བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་དང་སྐར་རྩིས་མཁས་པ་བྱམས་པ་འཕྲིན་ལས་མཆོག་ནི་བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་འབྲུག（སྤྱི་ལོ1928）ལོའི་བོད་ཟླ་བཅུ་གཅིག་པའི་སྟག་གི་ཟླ་བའི་ནང་གངས་ལྗོངས་ས་ཡི་ཐིག་ལེའི་ལྷ་ལྡན་སྨན་ལྗོངས་ཀྱི་གྲགས་ཅན་རྒྱལ་རྩེའི་ཚོང་ཁང་ཞེས་པར་ཡབ་དཀོན་མཆོག་འོད་ཟེར་དང་ཡུམ་སྐལ་བཟང་མཚོ་མོ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས།
དགུང་ལོ་དྲུག་ལ་ཕེབས་དུས་ཡབ་ཀྱི་དྲུང་ནས་འབྲི་ཀློག་སྦྱངས་པ་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་པར་མཁྱེན།དགུང་ལོ་བདུན་པར་ལྷ་སར་སྐད་གྲགས་ཡོད་པའི་སྒེར་བཙུགས་སྐྱིད་རས་སློབ་གྲྭ་ཞེས་པར་ཕེབས་ནས་ལོ་དྲུག་རིང་བོད་ཡིག་འབྲི་ཀློག་དག་གསུམ་བསླབ་སྦྱངས་ཀྱིས་སྦྱང་འབྲས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཐོབ།དགུང་ལོ་བཅུ་གསུམ་ལ་སྨན་རྩིས་ཁང་མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་གིས་ཐུགས་བརྩེ་ཆེན་པོས་རྗེས་སུ་བཟུང་།ལོ་དགུའི་རིང་སྨན་དང་རྩིས་གཙོར་འགྱུར་གྱི་རིག་གནས་མང་པོ་ལ་དཀའ་སྤྱད་འབད་བརྩོན་གྱིས་ཐོས་བསམ་གནང་བར་བརྟེན།དགུང་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་སྐབས་སྨན་རྩིས་སྦྱང་འབྲས་གཟེངས་སུ་ཐོན་པ་ཐོབ།སླར་ཡང་མུ་མཐུད་མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་དང་།མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་འོད་གསལ།མཁས་མཆོག་ཟླ་བ་བཟང་པོ་སོགས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཡུན་རིང་གཏུགས་ནས་སྨན་རྩིས་རིག་གནས་སྤྱི་དང་།བྱེ་བྲག་སུམ་རྟགས་དང་།སྙན་ངག་སོགས་དང་།ད་དུང་ལེགས་བཤད་ཀླུ་སྒྲུབ་དགོངས་རྒྱན།སྙིང་ཐིག་གི་སྐོར་མྱུར་ལམ་མཁོ་བའི་གདམས་པ་དང་བཅས་ཟབ་ཆོས་དུ་མ་གསན་པས།སྨན་རྩིས་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་གཞུང་ཁྲིད་མན་ངག་ལག་ལེན་ཀུན་ལ་དབང་འབྱོར་བ་མཁས་པའི་གོ་འཕང་བརྙེས།ད་དུང་མཁས་དབང་མཁྱེན་རབ་ནོར་བུ་མཆོག་གིས་སློབ་མའི་སློབ་སྦྱོང་ལ་སྐུལ་ལྕག་ཡོང་ཆེད་སྦྱང་འབྲས་རྩེར་སོན་པའི་སློབ་མ་ཁག་གཅིག་ལ་སྨན་རྩིས་གཉིས་ལྡན་མཚོན་པའི་ཞྭ་མོ་ཞིག་གསར་བཟོ་གནང་།ཞྭ་མོ་དེའི་མདུན་ལ་སྨན་མཚོན་པའི་ཨ་རུ་རྣམ་རྒྱལ་དང་།རྒྱབ་ལ་རྩིས་མཚོན་པའི་པད་མའི་སྟེང་དུ་རལ་གྲི་བཀོད་པའི་ཞྭ་མོ་གོས་ཆེན་ལས་གྲུབ་པ་ཞིག་འཆར་འགོད་གནང་བ་དེ་སྐབས་དེ་དུས་སྦྱང་འབྲས་རྩེར་སོན་པའི་སྨན་རྩིས་གཉིས་ལྡན་གྱི་སློབ་མར་གཡོགས་པའི་སྲོལ་བཟང་གཏོད།ད་ལྟ་བཞུགས་པའི་འཚོ་བྱེད་ནང་ཞྭ་མོ་འདི་གྱོན་མྱོང་མཁན་མཁས་དབང་བྱསམ་པ་འཕྲིན་ལས་ཡོན་ཀྲང་གཅིག་པུ་ཡིན།ཀྲུང་གོ་ཚན་རིག་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་དང་མཚན་འཛིན་ཀྲུའུ་ཞི།བོད་ལྗོངས་འཕྲོད་བསྟེན་ཐིན་གྱི་ཐིན་ཀྲང་སྐུ་གཞོན།ཀྲུང་གོ་ཀྲུང་དབྱིའི་མཁས་ཅན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན།ཤང་ཀང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཀྲུང་དབྱིའི་ཉམས་མྱོང་སྤེལ་རེས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་མཚན་འཛིན་ཀྲུའུ་ཞི།མི་རིགས་གསོ་རིག་སློབ་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་འཛིན་ཚོགས་གཙོ།སྐབས་དྲུག་པ་དང་བདུན་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི།སྐབས་བརྒྱད་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཨུ་ཡོན།ཀྲུང་གོ་ཚན་རིག་ཀུན་འདུས་ཆེན་མོ་ལས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་རྩོམ་སྒྲིག་ཨུ་ཡོན།ཀྲུང་གོའི་གསོ་རིག་ཀུན་འདུས་ལས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་སྐུ་གཞོན།ཀྲུང་གོའི་གསོ་རིག་གི་ལོ་རིམ་མེ་ལོང་ལས་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་སྐོར་གྱི་རྩོམ་ཞུས་ཨུ་ཡོན།བོད་ལྗོངས་རྩིས་རིག་ཀུན་འདུས་ཆེན་མོའི་རྩོམ་སྒྲིག་པ།བོད་ལྗོངས་གནམ་རིག་སྐར་རྩིས་རིག་གཞུང་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ།ཀྲུང་ཧྭ་གསོ་རིག་སློབ་ཚོགས་ཀྲུང་བོད་གསོ་རིག་སློབ་ཚོགས་ཀྱི་དབུ་འཛིན།ཀྲུང་གོའི་མཐོ་རིམ་བོད་སྨན་ཞིབ་འཇུག་འཛིན་གྲྭའི་ཀྲུའུ་རེན་སོགས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཡོད་ལ།རྒྱལ་ཁབ་མི་དོན་པུའུ་ནས་དམིགས་བསལ་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་མཁན་གྱི་དར་གཞོན་མི་སྣ་ཞེས་པའི་གཟེངས་བསྟོད་དང་།རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་མཁས་དབང་（བོད་ལྗོངས་བོད་སྨན་ཁོངས་སུ་མཁས་དབང་བྱམས་པ་འཕྲིན་ལས་གཅིག་པུ་མ་གཏོགས་མེད་དོ།）རྒྱལ་ཡོངས་ཕུལ་བྱུང་གི་ཡོན་ཀྲང་།རྒྱལ་ཡོངས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་མི་སྒེར་གྱི་སྔོན་ཐོན་པ།བོད་ལྗོངས་མི་བཅུའི་གསར་འགྱུར་མི་སྣ་སོགས་ཀྱི་མཚན་སྙན་ཐོབ་ཡོད།
གསུང་རྩོམ་པོད་བརྒྱད་དང་།ཆེད་རྩོམ་བརྒྱད་ཅུ།སློབ་ཁྲིད་སློབ་དེབ་ཁག་བཅུ་གཅིག་བཅས་ཆེད་རྩོམ་རྣམས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་འབྲེལ་ཡོད་དུས་དེབ་ཁག་ཏུ་བཀོད་ཡོད་ལ།གསུང་རྩོམ་པོད་བརྒྱད་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱང་པེ་ཅིན་དང་།སི་ཁྲོན།བོད་ལྗོངས།ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་སོགས་ནས་དཔེ་སྐྲུན་གནང་ཡོད།རྩོམ་དེབ་གངས་ལྗོངས་གསོ་རིག་བསྟན་པའི་ཉིན་བྱེད་རིམ་བྱོན་གྱི་རྣམ་ཐར་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་འདི་ཉིད་དང་།བྱམས་པ་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས།སྡོང་འགྲེམས་ཀྱི་རྣམ་བཤད་འདོད་འབྱུང་ནོར་བུའི་མཛོད་སོགས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པ་དང་།པུའུ་རིམ་པ།ལྗོངས་རིམ་པ་སོགས་ཀྱི་གཟེངས་བསྟོད་དང་བྱ་དགའ་ཐེངས་མང་ཐོབ་མྱོང་།ཁྱད་པར་དུ་ཁོང་གིས་གནམ་རིག་སྐར་རྩིས་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་བོད་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་གནང་མཛད་པ་དང་དུས་མཚུངས་ཞིབ་མཇུག་མི་སྣ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གསོ་སྐྱོང་གནང་ཡོད།དེར་བརྟེན་བོད་ལྗོངས་སྨན་རྩིས་ཁང་ཙམ་མ་ཟད་གཞིས་རྩེ་དང་།ལྷོ་ཁ།ནག་ཆུ།ཆབ་མདོ།མངའ་རིས་སོགས་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་ནས་ཀྱང་ལོ་ཐོ་འདོན་ཐུབ་པ་དེ་ཡང་མཁས་དབང་བྱམས་པ་འཕྲིན་ལས་མཆོག་གིས་འབད་བརྩོན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་སོགས་དང་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་རེད།སྤྱི་ལོ2011ལོའི་ཟླ2པའི་ཚེས21ཉིན་ལྷ་ས་ནས་དགོངས་པ་རྫོགས།