ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མའི་སྔོན་ནས་བོད་ལ་གཟི་བྱུང་བ་མ་ཟད།བོད་རིགས་མང་ཆེ་བས་དེ་ནི་རིན་ཐང་བྲལ་བའི་ནོར་བུ་ཁྱད་འཕགས་ཅན་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་ཡོད།ལ་ལས་སྤྱི་ལོ་དུས་རབས་༡༩པ་ནས་༢༠པའི་དུས་སུ་བོད་ལ་གཟི་ཡི་ཐོག་མ་བྱུང་བར་བཤད་རུང་།དེར་དངོས་པོའི་དཔང་རྟགས་གང་ཡང་མེད།དེའི་དུས་སུ་ཨེ་ཤ་ཡ་ནུབ་ལྷོ་གཉིས་ཀར་གཟི་བསླད་བརྐོས་བྱེད་པའི་ལག་རྩལ་ཉམས་ཚར་བ་རེད།བོད་རིགས་ས་ཁུལ་དུ་གཟིར་མཐོང་ཆེན་དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་གོམས་གཤིས་དེ་དུས་ཚོད་ཐུང་ཐུང་ཞིག་གི་ནང་བྱུང་བ་ཡིན་མི་སྲིད།རབ་འབྱམས་པ་ནེ་པེ་སི་ཅི་ཝོ་ཁོ་ཝེ་ཚེས་བརྩམས་པའི་༼གནའ་དུས་ཀྱི་བོད་པའི་གཟི༽ཞེས་པའི་ནང་།བོད་ཀྱི་བྱང་ཤར་ས་ཁུལ་གྱི་བང་སོའི་ཤུལ་ནས་མདའ་དང་གཟིའི་རིགས་མང་པོ་རྙེད་པའི་སྐོར་བཀོད་ཡོད།རབ་འབྱམས་པ་ནེ་པེ་སི་ཅི་ཝོ་ཁོ་ཚེའི་གསུང་སྟངས་ལྟར་ན།བོད་དང་།འབྲུག་ཡུལ།ལ་དྭགས་སོགས་ནས་གཟི་རྙེད་རུང་།ས་ཁུལ་དེ་རིགས་ཀྱི་ཉེ་འདབས་འབྲས་ལྗོངས་དང་བལ་ཡུལ་ནས་ད་ཕན་གཟི་རྙེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་མེད་ཟེར།འབྲུག་ཡུལ་གཟི་ཐོན་ས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་གསུངས་རུང་།ནེ་པེ་སི་ཅིས་༡༩༥༢ལོར་བྲིས་པའི་དཔྱད་རྩོམ་ནང་ཁམས་ཁུལ་ནས་གཟི་མང་པོ་རྙེད་པའི་སྐོར་དང་།ལ་དྭགས་ཀྱི་གཟིར་སྤུས་ཚད་མེད་པའི་སྐོར་བྲིས་ཡོད།བོད་ནས་ཐོན་པའི་གཟི་དག་ནི་ཞང་ཞུང་གི་དུས་སུ་མངའ་རིས་སུ་བཟོས་པ་མིན་ནམ་སྙམ།དེའི་དུས་སུ་བོན་པོ་གཙོ་བོ་ཡིན་པས།གཟི་ལ་མིག་དགུ་བཟོ་དགོས་དོན་དེ་བོན་གྱི་རིག་གནས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད།ད་ལྟ་བོད་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་གཟི་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་གསལ་པོ་མི་ཤེས།དེར་བརྟེན་སྔར་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་དང་དད་པའི་དབང་གིས་བོད་རིགས་ས་ཁུལ་དུ་སྔར་བཞིན་གཟི་འདི་རིན་ཐང་ཆེ་བའི་ནོར་བུའི་རིགས་སུ་བཀུར་བཞིན་ཡོད།
ད་ལྟ་གཟི་གསར་གྱི་རིགས་ཤིན་ཏུ་མང་།དེ་རིགས་ལས་ཐའེ་ཝན་ནས་ཐོན་པའི་གཟི་གསར་གྱིས་ལྷ་སའི་ཁྲོམ་རའི་བརྒྱ་ཆ་དགུ་བཅུ་ཟིན་ཡོད།གཞན་ཡང་བལ་ཡུལ་དང་།འབྲུག་ཡུལ།རྒྱ་ཡུལ་ཅང་སུའུ་དང་ཀྲེ་ཅང་།ཀྲུང་ཡོན།བོད་བཅས་ནས་འདྲ་བཟོ་བྱས་པའི་གཟི་གསར་རིགས་མི་འདྲ་བཁག་དྲུག་སྟེ།
ཐའེ་ཝན་ནས་མ་ན་ཧོར་བསླད་བརྐོས་བྱས་ནས་འདྲ་བཟོ་བྱས་པའི་གཟི་གསར་དང་གཅིག དཀར་ནག་དབྱེ་མཚམས་གསལ་བའི་འབྲུག་ཡུལ་ནས་འདྲ་བཟོ་བྱས་པའི་གཟི་གསར་དང་གཉིས།ལོ་ངོ་ཉིས་བརྒྱའི་གོང་དུ་སི་ཁྲོན་ནས་འདྲ་བཟོ་བྱས་པའི་གཟི་གསར་དང་གསུམ།ཀྲེ་ཅང་ནས་ཤིང་ཚིལ་གྱི་རིགས་སྤྱད་དེ་འདྲ་བཟོ་བྱས་པའི་གཟི་གསར་དང་བཞི།ཀྲུང་ཡོན་ནས་ABSསྤུས་དཀར་གྱི་རིགས་སྤྱད་དེ་འདྲ་བཟོ་བྱས་པའི་གཟི་གསར་དང་ལྡན།བོད་རང་ནས་ནོར་རྡོའི་རིགས་ལ་བསླད་བརྐོས་བྱས་ནས་འདྲ་བཟོ་བྱས་པའི་བོད་ཀྱིས་གཟི་གསར་དང་དྲུག་བཅས་སོ།
གོང་གསལ་འདྲ་བཟོ་བྱས་པའི་གཟི་གསར་རྣམས་ཚོང་པས་ཉོ་སྐབས།ཐའེ་ཝན་ནས་འདྲ་བཟོ་བྱས་པའི་གཟི་གསར་རེར་རིན་གོང་སྒོར་༢༠༠ནས་༨༠༠བར་དང་།འབྲུག་ཡུལ་ནས་འདྲ་བཟོ་བྱས་པའི་གཟི་གསར་རེར་སྒོར་༡༠༠ནས་༣༠༠བར་དང།ཀྲེ་ཅང་དང་ཀྲུང་ཡོན་ནས་འདྲ་བཟོ་བྱས་པའི་གཟི་གསར་རེར་སྒོར་༥ནས་༡༠བར་རེད།
གཟི་ཡི་གཟུགས་དབྱིབས་དང་དེར་མཆིས་པའི་རི་མོ་སོ་སོའི་བསྟན་བྱའི་ནང་དོན།
སྤྱིར་ན་གཟི་ཡི་རིགས་ལ་གཟུགས་དབྱིབས་ནར་རིང་།ནར་ཐུང་།ཟླུམ་པོ་སོགས་རིགས་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་ཡོད་པ་མ་ཟད།དེ་རིགས་ལ་ཡང་རི་མོ་ཐེག་རིས་ཅན་དང་ལིག་མིག་ཅན་ལ་སོགས་པ་མི་འདྲ་བ་མང་བའི་སྟེང་།གཟི་མིག་མང་ཉུང་དང་།ཐིག་རིས་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས་གཟི་མིག་དགུ་དང་ལྡན་པའི་གཟི་དང་།གཟི་གནམ་ས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་མང་།གནམ་ས་བཞི་དང་ལྡན་པའི་གཟི་ཡི་རི་མོ་མི་འདྲ་བ་བཞི་ལས།གེགས་ཟློག དགེ་འཕེལ།རྫོགས་ལྡན།འདུད་འཇོམ་བཞི་མཚོན་པས་ན།གཟི་དེའ་རིགས་ཤིན་ཏུ་དཀོན།
གཟི་བརྟག་ཐབས།
གཟི་བརྟག་པར་ཐབས་ཤེས་ཁག་བརྒྱད་དེ།༡གཏེར་རྒྱུ་ཡིན་མིན་བརྟག་དགོས།གལ་ཏེ་གཟི་བཟོ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་གཏེར་རྒྱུ་ངོ་མ་ལས་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་ན།དེའི་ཁྲ་རིས་ཀྱི་མདོག་རྣམས་འོ་མའི་མདོག་དང་འདྲ།༢ཚོན་མདངས་ལ་བརྟག་དགོས།གཟི་མདོག་དཀར་ནག་སྤེལ་མ་དང་།ཁམ་ནག་དང་བ་སོའི་མདོག་སྤེལ་མ།ཁམ་མདོག་དང་འོ་མའི་མདོག་སྤེལ་མ་སོགས་རིགས་མི་འདྲ་བ་བཞི་ཙམ་ཡོད།མང་ཆེ་བས་དཀར་ནག་སྤེལ་མར་དགའ་རུང་།ཁམ་ནག་དང་བ་སོའི་མདོག་སྤེལ་མར་གྲུབ་པའི་ཐའེ་ཝན་ནས་འདྲ་བཟོ་བྱས་པའི་གཟི་གསར་ལ་དགའ་མཁན་ཡང་མང་པོ་ཡོད།༣འོད་མདངས་ལ་བརྟག་དགོས།དངོས་པོའི་འོད་མདངས་ལ་ཤེལ་འོད།སྣུམ་འོད།ཚིལ་འོད་ལ་སོགས་མང་རུང་།གཟི་ཡི་འོད་མདངས་ནི་སྣུམ་བྱུག་པའི་འོད་དང་འདྲ།༤ཁམས་དྭངས་ཚད་ལ་བརྟག་དགོས།ཁམས་དྭངས་ཚད་ལ་ཞེས་པ་ནི་ཐུག་ཚད་ཧའོ་སྨི་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་གང་རུང་ཞིག་གློག་འོད་ཀྱི་མདུན་དུ་བཞག་ནས་བལྟས་ཚེ།གློག་འོད་རྣམས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཐུབ་ན།དེ་ཁམས་དྭངས་བའི་དངོས་པོ་ཡིན་པ་དང་།ཕྱེད་ཙམ་གསལ་ན་དེ་ཕྱེད་ཁམས་དྭངས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡིན་ལ།མི་གསལ་བའི་རིགས་དེ་ཁམས་མི་དྭངས་བའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་ཡོད།གློག་འོད་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་དང་ཕྱེད་ཙམ་གསལ་བའི་གཟི་རྣམས་སྤུས་ལེགས།༥ཆག་སྐྱོན་ཡོད་མེད་བརྟག་དགོས།གཟི་ཡི་རིགས་ཆག་སྐྱོན་མེད་ན་རིན་ཐང་ཆེ།འོན་ཀྱང་གནའ་བོའི་གཟི་རྩ་ཆེན་རྣམས་ཡུན་རིང་ལུས་ལ་བཏགས་སྟབས།ཟུར་གཉིས་ཟད་ནས་ཤུར་ཐོན་པའི་རིགས་མང་བས།དེ་རིགས་ཉོས་ཀྱང་ཆོག
དེང་གི་གཟི་གསར་རྣམས་ལ་དེ་ལྟའི་ཤུར་རྫུན་བཟོ་བྱས་རོགས་ཡོད་པས།ལེགས་པར་བརྟག་དགོས་བསམ།༦ཟད་རིས་ལ་བརྟག་དགོས།གཟི་རྙིང་པའི་རིགས་ལ་ཟད་ཤུལ་མང་བས་མ་ཚད།དེ་རིགས་ཚང་མར་འདྲ་སའི་ཆ་ཉུང་བས།ཆེ་ཤེལ་ལ་བརྟེན་ནས་ལེགས་པར་བརྟག་དགོས།༧མཚལ་ཐིག་ཡོད་མེད་བརྟག་དགོས།གཟི་རྙིང་གྲས་རྣམས་ལ་ནང་ནས་ཕྱིར་གསལ་བའི་དམར་ཐིག་ཆུང་ཆུང་གི་རིགས་མང་པོ་ཡོད།འོན་ཀྱང་དམར་ཐིག་ཡོད་པའི་གཟི་ཚང་མ་ཡག་པོ་ཡིན་པའི་ཁྱབ་པ་མེད།དེ་གཙོ་བོ་གསར་རྙིང་བརྟག་པར་བྱེད་པའི་མཚོན་རྟགས་ཙམ་རེད།དམར་ཐིག་དེ་རིག་ཐོག་མར་གཟི་ལ་མེད་རུང་།མི་ཡི་ལུས་ལ་ཡིན་རིང་ལ་ཡིན་རིང་བཏགས་པའི་རྗེས།ལུས་ཁྲག་རིམ་པས་གཟི་ལ་སིམ་པ་ལས་བྱུང་བར་གྲགས།༨འབྱར་དངོས་ཡོད་མེད་བརྟག་དགོས།འདིར་འབྱར་དངོས་ཞེས་པ་ནི་དྲེག་པ་མ་ཡིན་པར།གཟི་ངོས་ལ་མཆིམ་པའི་འབྱར་དངོས་ནི་སྐྱུར་དང་བུལ་གྱི་ཁམས་རྒྱུ་དང་གཟི་དེ་ཉིད་ལས་ཐོན་པའི་ཟགས་དངོས་མཉམ་དུ་འདྲེས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པས་བཀྲུས་ཀྱང་མི་འདག རང་བཞིན་དུ་བྱུང་བའི་འབྱར་དངོས་དང་མིས་བཟོས་པའི་འབྱར་དངོས་གཉིས་མི་འདྲ་སྟེ།རང་བཞིན་དུ་བྱུང་བའི་འབྱར་དངོས་དེར་འཇམ་དང་འོད་མདངས་ཡོད་ལ་གཞན་པར་མེད།གཞན་ཡང་རྫས་འགྱུར་དང་དངོས་ཁམས་རིག་པའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་བརྟག་ཐབས་དང་།ཆོས་ལུགས་ཐོག་ནས་བརྟག་ཐབས་ལ་སོགས་མང་རུང་།འདིར་རེ་རེ་བཞིན་ཞུས་མེད།གོང་གསལ་དག་ནི་ང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་རགས་པ་ཙམ་ཡིན་པས།རྗེས་སུ་ད་དུང་མུ་མཐུད་དེ་ཕྱུར་ཞིབ་འཇུག་འབད་པར་འདོད།