གེ་སར་སྒྲུང་དང་སྔོན་དཔག་རིག་པ། ༣

ལྷ་མཆོག་རྒྱལ། སི་ཁྲོན་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག 2012-01-03

༣ འཇུ་ཐིག

ཇུ་ཐིག་གི་མོ་ཡང་ཐིག་མོ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ་ཡིན་སྲིད་མོད། ཐིག་མོ་དང་བསྡུར་ན་ཤེས་རིག་གི་ཚད་མཐོན་པོ་ཡོད་པས།ཕྱ་ཀེན་ཙེ་ལ་སོགས་ཤེས་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་གཏོགས་མོ་ལྟས་དགྲོལ་མི་ནུས་པ་རེད། ཇུ་ཐིག་གི་མོ་ཆས་སུ་ཐིག་གུ་མདོག་མི་འདྲ་བ་རིང་ཐུང་དྲུག་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་ཐིག་སྣེ་ཟུར་རེ་ཉིས་གཤིབ་བྱས་པའི་རྩེར་མདུད་པ་རེ་བོར་བས་མདུད་པ་ཁག་བཞི་འབྱུང་ཞིང༌། ལྷག་མ་མོ་བའི་ལག་གཉིས་ཀྱི་ཐི་གུ་ཟུང་རེ་དམ་དུ་ཟིན་ཅིང་ཐད་ཀར་ཁ་ཕྱེས་པ་ན། མདུད་པའི་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་འབྱུང་སྲིད་པ་དེ་མོ་ཡི་དཔྱད་གཞིར་འཛིན་པ་རེད།

༤ རྡེལ་མོ།

རྡེལ་མོ་ཡང་དང་ཐོག་རྡོ་དཀར་ནས་སྤར་མོ་དང་སྣོད་ཀྱི་ནང་གཡུག་རྗེས་ཐང་ལ་འཕོ་ནས་འབབ་ཚུལ་དང་མང་ཉུང་ལ་བལྟས་བའི་བརྟག་ཐབས་སྟབས་བདེ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང༌། འབྱུང་བ་ལྔ་དང་མ་བུ་དགྲ་གྲོགས་ལོ་ཁམས་བཅུ་གཉིས་སོགས་འབྱུང་རྩིས་ཀྱི་རིག་པ་དར་རྗེས། དེ་ལ་ཕྱིའི་སྲོག་རྡེལ་དང༌། ཕྱིའི་ལུས་རྡེལ། དབང་ཐང་རྡེལ། རླུང་རྟའི་རྡེལ། ཕྱིའི་བླ་རྡེལ། ནང་གི་སྲོག་རྡེལ། ནང་གི་ལུས་རྡེལ། ནང་གི་དབང་ཐང་རྡེལ། ནང་གི་རླུང་རྟའི་རྡེལ། ནང་གི་བླ་རྡེལ། གང་གཅེས་ལོག་མིན་རྡེལ། མར་ལྔའི་ལུས་རྡེལ། ཡར་ལྔའི་སྲོག་རྡེལ་བཅས་བཅུ་གསུམ་འཁོར་ཕྱོགས་ཀྱི་མོ་བརྟག་ཚུལ་བྱུང༌།

༥ པྲ་མོ།

པྲ་མོ་ནི་འདེབས་མཁན་གྱིས་མེ་ལོང་དང་མཐེ་བོང་སོགས་ཀྱི་ངོས་ལ་བལྟས་ནས་ལེགས་ཉེས་ཀྱི་ལྟས་རྣམས་བཤད་པར་གྲགས་ལ། པྲ་ཞེས་པར་མིག་འཕྲུལ་ལམ་སྒྱུ་མའི་དོན་ཡང་ཡོད་པ་རེད། ད་དུང་སྒྲུང་བའི་ནང་པྲ་སྒྲུང་བཤད་མཁན་ཡོད་པ་དེས་མེ་ལོང་དང་ལག་མཐིལ་སོགས་ལ་བལྟས་ནས་སྒྲུང་ཤར་མར་བཤད་ཐུབ་པའི་སྣང་ཚུལ་ལ་བལྟས་ན། གང་ལྟར་དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ཡིན་པའི་རིག་གནས་ཤིག་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་འདྲ།

༦ མདའ་མོ།

མདའ་མོ་ནི་དམག་དོན་ལག་ལེན་ཁྲོད་ནས་བྱུང་བར་ངེས་ལ། གེ་སར་སྒྲུང་དུ་དེ་ཉིད་དགྲ་བོ་གསོད་པའི་མཚོན་ཆ་བྱེད་པར་མ་ཟད། ལབ་ཙེ་བསྟོད་པ་དང༌། མཆོད་བཤམས་བྱེད་པ། ཡི་གེ་རྫོང་བ། མཚམས་རྟགས་སྟེར་བ་སོགས་ལའང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པས། མོ་འདེབས་བྱེད་དུ་བཀོལ་བ་ཡང་སྤྱོད་སྒོ་དེ་དག་ནང་གི་རིགས་གཅིག་རེད། མདའ་ལ་མིང་འདོགས་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ལྷ་མདའ་དང༌། གཉན་མདའ། གཡང་མདའ། ཚེ་མདའ་སོགས་ཡོད་ལ། བཟོ་བྱེད་རྒྱུ་ཡི་སྒོ་ནས་སྨྱུག་མདའ་དང༌། གསོམ་མདའ། ལྕགས་མདའ། གསེར་མདའ། དངུལ་མདའ་སོགས་ཡོད། ཁ་དོག་གི་སྒོ་ནས་དཀར་པོ་དང༌། ནག་པོ། ཁྲ་བོ། དམར་པོ། ལྗང་གུ་སོགས་དུ་མ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་མཚོན་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ངོས་འཛིན་རྒྱུ་ཡོད་དེ། མདའ་མོ་འདེབས་སྐབས་ཆོ་ག་ངེས་ཞིག་སྒྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འབེན་སྣ་ཚོགས་ལ་འཕེན་པ་དང༌། གོང་ནས་བཤད་ཟིན་པའི་ཧོར་གྱི་མོ་མ་དུང་མགོས་མཆོད་རྫས་བཤམས་པའི་ཟུར་དུ་མདའ་དཀར་ནག་ཁྲ་གསུམ་བཙུགས་ཏེ། ལོག་ཡོད་མེད་སོགས་ལ་བལྟས་ནས་ལྟས་ལ་བརྟག་པ་སོགས་ལྟ་བུ་རེད།

གེ་སར་སྒྲུང་དུ་གླིང་ལ་མོ་བ་ཨ་ཁུ་ཁྲོ་ཐུང་དང༌། ཧོར་ལ་མོ་མ་དུང་མགོ སྟག་གཟིག་ལ་མོ་བ་སྤྲེལ་སེ་སྣ་ནག འཇང་ལ་མོ་བ་ཀུན་ཤེས་ཐིག་པོ། ཁ་ཆེ་ལ་མོ་བ་བླ་མ་ཤ་རིའི་དབུ་ཅན་སོགས་ཆེད་དུ་མོ་འདེབས་པ་དོན་དུ་གཉེར་མཁན་ཡོད་པར་མ་ཟད། དེ་དག་གིས་མོ་ལྟས་བཤད་སྐབས“ཕུག་གི་མོ་ལ་དཔྱད་ན་འཇག་མས་རི་བསྲེགས་ཟེར་བ་བབ་འདུག”“ཅེས་པ་དང་”“གོམ་གསུམ་གོམ་པ་སྤོས་ན། །རྟིང་མ་ནོར་དང་འཕྲད་ཟེར་བ་བབ་འདུག”“ཤར་གྱི་ཁྲི་གདུགས་ཉི་མ་དེ། །ནུབ་ཀྱི་གངས་ལ་འཆར་བའི་དུས། །གངས་དཀར་རྫ་ལ་འགྱུར་ཉེན་ཆེ། །ཟེར་བ་བབ་འདུག” ཅེས་པ་སོགས་མོ་ལྟས་བཤད་པ་ལ་བལྟས་ན། ཁ་ལ་ཡོང་ཚད་བཤད་པ་ཞིག་མིན་པར། མོ་ལ་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་རྒྱབ་བརྟེན་ས་ངེས་ཅན་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ། བོན་གྱི་མོ་ཡི་གཞི་འཛིན་སར་སྔ་བ《ཇུ་ཐིག་ཤར་བ་སྐྱ་དྲུག》དང་《ཚེ་རབས་ལས་རྩིས》སོགས་ཡོད་པར་གྲགས་ལ། ཏུན་ཧོང་གཏེར་ཡིག་ཏུ་ཡང“གསེར་གྱི་མཚོ་ནི་ངུར་འཕྱོ་བ། །ཉིན་ཞིང་ནི་མྱི་ལྟར། །མཚན་ཞིང་ནི་ཁྱི་མྱི་ཟུགས། །ཤེལ་གྱི་ནི་སྤང་བཀྲ་ལ། །གཡང་གསུམ་ནི་ངོས་ལ་འཚལ། །དགོ་སྤྱང་ནི་ཟུར་ལ་འཚལ། །”ཞེས་པའི་མོ་ཚིག་ཡོད་པར་བརྟག་ན། མོ་འདེབས་པའི་ལག་ལེན་དང་གཞུང་ལུགས་གང་ཐད་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཤིན་ཏུ་རིང་པོ་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ།

ལྔ་པ། རྩིས་ལ་བརྟག་པ།

གེ་སར་སྒྲུང་དུ་ལས་དོན་ཞིག་མ་སྒྲུབ་པའི་ཡར་སྔོན“བླ་མ་རྣམས་ལ་ལུང་ཡང་ཞུས། །མོ་དང་རྩིས་ལ་དཔྱད་ཤེས་མཛོད། །” 9ཅེས་འབྱུང་བ་ལྟར། རྩིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྔོན་བརྟག་བྱེད་པར་ཡང་ཐབས་ལམ་གཞན་དང་འདྲ་བའི་གཙིགས་ཆེན་བྱེད། དཔེར་ན། 《སྟག་གཟིག་ནོར་རྫོང》དུ་འཇང་དམག་སྟག་གཟིག་ཏུ་འདྲེན་པའི་ལྟ་གོན་བྱེད་སྐབས་འཇང་ཕྲུག་གཡུ་ལྷ་ཐོག་འགྱུར་གྱིས“གྲགས་པ་ཡར་འཕེལ་གཙོ་བྱས་པའི། །འཇང་གི་བླ་མ་རྣམ་གསུམ་བྱོན། །དྲག་པའི་ལྷ་ལ་བདེན་བརྡར་དགོས། །ཀུན་ཤེས་ཐིག་པོ་མགོ་བྱས་པའི། །འཇང་གི་མོ་མ་རྣམ་གསུམ་བྱོན། །མ་ཤེས་བློ་ཡི་ཁ་གསལ་དགོས། །རྩིས་པ་ཀུན་གསལ་ལ་སོགས་པའི། །འཇང་གི་རྩིས་པ་རྣམ་གསུམ་བྱོན། །བྱུས་ཡག་ཉེས་ཐད་དུ་འགྲོ་བ་བཀའ། །བསམ་པ་རང་ཡུལ་འགྲུབ་པའི་དུས། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གཟེངས་བསྟོད་ཡོད། །”ཅེས་དམག་འདྲེན་པ་བརྟག་པ་གནང་དུ་བཅུག་པ་ལ། དེ་དག་གིས“ད་རེས་ནོར་རྫོང་ཕབ་ལེ་འདི། །བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་ལ་ཤར། །རྩིས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྩིས་ལས་འགྲིག། མོ་མ་རྣམས་ཀྱི་མོ་ལ་བབ” 10ཅེས་མོ་བན་རྩིས་གསུམ་ཞལ་མཐུན་པར་གསུང་ཞིང༌། རྒྱལ་པོས་ཀྱང་དེ་རྣམས་ལ་གཏང་རག་གྱ་ནོམ་བསྩལ་བའི་གནས་ཚུལ་བཀོད་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་དང༌། གཞན་ཡང་སྒྲུང་དཔེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང༌། དོན་ཆེན་ཞིག་གི་དབུ་འཛིན་སྐབས་གཟའ་སྐར་འཕྲོད་སྦྱོར་བཟང་བ་ཞིག་འདེམས་པ་དང༌། དུས་ངན་ལ་འཕྲད་ན་བུ་རྟར་ཆག་གྲུམ་ཡོང་བར་སེམས་པ། དེ་མིན་སྐྱེས་སྐར་གྱི་འབྱུང་ཁམས་དང་བསྟུན་ནས་མི་ལ་མིང་འདོགས་པ་སྟེ། དཔེར་ན། འབྲུག་མོ་ཐོགས་དོན་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། “སེང་ལྕམ་འབྲུག་མོ་ཐོགས་དོན་དེ། །དབྱར་ལ་མ་སྐྱེས་དགུན་ལ་སྐྱེས། །སྟག་ཡོས་གཉིས་ཀྱི་བར་སྒང་དུ། །སེར་མོ་སྐུ་དེ་འཁྲུངས་ཞོག་རེད། །དཀར་ཡག་གངས་ལ་སེང་གེ་འགྱིང༌། །ཨ་སྔོན་དགུང་ནས་འབྲུག་གཅིག་གྲགས། །དོག་མོ་ས་ནས་ལྕམ་གཅིག་སྐྱེས། །སེང་ལྕམ་འབྲུག་མོ་དེ་ནས་ཐོགས། །ལོ་ཀུན་དང་མཐུན་པའི་ཤིང་མོ་ལུག། 11ཅེས་པ་ལྟར་དུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་ལོ་རྟགས་སོགས་འབྱུང་རྩིས་ཀྱི་རིག་གནས་མཚོན་ཡོད་པ་རེད།

འབྱུང་རྩིས་ནི་གནའ་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ལག་ལེན་ཁྲོད་ནས་སྤྱི་སྡོམ་བྱས་པའི་རིག་གནས་ཤིག་ཡིན་ཞིང༌། དེའི་གཙོ་གནད་ནི་བརྟན་གཡོའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་སྟེ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་འབྱུང་བ་བཞི་ངོས་བཟུང་བ་དེ་ཡིན་ཞིང༌། ས་ཡི་ཁམས་ཀྱིས་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་ཅིང༌། ཆུ་ཁམས་ཀྱིས་གཅིག་ཏུ་སྡུད་པར་བྱེད། མེ་ཁམས་ཀྱིས་སྨིན་པར་བྱེད། རླུང་ཁམས་ཀྱིས་གཡོ་བར་བྱེད། འབྱུང་བ་དེ་དག་སྙོམ་ཞིང་རྣམ་པ་ལུགས་འབྱུང་གི་ཚུལ་དུ་རྒྱུ་བའི་ཚེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བའི་རང་བཞིན་ལ་གནས་ཐུབ་ཅིང༌། ནམ་ཞིག་འབྱུང་བ་རྣམས་ནང་ཕན་ཚུན་ཆ་མི་སྙོམ་ཞིང་ཚུལ་མིན་དུ་རྒྱུ་བ་ན་འཇིག་རྟེན་རྒུད་པར་འགྱུར། དེ་ལྟར་བརྟན་གཡོའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་འབྱུང་བ་དེ་དག་ཕན་ཚུན་གཉིས་སུ་འཕྲད་པ་ལས་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་རེ་འབྱུང་སྟེ། ཕྱི་རོལ་ཡུལ་དུ་ཕན་གནོད་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བའི་གང་ཞིག་འཕེལ་བ་ལ་མགོ་གནོན་དང༌། ཟད་པ་ལ་ཁ་སྣོན། འཁྲུགས་པ་ལ་སྙོམ་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོ་བསྟེན་དགོས་པ་སོགས་རེད། དཔེར་ན། མིའི་འབྱུང་བ་འཁྲུགས་ཏེ་རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན་སོགས་ཀྱི་ནད་རིགས་བྱུང་ན་རོ་དྲུག་དང༌། ནུས་པ་བརྒྱད། ཞུ་རྗེས་གསུམ་ལ་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོད་པའི་སྨན་རིགས་སྤྱད་ན། ཟུག་རྔུ་ཞི་ཞིང་ཚེ་ཐག་ཇེ་རིང་དུ་གཏོང་ཐུབ་པ་དང༌། ཡང་ན་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་འབབ་ཆུ་འཕེལ་བ་ལ་ཆུ་རགས་བརྒྱབ་ན་ཆུ་ལོག་གི་གནོད་འཚེ་འགོག་ཐུབ་པ་ལྟ་བུ་སོགས་རེད། དེ་ལྟར་དངོས་པོའི་ནང་གི་འགལ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ལུགས་རྟོགས་ན། བྱ་དངོས་ཀྱི་འཕེལ་རིམ་དང་འགྱུར་ལྡོག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཐུབ་ཅིང༌། སྔོན་དཔག་བྱས་པ་ལའང་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་ངེས་རེད།

གོང་དུ་མཛུབ་མོ་རི་སྟོན་གྱི་ཚུལ་དུ་གེ་སར་སྒྲུང་གི་སྔོན་བརྟག་བྱེད་ཚུལ་གྱི་ཕྱོགས་འགའ་མཚམས་སྦྱོར་བྱས་པ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང༌། དེ་ཙམ་གྱིས་གེ་སར་སྒྲུང་ནང་གི་སྔོན་བརྟག་རིག་གནས་ཀྱི་ནང་དོན་ཡོངས་རྫོགས་མཚོན་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱུང་མེད་དེ། བཤད་ཁུལ་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རགས་པ་ཙམ་ལས། གནད་དོན་དག་ལ་དཔྱད་ཞིབ་གནད་དུ་ཁེལ་བ་ཞིག་བྱུང་མེད་པས། བློ་ལྡན་རྣམ་པས་སྐྱོན་བརྗོད་དང་དག་བཅོས་གནང་བའི་རེ་བ་ཞུ།

གེ་སར་སྒྲུང་དང་སྔོན་དཔག་རིག་པ། ༣

དོ་སྣང་ཆེ་བའི་རྩོམ།

རྩོམ་གསར། 10

དོ་སྣང་ཆེ་བའི་རྩོམ། 10