སྨན་པ་ཐུབ་བསྟན་འོད་ཟེར་ལགས་ནི་སྤྱི་ལོ1918ལོར་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་གི་ཆར་གཏོགས།   འབྲི་རྫ་ཟལ་མོ་སྒང་ཞེས་འབྲི་ཆུ་དང་རྫ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུན་ཉེ་བའི་ཟལ་མོ་སྒང་གི་སྟོད་རྒྱུད།  རྫོགས་ཆེན་འབྲོག་རུ་སྡེ་བ་ཞེས་པའི་ཡུལ་ལུང་འདི་རུ་མཚལ་མདོག་གི་ལྟེ་ཁྲག་འཕོས་པ་ནས།  ཁོང་ས་ཁུལ་འདིའི་བོད་སྨན་དང་བོད་སྨན་ལག་ལེན་བར་དུ་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པའི་མི་སྣ་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་ཏུ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། མང་ཆེ་བས་ཁོང་ལ་སླེ་མཁན་ལྷ་རྗེ་ཞེས་འབོད།  སླེ་་མཁན་ཚང་ཞེས་པ་ནི་ཁོང་གི་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཀྱི་མིང་ཡིན།  ཁྱིམ་རྒྱུད་འདིའི་མིང་ཐོགས་ཚུལ་ལ་ཡང་ཡ་མཚར་བའི་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་བཤད་སྲོལ་འདུག  ཐུབ་བསྟན་འོད་ཟེར་གྱི་ཨ་མ་སླེ་བོ་སླ་མཁས་པའི་ལག་ཤེས་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན་རེད་ཟེར།  ཁོ་རང་ཆུང་ངུའི་དུས་སུ་རྫོགས་སྤྲུལ་ལྔ་པ་ཐུབ་བསྟན་ཆོས་ཀྱི་རྡོ་རྗེས་ཁོང་གི་ཨ་མ་ལ་སླེ་དཀར་བརྒྱ་སླས་ནས་དགོན་པ་ལ་འབུལ་དགོས་གསུངས་པས། དེ་ལྟར་སླེ་དཀར་བརྒྱ་དགོན་པ་ལ་ཕུལ་བས་སླེ་མཁན་ཚང་ཞེས་ཁྱིམ་རྒྱུད་ལ་མིང་དེ་ཐོགས་པ་རེད་ཟེར།

སྨན་པ་ཐུབ་བསྟན་འོད་ཟེར་གྱི་སྨན་སྒྲོ།

    ཕྱིས་སུ་ལྷ་རྗེ་ཐུབ་བསྟན་འོད་ཟེར་ལ་སླེ་མཁན་ལྷ་རྗེ་ཞེས་འབོད་སྲོལ་ཆགས་འདུག སླེ་མཁན་ལྷ་རྗེའམ་སྨན་པ་ཐུབ་བསྟན་འོད་ཟེར་ལགས་ནི། ཆུང་ངུ་དུས་ནས་རྒྱུ་རྐྱེན་གང་མང་ཞིག་གིས་གཞན་ཡུལ་གྱི་ས་ཆ་མང་པོ་འགྲིམས་ནས་འགྲོ་དགོས་བྱུང་ཡང་།  སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་ཉི་གྲགས་སྐུ་ཕྲེང་དྲུག་པ་ཐུབ་བསྟན་འོད་གསལ་བསྟན་པའི་ཉི་མ་ལགས་ཀྱི་མདུན་ནས་རིན་ཆེན་གཏེར་མཛོད་གཙོ་བྱས་པའི་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་ཁྲིད་རྒྱུན་དང་ལུང་རྒྱུན་ཞུ་བའི་གོ་སྐབས་ཞིག་ཐོབ་པ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་ཆེད། རང་ལོ་སོ་བདུན་ལ་སོན་ཀྱང་རྫོགས་ཆེན་སྨན་པ་ངག་དབང་ནོར་བུས་བཀའ་མངགས་བཞིན། སྨན་པ་མཛོ་དགེ་ལགས་ཀྱི་མདུན་ནས་གསོ་བ་རིག་པའི་ལག་ལེན་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་སྔོ་སྨན་ངོ་སྤྲོད་དང་། སྨན་རྫས་དུག་འདོན། ནད་སྨན་ལག་ལེན་སོགས་ལ་སྦྱོང་བ་མི་དམན་པ་བྱས། ཁོང་གི་སློབ་གྲོགས་ཨ་ཁོད་ཨ་བུ་དང་། འགྱུར་མེད་འོད་ཟེར།  སྨན་པ་བདུད་རྩི། ཁམས་རྒྱས་སོགས་དང་མཉམ་དུ་ལོ་ངོ་ཧྲིལ་པོ་བཞི་ལྔ་ཙམ་མཉམ་སྦྱོང་བྱས་ཀྱང་། དུས་འགྱུར་གྱི་དབང་གིས་རེ་ཞིག་སློབ་སྦྱོང་གི་མཚམས་མི་བཞག་ཐབས་མེད་བྱུང་།

སྨན་རྫས་འཇལ་བྱེད་རྒྱ་མ།

གཙག་བུ་རིགས་མི་འདྲ་བ་གསུམ།

     སྤྱི་ལོ1960ལོར་དུས་ངན་གྱིས་ནད་ཡམས་དང་མུ་གེ་བྱུང་ནས་མི་དང་ཟོག་ལ་གོད་ཆག་ཚབས་ཆེན་བྱུང་བའི་དུས་དེར། ཟོག་ལ་གློ་རྩི་རྒྱག་པ་སོགས་ཐོག་མར་ཟོག་སྨན་གྱི་ལས་བྱས། དེ་ནས་ནད་ཚུགས་བྱས་པའི་ནད་པ་མང་པོའི་རེ་བ་བཞིན་ནད་དང་ནད་ཡམས་ལ་སྨན་བཅོས་བྱས། ཉིན་ཞིག་སྡེ་དགེ་རྫོང་གི་སྨན་པ་ཀྲུང་ཞེས་པའི་མིང་ཅན་ཞིག་ཡོང་སྟེ།  ནད་ཚུགས་འདི་དག་གི་ནང་ནས་ཚབས་ཆེ་བའི་ནད་པ་དྲུག་བསལ་དགོས་གསུངས་པ་བཞིན། རྩ་ཆུ་ལ་བརྟགས་ནས་ནད་པ་དྲུག་བསལ། དེ་ནས་སྨན་པ་ཀྲུང་ལགས་ཀྱིས་བཀོད་སྒྲིག་ལྟར་ནད་པ་དྲུག་པོ་ཁག་བགོས་ནས།  གསུམ་པོ་སྨན་པ་ཐུབ་བསྟན་འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་ལྟ་དགོས་པའི་བཀའ་མངགས་བཞིན།  ཐུབ་བསྟན་འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་གསོ་བཅོས་བྱས།  སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་ནད་པ་གསུམ་པོ་དྲག་སྐྱེད་ཡག་པོ་བྱུང་ནས་ནད་ལ་ལྟ་བའི་ཐོང་ཐང་ཡོད་པ་རེད་བཅས་ཁོང་གི་བུ་སྨན་པ་རབ་གསལ་ལགས་ཀྱིས་གསུངས།  ཕྱིས་སུ་ནད་པར་ལྟ་བའི་ཞོར་དུ་ཁོང་གི་བུ་ཆུང་བ་རབ་གསལ་དང་རྫོགས་ཆེན་དགོན་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྟོགས་ལྡན་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་སྨན་རྒྱུད་འཛིན་པའི་སློབ་མ་ཁ་ཤས་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཡོད།

སྨན་པ་རབ་གསལ་གྱིས་ཉར་ཚགས་བྱས་ཡོད་པའི་སྨན་ཁུག

ཐུབ་བསྟན་འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱི་བུ་ཆུང་བ་སྨན་པ་རབ་གསལ་ལགས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད། 

     སྨན་པ་རབ་གསལ་ལགས་ནི་སྤྱི་ལོ1954ལོར་ཁམས་ཀྱི་རི་བོ་རྩེ་ལྔ་ཞེས་པའི་གནས་རི་སྐྱ་མོ་བྲག་དཀར་གྱི་མདུན་དུ། ཕ་ཡབ་ཐུབ་བསྟན་འོད་ཟེར་དང་མ་ཡུམ་སྒྲོན་སྐྱིད་ཅེས་ནག་ཆུ་སོག་རྫོང་ནས་ཡིན་པའི་སྐྱེས་མ་ཞིག་གི་ཁྱིམ་རྒྱུད་དུ་སྐྱེས།  ཆུང་དུས་ནས་ཕ་ཡབ་ཐུབ་བསྟན་འོད་ཟེར་དང་མཉམ་དུ་སྨན་རྩ་འཐུ་སྒྲུབ་དང་། ནད་སྨན་ལག་ལེན་སོགས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་མི་ཉུང་བ་བྱས།  རང་ལོ22ལ་སོན་པ་སྤྱི་ལོ1976ནས་སྨན་པའི་ཕྱག་ལས་མཛད་དེ་རྫོགས་ཆེན་ཤང་དུ་རྐང་རྗེན་སྨན་པའི་ལས་གནས་ལོ་བཞིར་བསྡད། དེ་རྗེས1979ལོ་ནས1982ལོའི་བར་དུ་ཞེ་ཆེན་དུ་ལོ་གསུམ་རྐང་རྗེན་སྨན་པའི་ལས་ཀ་སྒྲུབ་པ་བཅས་ལོ་བདུན་ལ་གཞུང་འབྲེལ་སྨན་པའི་བྱ་བ་བསྒྲུབས་མྱོང་ཡོད།   སྤྱི་ལོ1982ལོར་ཐོན་ཁུངས་སྒེར་ལ་སྤྲད་པ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྒེར་གཉེར་སྨན་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་བཙུགས་ནས།  དབྱར་དུས་སྔོ་སྨན་འཐུ་བ་སོགས་རང་ནུས་གང་ཐུབ་ཀྱིས་སྨན་གྱི་ལས་ལ་འབད་པ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།  ཞོར་དུ་ནད་པར་ལྟ་བ་དང་།  ནད་གཞི་ལྕི་བའི་ནད་པ་ཁ་ཤས་ལ་གཏར་སྲེག་སོགས་ཀྱི་ལག་ལེན་བྱས་ནས་ཕན་ཐོགས་དམིགས་བསལ་ཡོད་པ་ནི་རྫོགས་ཆེན་ཁོ་ན་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཉེ་འབྲེལ་གྱི་ས་གནས་མང་པོའི་ནད་པའི་ཚེ་སྲོག་བསྐྱབས་མྱོང་པ་རེད།

དེང་དུས་མཐོང་དཀོན་པའི་རྭ་ཚུགས།

སྨན་པ་རབ་གསལ་ལགས་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་འབྱོར་བའི་ཚོར་སྣང་། 

     སྨན་པ་རབ་གསལ་ནི་གནའ་ནས་སྨན་པའི་ཁྱིམ་རྒྱུད་ནས་ནར་སོན་པའི་སྨན་པ་རྒན་གྲས་ཤིག་ཡིན་པས། ཁོང་ལ་སྨན་པ་མང་པོའི་ཕྱག་བརྒྱུད་མྱོང་བའི་སྨན་པའི་ཡོ་བྱད་མང་པོ་ཡོད། སྨན་སྒྲོ་དང་། སྨན་ཁུག གཙག་བུ། ཁ་ཤ་རྭ་ཡིས་ལས་པའི་རྭ་ཚུགས། ལག་བྲིས་སྨན་ཡིག བ་སོའི་རྒྱ་མ་སོགས་གནའ་རབས་སྨན་པའི་ཡོ་བྱད་མང་པོ་ཉར་ཚགས་ཡག་པོ་བྱས་འདུག  སྨན་ཁུག་རེ་རེའི་ཐོག་ཏུ་ཉམས་དོད་པའི་སྨན་གྱི་ཁ་བྱང་བྲིས་འདུག ཁ་བྱང་མང་ཆེ་བ་ཁོང་གི་ཕ་ཡབ་ཐུབ་བསྟན་འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱི་དགེ་རྒན་དམ་པ་མཛོ་དགེ་ལགས་ཀྱིས་བྲིས་པ་རེད་ཟེར་ལ། མཛོ་དགེ་ལགས་ནི་སྨན་དང་རྩིས། ཡིག་གཟུགས་སོགས་ལ་ཧ་ཅང་མཁས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གསུངས། ཁོང་གིས་འགྲོན་བུ་བཏགས་པའི་སྨན་སྒྲོ༼  གཟིག་སྒྲོ ༽ ཆ་འགྲིག་ཅིག་གི་ནང་ནས། སྨན་ཁུག་ཆེ་ཆུང་མང་པོ་ཞིག་བསྟན་བྱུང་། སྨན་ཁུག་མང་ཆེ་བ་ཕ་ཡབ་ཐུབ་བསྟན་འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱི་རེད་འདུག་ལ།སྐུ་ཞབས་དགེ་མང་རིན་པོ་ཆེ་དང་། སྨན་པ་མཛོ་དགེ་སོགས་ཀྱི་སྨན་ཁུག་ཀྱང་འདུག སྨན་ཁུག་གི་ཁ་བྱང་འབྲི་ས་ནི་རུས་པ་ལེབ་མོ་དང་། གྲུ་གསུམ། ནར་མོ་སོགས་དབྱིབས་དང་ཚུགས་ཀ་མི་གཅིག་པ་དང་། བ་སོ་དང་། ཟངས་ལེབ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་ནན་ཏན་གྱིས་བྲིས་འདུག རེ་གཉིས་རས་དཀར་གྱི་ཐོག་ཏུ་ཁ་བྱང་བྲིས་ནས་སྦྱར་ཡོད་པའང་འདུག 

དངུལ་གྱི་ཁེམ་བུ།

    ཁོང་གིས་ནན་ཏན་གྱིས་སྨན་ཁུག་དང་སྨན་སྒྲོ་སོགས་རེ་རེ་བཞིན་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པའི་ཞོར་དུ།  ལག་བྲིས་དཔེ་རྙིང་དང་།  གཙག་བུ། རྭ་ཚུགས་སོགས་ངོ་སྤྲོད་རྒྱས་པར་གནང་བྱུང་། དེ་ཡི་ཞོར་དུ་ཁོང་གིས་སྤྲུལ་སྐུ་རྟོགས་ལྡན་རིན་པོ་ཆེ་དང་མཉམ་དུ་སྨན་པའི་ལས་དོན་སྒྲུབ་ཚུལ་སོགས་ཀྱང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གསུངས་བྱུང་།