གཙོད་ཀྱི་གཞི་རྒྱུའི་ཚན་པའི་གསང་བ་བརྟོལ་ཅིང་དེའི་སྤུས་ཀ་ལེགས་པའི་ཁུ་ལུའི་གཞི་རྒྱུ་རྟོགས་རྗེས།གཙོད་སྲུང་སྐྱོང་གི་ལས་ཀར་ཐད་བརྒལ་གསར་པ་ཞིག་བྱས་ཆོག་ཅིང་།མིའི་ཐབས་ཀྱིས་གསོས་ཏེ་མིའི་རིགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་སྐོང་ཐབས་བྱེད་པ་སྟེ།གཞི་རྒྱུའི་ལས་གྲྭར་བརྟེན་ནས་གཙོད་ཀྱི་ཁུ་ལུའི་གཞི་རྒྱུ་ར་ལུག་གི་ལུས་ལ་སྤོ་བ་དང་།ར་ལུག་གི་ལུས་ནས་ཐོན་པའི་གཙོད་ཁུལ་ལྟར་སྤུས་ཀ་ལེགས་པའི་ཁུ་ལུས་ཧྲ་ཐུ་ཧྲི་ཐོན་སྐྱེད་བྱས་ཆོག དེ་ལྟར་བྱས་ཚེ་གཙོད་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཐུབ་པ་མ་ཟད་ཐོན་ལས་ཤིག་ལ་སྐུལ་མ་བཏང་ནས་དཔལ་འབྱོར་གོང་དུ་སྤེལ་ཐུབ།
དེའི་སྐོར་ལ་རྩོད་གཞི་ཡོད་ཀྱང་སྲིད་དེ།རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོང་རའི་ཐོག་སྔ་ཕྱི་བར་དུ་གཙོད་ཀྱི་ཁུ་ལུ་ལས་སྣོན་དང་ཉོ་འཚོང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་དེ་ནི་ཁྲིམས་དང་འགལ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་སྟེ།གཙོད་ནི《རིགས་རྒྱུན་འཆད་ཉེན་ཡོད་པའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་སྐོར་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉོ་འཚོང་སྤྱི་ཆིངས》ཀྱི་ཟུར་བཀོད་དང་པོའི་ནང་དུ་སྔ་མོ་ནས་བཀོད་ཡོད་ཅིང་།གསོད་རྨས་འཚོང་གསུམ་བྱེད་མི་ཆོག་པ་རེད།དེར་བརྟེན་སྐྱེ་བོ་ལ་ལས་གླང་ཆེན་རྔོན་རྒྱག་པ་དང་གླང་ཆེན་གྱི་ཐོན་ཟོག་འཚོང་བར་གཏན་འགོག་བྱེད་པ་ལྟར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་གཙོད་ཀྱི་ཁུ་ལུ་ལས་སྣོན་དང་ཉོ་འཚོང་རྩ་བ་ནས་མེད་པར་བཟོས་ཚེ་གཞི་ནས་གཙོད་སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱེད་ཐུབ་པར་འདོད།
དེ་ལྟ་ན་ཡང་།གལ་ཏེ་མིའི་ཐབས་ཀྱིས་གསོས་པ་བརྒྱུད་ནས་གཙོད་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་ཀྱི་རིགས་རྒྱུད་བསྐྱེད་ཐུབ་ཚེ།དེ་ནི་དོན་དངོས་སུ་གཙོད་སྲུང་སྐྱོང་བྱས་པ་ཞིག་རེད། སྤྱི་ལོ༢༠༠༤ལོ་ནས་ཀོང་ཏུང་ཞིང་ཆེན་གྱིས་ཤྭ་བ་ཁྲ་རིས་ཚུད་པའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་རིགས༥༤ཡི་ཤ་རིགས་ཟས་ཅོག་ཐོག་འདོན་ཆོག་པ་བྱས་ཡོད།འོན་ཀྱང་དེ་དག་ལ་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཞེས་བརྗོད་ཀྱང་དོན་དངོས་སུ་མིས་གསོས་པ་རེད།ཉེ་ལམ་ལོ་འགའི་རིང་ལ་ཀྲུང་གོའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་གསོ་སྤེལ་ཧ་ཅང་འཕེལ་མགྱོགས་པ་སྟེ།ཤྭ་བ།དོམ།ཝ།ཨོག་དཀར།རྨ་བྱ།མཆིག་སོགས་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་རིགས༧༠ལྷག་མིས་གསོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་ས་ཆ་ལ་ལར་གཞི་ཁྱོན་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད།ཀོང་ཏུང་གི་གསོ་སྤེལ་ར་བ༢༠༠ལལྷག་ཏུ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཙོ་གནད་སྲུང་སྐྱོང་སྲོག་ཆགས་གསོ་བཞིན་ཡོད་ཅིང་།དེ་དག་གི་ནང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲུང་སྐྱོང་རིམ་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་མིང་ཐོར་བཀོད་པའི་རིགས་ཀྱང་ཡོད།ཕྱི་རུ་མཐོང་རྒྱུ་དཀོན་པའི་སྲོག་ཆགས་འདི་རིགས་མིས་རྩོལ་བར་བརྟེན་ནས་གསོས་རྗེས་གྲངས་འབོར་ཅུང་མང་དུ་འཕར་ཡོད།ཀོང་ཏུང་ཞིང་ཆེན་ནགས་ལས་ཅུས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ལྟར་ན།རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་འདི་རིགས་གཞི་ཁྱོན་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་གསོས་ཚེ་ཕྱི་ནས་རྔོན་པ་ལས་མ་གནས་ཧ་ཅང་དམའ་བ་དང་།དེ་ལྟར་བྱས་ན་རྔོན་རྒྱག་ཚད་ཉུང་དུ་འགྲོ་ཐུབ་པས་དོན་དངོས་ཐོག་འདི་ཡང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་ཤིག་རེད་ཟེར།
༢༠༠༦ལོར་ཧའེ་ནན་ཞིང་ཆེན་ལ་ཁྱོན་བསྡོམས་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་གསོ་སྤེལ་བྱེད་མཁན་དུད་ཁྱིམ༢༣༠༠༠ཡོད་ཅིང་།སྦལ་བ་སྟག་རིས་དང་།ཉ་ཆེན་རྨིགས་པ།སྤྲེའུ།རུས་སྦལ།སྦྲུལ་ཆེན།རྩངས་པ་ཆེན་པོ་སོགས་གསོས་ཡོད་ཅིང་།ལོ་རེའི་ཐོན་སྐྱེད་རིན་ཐང་སྒོར་དུང་ཕྱུར༡༠ཟིན་པ་རེད།ཀྲུང་གོའི་ས་ཆ་གཞན་དག་ཏུ་ད་དུང་དབྱང་ཙི་ཉ་ཆེན་རྨིགས་པ་སོགས་ཀྱང་གསོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།༢༠༠༦ལོར་ཀྲུང་གོའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་གསོ་སྤེལ་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་རིན་ཐང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་༢༠༠༠ཟིན།དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་རབས་གཉིས་པའི་དབྱང་ཙི་ཉ་ཆེན་རྨིགས་པའི་ཚོང་ལས་གསར་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུའང༡༩༩༢ལོའི་འཇར་པན་གྱི་ཅིང་ཏུའུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉ་ཆེན་རྨིགས་པའི་ཆེད་མཁས་པའི་ཚོགས་ཆུང་གི་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་གྲོས་འཆམ་བྱུང་བ་རེད།
ཀྲུང་གོའི《རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་སྲུང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས》ནང་ཐོན་ཁུངས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་།གསོ་སྤེལ་ཧུར་ཐག གསར་སྤེལ་དང་བེད་སྤྱོད་ལུགས་མཐུན་བཅས་བྱེད་དགོས་པ་གཏན་ལ་ཕབ་ཡོད་པར་མ་ཟད།མིས་རྩོལ་བར་བརྟེན་ནས་གསོས་པའི་རིག་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རབས་གཉིས་པ་གསོ་གཉེར་དང་ཉོ་འཚོང་བྱས་ཆོག་ཅེས་གཏན་ལ་ཕབ་ཡོད།༡༩༧༣ལོའི་ཟླ༢པར་རྒྱལ་ཁབ་༨༨ཀྱིས་ཨ་མེ་རི་ཁའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིན་ཀྲོན་དུ་མིང་རྟགས་བཀོད་པའི་《རིགས་རྒྱུན་འཆད་ལ་ཉེ་བའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་རྩི་ཤིང་སྐོར་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཆིངས།》(《ཝ་ཤིན་ཀྲོན་སྤྱི་ཆིངས》ཀྱང་ཟེར་)