབ་པ་དང་། ཁུལ་གྱིས་བོད་ཀྱི་རི་མོ་ཞིབ་འཇུག་ཁང་འཛུགས་པ་གཏན་ལ་ཕབ་པ་དང་ཆབས་ཅིག། རི་མོ་མཁས་ཅན་ཚོས་གནའ་བོའི་རི་མོར་ཞིབ་འཇུག་བྱ་རྒྱུའི་བླང་བྱ་བཏོན། བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་ཡང་དེར་ལས་གནས་སྤོས། སྐབས་དེར་མོས་ཐང་ག་བཞེངས་འགོ་ཚུགས་ཤིང་། དེ་སྔར་མོས་ཐང་ག་མཐོང་མྱོང་ཡང་འབྲི་མྱོང་མེད། མོས་བོད་ཀྱི་ཐང་ག་འབྲི་སྐབས་ཀྱི་འཛེམ་བྱ་ཡང་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། དེས་མོའི་སེམས་ཁམས་སུ་ཤུགས་རྐྱེན་བཟོས་ན་ཡང་། འགན་འཁྲིའི་མདུན་དུ་མོའི་སེམས་ཤུགས་ཉམས་མེད། ཁོས་བསམ་བློ་ཡང་ཡང་བཏང་མཐར་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཐང་ག་འབྲི་པ་དེ་ཆོས་ལུགས་དང་ལྷ་ལ་ཕོག་ཐུག་གཏོང་བ་མ་ཡིན་པར། སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་དར་སྤེལ་གཏོང་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་བསམ་ཚུལ་བྱུང་། བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ལ་མོའི་བརྩམས་ཆོས་འགའ་ཐོན་རྗེས། སྐྱོན་བརྗོད་མཁན་མེད་པའི་ཁར་ད་དུང་ཞིང་ཆེན་བོད་ཡིག་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཁས་ལེན་ཡང་ཐོབ་པ་རེད། སྐབས་དེ་དུས་བོད་ཡིག་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མ་བུ་མོ་འགའ་ཞིག་གིས་ཀྱང་ཐང་ག་འབྲི་བཞིན་ཡོད་ལ་ཁོ་ཚོས་དགེ་རྒན་གྱི་བཀའ་མངགས་ལྟར་ནམ་རྒྱུན་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མའི་སར་ཐང་ག་འབྲི་སྦྱོང་བྱེད་སར་ཡོང་བ་རེད།

དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མས་རང་གི་མྱོང་ཚོར་དང་བྲིས་རྩལ་དཔེ་འཁྱུད་མེད་པར་སློབ་མ་ཚོར་གནང་བས་ཁོ་ཚོར་སྐུལ་ལྕག་ཆེན་པོ་ཐེབས་པར་མ་ཟད། ཐང་ག་ཁྱབ་གདལ་གཏང་རྒྱུར་ཡང་སྐུལ་མ་ཐེབས་ཡོད། དུས་དེ་ནས་བཟུང་ཐང་ག་འབྲི་རྒྱུ་དེ་དམིགས་བསལ་གྱི་མི་ཚོགས་ཁོ་ན་མིན་པར་གྱུར།

ཐང་ག་འབྲི་བའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ཞུགས་རྗེས་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མའི་རི་མོ་འབྲི་སྟངས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཕྱིན་ཡོད། མོས་ཐང་ག་བྲིས་ནས་བོད་རིགས་མི་དམངས་ཀྱི་དེང་རབས་འཚོ་བ་མཚོན་ཡོད། 《མཛེས་འཆོས་རི་མོ》དང་།《རྒྱང་རིང་གི་གཏམ་རྒྱུད》《བཀྲ་ཤིས་རོལ་དབྱངས》སོགས་བརྩམས་ཆོས་ཁག་གཅིག་དཔེ་སྐྲུན་བྱས་པ་རེད། བརྩམས་ཆོས་དེ་དག་ཐང་གའི་འབྲི་སྟངས་བཀོལ་ཏེ། གཏམ་རྒྱུད་གཙོ་ཕལ་གཉིས་ཆ་ཡོད། དེ་ལྟ་བུའི་རི་མོ་ནི་འདས་ཟིན་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བྱུང་མྱོང་མེད་པ་ཞིག་རེད། བརྩམས་ཆོས་པར་དུ་བསྐྲུན་རྗེས་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་གདེང་འཇོག་ཡག་པོ་ཐོབ་ཡོད།

1994ལོར་ཐའེ་ཝན་བོད་སོག་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་གདན་དྲངས་ནས་མི་སྒེར་གྱི་རི་མོའི་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་པ་རེད། གདན་ཞུའི་ཡི་གེ་འབྱོར་རྗེས་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་འཚོ་བ་མཚོན་པའི་རི་མོ་མང་པོ་བྲིས་ཤིང་། མིག་ལ་སྐྱོན་ཕོག་ཀྱང་ཅུང་དྲག་ཡོང་དུས་སླར་ཡང་རི་མོར་བྲིས་རྒྱུན་བསྐྱངས་པས། ཐའེ་ཝན་ལ་སླེབས་རྗེས་གཤག་བཅོས་བྱས་ཀྱང་མིག་གཅིག་ཡག་པོ་དྲག་ཐུབ་མེད། དེ་ལོར་ཐའེ་ཝན་ལ་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མའི་རི་མོ་བཤམས་ནས་སྐད་གྲགས་ཆེན་པོ་ཁྱབ། སྔོན་ཆད་ཐའེ་ཝན་མི་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་ཐོས་སུ་བོད་མི་རིགས་ནི་གོས་ཆས་ཧྲུལ་པོ་དང་རྩྭ་ཐང་དུ་སྒྱེད་པོ་ཐབ་ཀ་རྒྱག་པ། འཚོ་བ་ཞན་ཞིང་དཀའ་སྡུག་ཆེ་བ་ཡིན་སྣང་ཤར་ཡོད། ཐེངས་དེར་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མའི་རི་མོ་ཐོག་ནས་ཁོ་ཚོར་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་དང་སྤྲོ་སྐྱིད་བག་ཕེབས་ཀྱི་བོད་རིགས་མི་དམངས་དང་། དྭངས་གཙང་མཛེས་སྡུག་གི་གངས་ཅན་མཐོ་སྒང་མཐོང་དུ་བཅུག་པ་རེད། དེར་མ་ཟད་མོའི་རི་མོ་བརྩམས་ཆོས་ད་དུང་ཨར་ཙི་རི་ཡ་དང་ལྗར་པན། སིང་ཀ་ཕོར་སོགས་ལ་བཤམས་ནས་དགའ་པོ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཡོད།། 

འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་སྦྲེལ་མཐུད།

བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རིམ་པ་དང་པོའི་མཛེས་རྩལ་ཆེ་མོ་བ་རེད། ཁོའི་བརྩམས་ཆོས་མང་པོ་ཞིག་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་འགྲེམ་སྟོན་སྐབས་ལྔ་པ་དང་དྲུག་པ། བདུན་པ། དགུ་པ། རྒྱལ་ཡོངས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དང་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན། ཞིང་ཆེན་གྱི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སོགས་ཀྱི་རི་མོ་འགྲེམས་སྟོན་ནང་བསྡུས་ཡོད། འཛམ་གླིང་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་བཞི་པར་འགྲོ་བ་མིའི་མ་ཡུམ་ལ་ཕུལ་བའི་བརྩེ་དུང་གི་གཙོ་དོན་བྱས་པའི་ཀྲུང་ཧྭ་ཡི་བུད་མེད་རི་མོ་མཁས་ཅན་བརྒྱའི་རི་མོའི་འགྲེམས་སྟོན་ནང་ཞུགས་པ་དང་།1997ལོར་ཞང་ཀང་དུ་ཀྲུང་ཧྭ་བུད་མེད་རི་མོ་མཁས་ཅན་བརྒྱའི་མཛེས་རྩལ་བརྩམས་ཆོས་འགྲེམས་སྟོན་ནང་ཞུགས། བརྩམས་ཆོས་གསུམ་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གསར་འགྱུར་གཞུང་དོན་ཁང་གིས་གཉེར་བའི《གངས་ལྗོངས་ཀྱི་མུ་ཏིག་སྟེ་ཀྲུང་གོའི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་འགྲེམས་སྟོན》ནང་ཚུད་ཡོད་པ་རེད། བརྩམས་ཆོས་ལ་རྒྱལ་ཡོངས་མཛེས་རིས་འགྲེམས་སྟོན་སྐབས་དགུ་པའི་བྱ་དགའ་ཕུལ་བྱུང་（མཉམ་ལས）དང་བརྩམས་ཆོས་ཕུལ་བྱུང་གི་བྱ་དགའ་ཐོབ་པ་དང་། 1994ལོ་དང1999ལོར་ཐའེ་ཝན་དུ་རིག་གཞུང་སྤེལ་རེས་དང་འཆད་ཁྲིད་ལ་ཐེངས་གཉིས་ཞུགས་པར་མ་ཟད་མི་སྒེར་གྱི་རི་མོ་བཤམས་ནས་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཡོད།།