ཕྱག་རྗེས།ཁྲི་སྲོང་གི་ཕྱག་རྗེས་གཙོ་བོ་ནི།མཁན་སློབ་གཉིས་སོགས་རྒྱ་བལ་གྱི་མཁས་པ་མང་བོ་སྤྱན་དྲངས།རབ་བྱུང་གི་སྡེ་གསར་དུ་བཙུགས།གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས།སྒྲ་བསྒྱུར་ཁང་བཙུགས་ཏེ།བསྟན་པ་དང་རིག་གནས་ཤིན་ཏུ་དར་བར་མཛད་པར་དེ་ཡིན་ལ།དུས་མཚུངས་སུ་མཐའ་བཞི་དབང་དུ་བསྡུ་བའི་གཡུལ་ལས་ཀྱང་མཛད་དོ།།
གླིང་སེང་ཆེན་གྱི་ཕྱག་རྗེས་གཙོ་བོ་ནི།བོད་ཁ་འཐོར་དུ་སོང་བའི་སྐབས་སུ།ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་དག་གིས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ཉམས་ནས།གཅིག་གྱུར་མེད་པ་ཤེས་ཏེ།བོད་ལ་བརྙས་གཙེ་དང་བཙན་གནོད་བྱེད་པ་ཡིན་ལ།གླེང་གེ་སར་གྱིས་གནས་ཚུལ་དེ་མཐོང་ནས།གཞོན་གེ་སར་གྱི་དུས་ནས་བློ་རྣོ་ཞིང་དཔའ་སེམས་མཁའ་ལ་འཕྱུར་ཏེ།གླིང་གི་དཔའ་རྟུལ་（དཔའ་ཐུལ་ཡང་ཟེར）མང་པོ་རང་དང་སེམས་ཀྱི་འཆར་སྒོ་མཐུན་པའི་གྲོགས་སུ་བཀུག་ནས།རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་གཡུལ་ལས་ཤ་སྟག་བྱས་ཏེ།བཙན་གནོད་བྱེད་པའི་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྫོང་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་སོགས་བཅོམ་པ་དང་།བོད་ནང་གི་མི་སེར་གྱི་བདེ་འཇག་གཏོར་བཤིག་བྱེད་པའི་ཇག་དཔོན་སྟོབས་ལྡན་བདུད་རྒྱལ་ཟེར་བ་སོགས་བཅོམ་ནས།བོད་འབངས་བདེ་ལ་བཀོད་པ་ལས་གཞན་རྒྱ་བལ་གྱི་མཁས་པ་གདན་དྲངས་ནས།རབ་བྱུང་གི་སྡེ་གསར་དུ་བཙུགས་པ།སྒྲ་བསྒྱུར་ཁང་བཙུགས་ནས་གཙུག་ལག་མང་པོ་བསྒྱུར་བ་སོགས་ནི།སྒྲུང་ཡིག་དང་རྣམ་ཐར་ལོ་རྒྱུས་གང་ནའང་མེད།སློབ་དཔོན་པད་མ་སྤྱན་དྲངས་ཚུལ་རེ་ཡོད་ཀྱང་།དེ་ནི་དག་སྣང་གི་བརྒྱུད་པ་ཞེས་པ་དེ་ཡིན་ཚུལ་སྒྲུང་རང་གི་གསུང་ཚུལ་ལ་བལྟས་ན་ཤིན་ཏུ་གསལ།དེ་ལྟ་བུའི་ལྷ་སྒྲུང་བསྲེས་པ་ཡོད།
མིང་ཡང་།ཁྲི་སྲོང་གི་མཚན་ལ།ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་ཞེས་གསོལ་བ་ལས།གེ་སར་དང་།སེང་ཆེན་དང་།ནོར་བུ་དགྲ་འདུལ་ཞེས་མིང་སུས་ཀྱང་མ་བཏགས་ལ།སུས་ཀྱང་དེ་ལྟར་མི་འབོད་ཅིང་།སུས་ཀྱང་ལོ་རྒྱུས་སུ་བྲིས་མེད།དེ་ལྟར་མེད་ཀྱང་ཁྲི་སྲོང་མི་འབོད་ཅིང་།སུས་ཀྱང་ལོ་རྒྱུས་སུ་བྲིས་མེད།དེ་ལྟར་མེད་ཀྱང་ཁྲི་སྲོང་གི་མཛད་པ་རྣམ་ཐར་ལ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ལྷ་སྒྲུང་བྲིས་པ་རེད་ཟེར་ན།དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ།ཁྲི་སྲོང་གི་མཛད་པ་ལ་སྦྱར་ན།མཚན་དང་དེའི་མཛད་པའི་གཙོ་བོ་ལ་སྦྱར་ནས་སྒྲོ་འདོགས་དགོས་ཏེ།དཔེར་ན།ཐང་སིན་ནུབ་སྐྱོད་ཀྱི་སྒྲུང་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན།ཐང་སིན་གྱི་མཚན་སྙན་དེ་གཞིར་བཟུང་ནས།དེ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཆོས་ལེན་དུ་སོང་ཞིང་།ནུབ་ཕྱོགས་ནས་ཆོས་གདན་དྲངས་པའི་མཛད་པའི་གཙོ་བོ་ལ་བཏགས་ནས་ལྷ་སྒྲུང་ཆེན་པོ་བྲིས་པ་ལྟ་བུ་དགོས་ཀྱི།འབྲེལ་མེད་ཀྱི་སྒྲུང་ཞིག་ཁྱེར་འོངས་ནས།བཙན་ཤེད་ཀྱིས་ཁྲི་སྲོང་དང་འབྲེལ་བ་བྱེད་པ་ནི།རྣ་བར་འོང་བའི་གཏམ་མིན་ནོ།།དེ་བཞིན་དུ་གླིང་གེ་སར་ལའང་།ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་ཞེས་པའི་མཚན་ཡོད་པ་སྒྲུང་དང་ལོ་རྒྱུས་གང་ན་ཡང་མེད་ལ།མིང་འདི་ཁྲི་སྲོང་ལ་སྦྱར་ན་ཨེ་འགྲིག་སྙམ་པ་ཙམ་ཡང་མེད།
སྲིད་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱང་།ཁྲི་སྲོང་གིས་བོད་སྤྱི་ལ་དབང་བསྒྱུར་ཅིང་།སྲིད་ཀྱི་གཞི་ས་གཙོ་བོ་ནི་དབུས་གཙང་ཡིན་ཏེ།རྒྱལ་སའི་ཤུལ་དང་།ཕྱག་རྗེས་ཀྱི་བསམ་ཡས་སོགས་དེ་གར་གནས།མི་རྒྱུད་ཀྱང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རྒྱུད་ཚང་མ་རེད།གླིང་སེང་ཆེན་གྱིས་གཙོ་ཆེར་མདོ་ཁམས་སུ་དབང་བསྒྱུར་ཅིང་།སྲིད་ཀྱི་གཞི་ས་ཡང་གཙོ་བོ་དེ་གར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ།དེའི་རྒྱལ་རྒྱུད་གླིང་འགུག་ཟི་རྒྱལ་བོ་ད་དུང་ཡོད་ལ།སེང་ཆེན་ཁོང་དང་།དཔའ་ཐུག་དག་གི་ཕོ་བྲང་གི་ཤུལ་དང་།གོ་མཚོན་དག་ཀྱང་མདོ་ཁམས་སུ་ཡོད་དོ།།དེས་ན་ཁྲི་སྲོང་དང་གླིང་གེ་སར་གཅིག་པར་འདོད་པ་ལོང་བསྙབ་ཡིན་པ་ཤེས་པར་གྱིས།རང་རིགས་གཞོན་ནུ་ཐོས་ཆུང་མགོ་ཡང་འགའ་ཞིག་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་གཡམ་རྒྱུག་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད།ཅེས་ཐོས་སོ།།
〔སྤྱིར་དེང་དུས།མི་རིགས་གཞན་གྱི་རིག་གནས་ཅུང་ཟད་རེ་སྦྱངས་པའི་རང་རིགས་འགའ་ཞིག་གིས།བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དང་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་སྔོན་མ་དག་ལ་སྐྱོན་འཚོལ་བྱེད་པའང་མཐོང་།སྔོན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་རྣམས་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཕེབས་ནས་ལོ་དུ་མར་སྦྱངས་ཏེ།རང་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་དར་རྒྱས་གཏོང་ཆེད།དེ་དུས་ཕྱི་རྒྱལ་སོ་སོར་དར་བའི་རིག་པའི་གནས་མང་པོ་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཅིང་སྤེལ་བའི་དཔེ་ཆ་པོ་ཏི་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་བྲག་རྩིག་རྩིག་བྱས་ཡོད་པ་འདི་ཚོ་ལ་ལྟོས།དེར་མ་ཟད་བུ་སྟོན་རིན་པོ་ཆེ།རྗེ་ཡབ་སྲས།རྒྱལ་བ་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་གི་གསུང་འབུམ་སོགས་དང་།བོ་དོང་བ་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་གསུང་འབུམ་ལ་པོད་བརྒྱ་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གྲངས་ཡོད།ང་ལྟ་བུས་མཁས་པ་རེ་རེའི་གསུང་ཚེ་གཅིག་ལ་ཀློག་མི་ཚར་བའི་ཚད་རེད།ངས་ཤོག་ལྷེ་ཁ་ཤས་རེ་དུས་དེབ་རེའི་ཐོག་ལ་བཀོད་དེ་ང་རྒྱལ་བྱེད་རྒྱུ་མེད་སྙམ།ཁྱེད་ཅིག་གིས་ཀྱང་ཡིག་རིགས་གཞན་ཤེས་པ་ནི་རབ་དང་ཕུལ་བྱུང་རེད།ད་ཁྱེད་རྣམ་པས་དེང་དུས་ཀྱི་རིག་གནས།ཚན་རིགལག་རྩལ།ཐ་ན་འཕྲུལ་འཁོར་སྣ་ཚོགས་བཟོ་བཅོས་བྱེད་པའི་དཔེ་ཆ་ཚུན་ཆད་ཀྱི་དཔེ་དེབ་མང་པོ་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་ནས་རང་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་དང་དཔལ་འབྱོར་རྒྱས་པ་ལ་ནུས་པ་བཏོན་ན།ད་གཟོད་སྔོན་གྱི་མཁས་པ་རྣམས་ལ་འགྲན་པ་དང་འཕྱས་གདགས་པའི་མ་རྩ་ཡོད་སོང་བ་རེད།དེ་མིན་ད་དུང་མ་རྩ་མེད་པས།འགྲན་འཕྱས་གྱི་སྐུ་ཚེགས་མི་གནང་བར་ཞུ།
ཡང་འགའ་ཞིག་གིས།བོད་ཀྱི་མཁས་པ་སྔོན་མ་ཚོ་ནི་ཆོས་ལ་ཞེན་པའི་སྟབས་ཀྱིས།དེ་དག་གིས་བརྩམས་པའི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ལ་ཡང་དག་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད།དེས་ན་བོད་ལ་བོད་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡང་དག་རྩོམ་མཁན་གྱི་མཁས་པ་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་མེད་སྟབས།བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཁུངས་ནི་ཕྱི་རྒྱལ་དང་།རྒྱ་ཡིག་དང་།ཏུན་ཧོང་གི་ཡིག་ཆ་ཁོ་ན་ལས་བཙལ་དགོས་སོ།།ཞེས་མདོ་མེད་ཀྱི་གཏམ་སྨྲ་བའང་ཡོད།སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དག་ལ་ཅུང་ཟད་ནོར་བ་དང་།ཡི་གེ་མ་དག་པ་རེ་ལོས་ཡོད།འོན་ཀྱང་དེ་དག་རྩྭ་ལྟ་དོར་ནས་གཞན་ཟེར་ཁོ་ནའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ན།ཕ་ཤུལ་བུས་ཟིན་རྒྱུ་ལྟ་ཞོག  ཕ་མེས་ཀྱི་བླ་བཙོང་མཁན་དུ་ཨེ་འགྲོ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་ཆེ།
ཏུན་ཧོར་གི་གཏེར་ཡིག་མང་པོ་ཞིག་ལ་བལྟས་མྱོང་།དེ་དག་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་མཁོ་གལ་ཆེ་བ་རེ་ལོས་ཡིན།འོན་ཀྱང་།དེའི་ནང་དུ་དག་མོ་རེད་སྙམ་པ་ཡོད།དཔེར་ན།རྒྱལ་བོ་འུ་དུམ་བཙན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཟེར་བའི་ཤོག་གྲངས་ཁ་ཤས་མཐོང་།དེ་ནི་དེའི་དུས་ལ་བལྟས་ན་ཅུང་ཟད་དག་མོ་རེད་སྙམ།རྒྱུ་མཚན་ཁྲི་སྲོང་སོགས་ཀྱི་དུས་སྐབས་ཀྱི་རྡོ་རིང་དང་དྲིལ་ཆེན་གྱི་ཐོག་གི་ཡི་གེ་དག་གི་རྩོམ་ལུགས་དང་དག་ཆ་སོགས་འདྲ་མོ་འདུགཡི་གེ་ལ་ལ་ནི།ཁྲི་རལ་གྱི་རྗེས་སུ་བྲིས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ནི།གླང་དར་གྱི་བཤད་པ་ཡོད་པས་ཤེས་མོད།འོན་ཀྱང་ཁྲི་རལ་དུས་ཀྱི་སྐད་གསར་བཅད་དང་མཐུན་རྒྱུ་ཕར་ཞོགདེའི་སྔོན་གྱི་ཁྲི་སྲོང་སོགས་ཀྱི་དུས་སུ་བྲིས་པའི་རྡོ་རིང་དང་དྲིལ་ཆེན་སོགས་ཀྱི་ཐོག་གི་ཡི་གེ་དང་བརྗོད་ཚུལ་དག་ཆ་གང་ཐད་ནས་མི་མཚུངས།ཡིག་གཟུགས་ཀྱང་གཟབ་གཤར་གང་ཡིན་ཆ་མི་འབྱེད་པ་ཡོད།ཐ་ན་ཁ་དང་ག་གཉིས།ཅ་དང་ཆ་གཉིས།པ་དང་ཕ་གཉིས་སོགས་ཁྱད་པར་མེད་པར་ལག་ཏུ་གང་ཐོན་བྲིས་པ་དང་།ཁ་དང་ཆའི་སྔོན་འཇུག་ལ་ག་དང་བ་བཞག་པ་སོགས་ཤིན་ཏུ་མང་།བརྡ་རྙིང་མང་བ་ནི་དེ་དུས་ཀྱི་སྤྱིའི་འབྲི་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ཞིག་བྱེད་ཤེས་རྒྱུ་རེད་སྙམ།
འདིའི་སྟབས་ཀྱིས།མི་རིགས་གཞན་པ་འགའ་ཞིག་གིས་སུམ་ཅུ་བ་ནི་ཐོན་མིས་བརྩམས་པ་མ་རེད།དེ་དུས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་ཏུག་ཧོང་གི་ཡིག་ཆ་དང་མི་མཐུན་འདུགཅེས་མོན་ཡུལ་རྡོར་གཅོད་ཀྱི་དཔེ་རུ་འགྱུར་ཉེན་ཡོད།ཐ་ན་ཐོན་མི་སམ་བྷོ་ཊ་ཟེར་བ་ཞིག་མེད།དེ་རྒྱའི་ལོ་རྒྱུས་ན་མེད་དོ་ཟེར་བ་དང་།དེ་ནི་ཚོགས་པ་ཞིག་གི་མིང་རེད་མི་གཅིག་མ་རེད་ཟེར་བ་དང་།སྔོན་གྱི་ཡིག་ཆ་དག་རྡོག་རྫིས་གཏོང་བྱེད་སྔར་མ་གྲགས་པའི་གཏམ་རེ་ཡིག་ལོབ་རེའི་ནང་ནས་རྙེད་དོ་ཟེར་བ་དང་།ཕྱི་རྒྱལ་ག་གེ་མོ་ནས་རྙེད་དོ་ཟེར་བ་སོགས་ཕར་དེད་ན།སྦྱང་ཁུ་སྐྱ་ཡོག་སེའི་ལོ་རྒྱུས་ལྟ་བུར་འགྱུར།སྔར་བཤད་དང་གསར་བཤད་གང་ཡིན་ཀྱང་།དགག་བྱ་མེད་ལ་དགོས་པ་ཡོད་ན་ཁས་ལོས་ལེན།དགོས་པ་དང་ཁེ་ཕན་མེད་ན་བསྐྱུར་བར་འོས་སྙམ།མདོར་ན་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་རྒྱུས་མེད་ཀྱི་རྒྱུས་གཏམ་སྨྲ་བ་མི་ཉུང་།རང་རིགས་སེང་གེའི་འགྱིང་བག་དང་ལྡན་པ་ཉུང་ཞིང་།ཁྱི་ཚོགས་ནང་དམུར་གྱི་དཔེ་ཡང་སྣང་།
ངས་དབུས་སུ་གཏམ་ཞིག་གི་སྐབས།འདི་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་ཤིག་བཤད་ནས་ཏུན་ཧོང་གཏེར་ཡིག་ཁྱེར་ཡོང་ནས་སྔོན་གྱི་མཁས་པ་དག་གི་ཕྱག་རྗེས་རྦད་ཀྱིས་བསུབ་པ་ལ།ང་ཡིད་མཐུན་མིན་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན།དེའི་ལན་ལ།གསེར་ལ་བཙའ་ཆགས་ཀྱང་གསེར་ནི་གསེར་ཡིན་ཞེས་ལན་ཡོད་འདུགདེ་ནི་ཡི་གེ་མ་དག་ཀྱང་དོན་ལ་འཁྲུལ་བ་མེད་པའི་གསེར་སླད་མེད་ལྟ་བུ་རེད་ཟེར་བ་ཡིན་ཚོད་འདུགཧེ་ཧེ།ཆོས་ཚུལ་ཟབ་པས་ཐག་གཅོད་མི་སྔ་ཞིང་།།ཟེར་བ་ལྟར་ད་རུང་བརྟག་དཔྱད་རེ་བཏང་ན་བཟང་རྒྱུ་རེད་སྙམ།
འཇམ་དཔལ་རྩ་རྒྱུད་ཀྱི་ལུང་བསྟན་ཁས་མི་ལེན་ན།དེ་ནི་རྨོངས་དད་རེད་ཅེས་བཤད་ན་ལོས་ཆོགབོད་རིགས་བརྒྱ་ཆ་གོ་ལྔ་ཡན་ལ་ཕོག་ཨེ་འགྲོ་སྙམ་ནས།དེའི་དོན་ནི་གཞན་ཞིག་རེད་དོ།།དེའི་དོན་ནི་ཆེས་གཞན་ཞིག་རེད་དོ།།ཞེས་མཛུབ་མོ་འཛུགས་ས་མེད་པའི་བཤད་དྲི་མི་བྲོ་བ་ཞིག་བཤད་པ་ལ་ཁོང་འཛུམ་འཆོར་གྱིན་འདུག
ངས་ནི་བོད་རང་ལ་གཞན་ལ་ངོ་གནོང་མི་དགོས་པའི་རིག་གནས་ཤིག་ཡོད་པ་འདི།སྐུ་དྲིན་ཅན་སྲོང་བཙན་དང་བཀའ་དྲིན་ཅན་ཐོན་མི་སམ་བྷོ་ཊ་གཉིས་ནས་བཟུང་།རང་གི་བླ་མའི་བར་གྱི་མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱི་དྲིན་རེད་བསམ་ཡོད།རིག་གནས་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་མེད་ན།མི་རིགས་ཅུང་ཟད་ཆེན་པོ་འགའ་ཞིག་ལྟར་རྒྱ་མིན་གཞན་མིན་དུ་འགྱུར་བ་དང་།ཡང་ན་མི་རིགས་ཁ་ཅིག་ལྟར་རིག་གནས་དཔའ་འབྱོར་གང་ཐད་ནས་རྗེས་ལུས་ཐ་ཆད་དུ་འགྱུར་བ་དང་།ཡང་ན་རིགས་ཀྱི་མིང་ཙམ་ལས་ལྷག་མེད་རྒྱུ་རེད་སྙམ།
ཆོས་ལུགས་ཡོད་པའི་སྟབས་ཀྱིས་ཡར་ཐོན་དུ་མ་སོང་བ་ཡིན་ན།འཇར་པན་ཡང་ཡར་ཐོན་ཡིན་མི་སྲིད།ཆོས་མེད་པས་ཡར་ཐོན་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་ན།དབྱིས་རིགས་ཀྱང་ཡར་ཐོན་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ཆོག  དཔྱད་པ་ཞིབ་མོ་རེ་ཐོངས།