མགར་ཚང་གི་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐོར་ཅུང་ཟད་བཤད་པ།
འཇིགས་མེད་བསམ་གྲུབ་ཀྱིས་བསྒྲིགས། 2016-07-06
ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཁག་ལས་མགར་རུས་ཀྱི་ཁུངས་བཤད་པ།
དེའང《གུ་བཀྲའི་ཆོས་འབྱུང་།》ལས། ཐོག་མར་བོད་འདིར་མི་ཡི་འགྲོ་བ་ཆགས་ནས་རིང་ཞིག་ན། ཤར་མི་ཉག་བཞག་ར་དཀར་པོའི་རི་རྩེ་ལ་སྟེང་འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་ཞིག་གནམ་ནས་བབས་པ་ལས་མི་རྣམས་ཀྱིས་གནམ་ནས་བབས་པས་མཚན་མགར་གནམ་ཚ་འབྲུག་ཅེས་བཏགས་པས། དེའི་བརྒྱུད་པ་མགར་བླ་མཁྱེན་ཆེན་པོ། དེའི་སྲས་མགར་སྟོང་མེས་ཁྲི་ཆགས། དེའི་སྲས་མགར་སྟོང་བཙན་ཡུལ་བཟུང་ངམ་ཆོས་བློན་རིག་པ་ཅན་དུ་གྲགས་པ་སྟེ། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་རྒྱལ་པོའི་ཚུལ་དུ་སྤྲུལ་པ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་དུས་སུ་མེད་ཐབས་མེད་པའི་བློན་ཆེན་བཞིའི་ཡ་གྱལ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་སྤྲུལ་པ་འཕྲུལ་བློན་རིག་པ་ཅན་འདི་དང་ཞེས་དང་། འགར་ཁྲི་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས《ཆོས་སྲིད་ཉི་ཟླའི་འོད་རླབས།》ལས། འཆི་མེད་ལྷའི་བུ་བཞག་ར་ལྷ་རྩེར་བབས།། གནམ་ཚ་འབྲུག་ཅེས་སྙན་ཡང་ཕྱོགས་སུ་ཁྱབ།། ཅེས་གསུངས་ཡོད་ལ། དེང་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཆེན་མོ། ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཐུབ་བསྟན་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱིས《སྡེ་དགེའི་ལོ་རྒྱུས།》ལས་དེང་དུས་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་བཤད་སྲོལ་ལྟར་ན་སྡེ་དགེའི་རྒྱལ་རབས་དང་པོ་ནི་བོ་ཐར་བཀྲ་ཤིས་སེང་གེ་ཡིན་ཞིང་། བོ་ཐར་བཀྲ་ཤིས་སེང་གེའི་གོང་གི་མི་རབས་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་མདོར་བསྡུས་ན། འདིའི་མི་རབས་ཀྱི་ཐོག་མ་ནི། ཤར་བཞག་ར་ལྷ་རྩེའི་རྩེ་ལ་ནམ་མཁའ་ནས་མི་ཞིག་བབས་པར་དེ་ལ་མགར་གནམ་ཚ་འབྲུག་ཅེས་བཏགས། དེ་ནས་མི་རབས་བཞི་པ་མགར་སྟོང་བཙན་ཡུལ་སྲུངས་ཞེས་པ་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་ནང་བློན་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་ཀ་བ་ལྟ་བུ་དེ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད། བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ལྕགས་ཕག（སྤྱི་ལོ་1791）ལོར་སྡེ་དགེའི་རྒྱལ་མོ་ཚེ་དབང་ལྷ་མོས་བཀས་བཀོད་ལྟར་དྲུང་ཡིག་གུ་རུ་འཕེལ་གྱིས་བརྩམས་པའི་དཔེ་རྙིང་གསེར་བྲིས་མ་སྡེ་དགེ་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལས། སྨོན་ལམ་མཐུ་ཡིས་དག་པ་ལྷ་གནས་ནས།། འཇའ་འོད་དམུ་ཐག་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་བོད་མཚམས།། ལྷ་གཉེན་མི་ཉག་བཞག་ར་ལྷ་རྩེ་དེར།། སྡེ་དགེའི་གདུང་རབས་དང་པོ་ལྷ་ལས་བྱོན།། ཞེས་དང་། དེང་དུས་མི་ཉག་གི་མཁས་དབང་ཉན་ཤུལ་འཇམ་དབྱངས་གྲགས་པས་མཛད་པའི་《མདོ་ཁམས་མི་ཉག་རབ་སྒང་གི་བྱུང་བ་རགས་བསྡུས།》ལས་བློན་པོ་མགར་གྱི་རྒྱུད་པའི་ཁུངས་བཤད་སྐབས། མགར་སྟོང་བཙན་རུས་རྒྱུད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་མི་ཉག་རབ་སྒང་ཡིན་པར་བཤད་དེ་ཞེས་དང་། མགར་གྱི་རུས་རྒྱུད་ནི་མི་ཉག་བཞག་བྲའི་རྒྱུད་ཡིན་པར་གྲགས་ཤིང་། ཉིན་གཅིག་བཞག་བྲ་མི་དཀར་རྟ་དཀར་ཅན་ཞིག་བྱས་ནས་འོངས་ཏེ། མི་ཉག་གི་བུ་མོ་ཞིག་དང་ལུས་འབྲེལ་བྱས་པས་བུ་ཞིག་སྐྱེས་པ་དེ་ལས་མགར་གྱི་རུས་རྒྱུད་ཐོག་མར་བྱུང་ཞེས་གསུངས་འདུག དེ་ལ་བལྟས་ན་མགར་གྱི་རུས་རྒྱུད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་དངོས་དེ་ཉིད་ནི་ད་སྐབས་ཀྱི་མི་ཉག་མགར་ཐར་ཡིན་པ་གསལ་མོར་རྟོགས་ཐུབ།
གོང་དུ་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཁག་ཏུ་བཀོད་ཡོད་པའི་མི་ཉག་བཞག་བྲག་ཅེས་པ་དེ་ནི་ལྕང་སྐྱ་རོལ་པའི་རྡོ་རྗེས་མཛད་པའི་རྒྱལ་མཆོག་བདུན་པའི་རྣམ་ཐར《དཔག་བསམ་སྙེ་མ།》ལས་ཤར་ཕྱོགས（མི་ཉག་མགར་ཐར་གྱི་ཤར་ཕྱོགས།）བཞག་བྲ་དཀར་པོའི་མདུན་དུ་སྒོམ་གྲྭ་ཆེན་མོ་བཙུགས་པའི་ཤུལ་དང་ཞེས་དང་། རྒྱལ་མཆོག་བདུན་པ་ཆེན་མོས་གྲུབ་དབང་རིག་འཛིན་དམ་ཚིག་རྡོ་རྗེའི་རྒྱ།། སྤྱི་བོར་འཆང་བའི་ལྷ་ཆེན་མཐུ་རྩལ་ཅན།། བཞག་བྲག་ལྷ་རྩེ་སྲས་གསུམ་བཀའ་གཉན་པ། འཁོར་ཚོགས་དཔུང་དང་བཅས་པ་གནས་འདིར་གཤེགས་ཞེས་གསོལ་མཆོད་མཛད་ཡོད་པའི་བཞག་བྲག་ལྷ་རྩེ་འདི་ཉིད་ཡིན། རྒྱའི་ཡིག་ཚང་དུ་叶扎噶布ཞེས་བྲིས་འདུག སྤྱིར་བཞག་རག་དང་བཞག་བྲག བཞག་བྲ། བཞག་ར་སོགས་འབྲི་ཚུལ་མང་པོ་མཆིས་གཤིས་འགྲེལ་ཚུལ་ཡང་འདྲ་མིན་འདུག་ལ་འདི་ནི་སྲིད་པའི་ལྷ་གཉན་རྨ་རྒྱལ་སྤོམ་རའི་སྲས་ཆུང་བ་ཡིན་པར་གྲགས། ཉན་ཤུལ་འཇམ་དབྱངས་གྲགས་པའི་མི་ཉག་གི་ལོ་རྒྱུས་རགས་བསྡུས་སུ། དེའི་མཚན་ཐོགས་ཚུལ་དང་། འཕེན་ཡུལ་སོགས་སུ་ལྷ་རྩིས་ཕེབས་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་སོགས་ནི། མཁས་གྲུབ་ཆགས་མེད་རིན་པོ་ཆེས་བརྩམས་པའི་ངོམ་པ་གདོང་གི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་སུ་གསལ་བ་ལྟར་དང་ཞེས་བྱུང་། རྒྱལ་མཆོག་བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོའི་རྣམ་ཐར་དུ། རྒྱལ་ཡབ་ནས། རྨ་ཆེན་སྤོམ་རའི་སྲས་མཆོག་བཞག་བྲ་ལྷ་རྩེ་འདི་ལ་གསོལ་མཆོད་ཅིག་བརྩམས་ན་སྐུ་ཁམས་ལ་ཕན་པ་ཨེ་ཡོང་ཞུས་པས་བསང་ཡིག་དང་གསོལ་མཆོད་བརྩམས་སོ།། ད་དུང་ལོ་ཆེན་བེེ་རོ་ཙཱ་ནས་བརྩམས་པའི་བསང་ཡིག་ཡིག་རྙིང་བཅས་མི་ཉག་ཕྱོགས་སུ་དགོན་སྡེ་འགའ་ཡིས་རྒྱུན་འདོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། གངས་རི་འདིའི་རི་རྒྱུད་ནགས་ཚལ་དང་བཅས་པ་མགར་ཐར་སྡེ་དགོན་གཉིས་ཀྱིས་གནའ་ནས་ད་བར་སྲུང་སྐྱོབ་ལེགས་པར་བྱས་པ་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་ཅན་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དུ་གྱུར་ཡོད་ལ་ཁོར་ཡུག་འདི་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་འགྲོ་ན་དེ་ལ་བརྟེན་འཆའ་བའི་མི་ཕྱུགས་དང་། ཆུ་རྒྱུད་རི་རྒྱུད་དུ་གནས་པའི་ལྟོས་བཅས་སྣོད་བཅུད་ཀུན་གྱི་ཚེ་སྲོག་ལ་འབྱུང་བ་འཁྲུགས་པ་སོགས་ཕན་གནོད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ངེས་ཅན་ཡོད་པར་འདོད། ད་ལྟ་དཀར་མཛེས་ཁུལ་རྟའུ་རྫོང་གི་ཞི་སྡེ་ཡུལ་ཤོག(协德乡)གི་ཁོངས་སུ་གངས་ཀྱི་ཀ་བ་མཁའ་ལ་ཟུག་པའི་དཀར་གསལ་འོད་དུ་འཚེར་བའི་བརྗིད་ཉམས་ཀྱིས་འགྱིང་ངེར་གནས་ཤིང་། གངས་རི་ཆེན་པོའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་རི་རྩེ་ཨང་གཉིས་པ་ཡིན།
མགར་རུས་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཀྱི་གནའ་ཤུལ་སྐོར་བཤད་པ།
སྤྱིར་མགར་ཐར་ཕྱོགས་སུ་མགར་རུས་དང་འབྲེལ་བའི་གནའ་ཤུལ་མང་པོ་ཡོད་སྐད། བགྲང་ལོ་སྟོང་གི་ལོ་ཟླའི་རླུང་འཚུབ་ཁྲོད་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཡལ་ཟིན་པས་ཕ་ཤུལ་བུ་ཡིས་ངོས་མི་ཟིན་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཡོད། གནའ་རབས་ཀྱི་རྗེས་ཤུལ་དག་ལས་དཔོག་ན་མགར་རུས་ཀྱི་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཐོག་མ་དེ་ཉིད་སྲིད་པའི་གངས་རྒན་བཞག་བྲག་ལྷ་རྩེའི་གཡས་ཟུར་དུ་ཡོད་ངེས་ཤིང་། ད་སྐབས་མགར་ལུང་ཞེས་པའི་ལུང་པ་དེར་མགར་རུས་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཁང་ཤུལ་ཡིན་པར་གྲགས་པའི་ཞིག་རལ་དུ་སོང་བའི་རྩིག་རོ་མང་པོ་འདུག་ལ།མགར་ལུང（ཡུལ་སྐད་དུ་གར་ལུང་དང་གར་ཁོག་ཅེས་འབོད་བཞིན་ཡོད།）ཞེས་པའི་མིང་ཐོགས་དོན་དེའང་མགར་གྱི་ཁྱིམ་རྒྱུད་དེ་ན་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན་པར་བཤད། མགར་ལུང་གི་གཤམ་ཕྱོགས་སུ་མགར་ཕུག་ཟེར་བའི་ལུང་པ་ཞིག་གི་ནང་དུའང་གནའ་བོའི་ཁང་ཤུལ་གྱང་རོ་མང་པོ་ཡོད་ཅིང་། ས་གནས་དེ་གའི་ངག་རྒྱུན་དུ་སྔོན་ཆད་ཉེ་འཁོར་ཐམས་ཅད་དུ་མགར་རུས་ཀྱིས་ཁྱིམ་གཞིས་བཟུང་ཡོད་ཅིང་། རྗེས་སོར་ད་སྐབས་ཀྱི་མགར་ཐར་ཡུལ་སྡེ་ཆགས་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་གནས་སྤོ་བའི་ངག་སྒྲོས་ཀྱང་འདུག་པས་བཞག་བྲག་ལྷ་རྩེའི་གཡས་ཕྱོགས་ཀྱི་མགར་ལུང་དང་མགར་ཕུག་སོགས་ནི་མགར་རུས་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཀྱི་གདོད་མའི་ཕ་གཞིས་ཡིན་པ་བསྙོན་དུ་མེད། བཞག་བྲག་དཀར་པོའི་གཡས་མདུན་ངོས་སུ་མགར་ཚང་གི་ལྷ་གསོལ་བྱ་བའི་ལ་བཙས་མཆིས་ཤིང་། ད་སྐབས་ཀྱང་མགར་ལ་བཙས་ཞེས་མིང་མ་ཉམས་པར་གནའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགྱུར་རྡོ་གསོན་པོའམ་དཔང་པོ་ཞིག་ཏུ་གནས་ཡོད། དེ་ན་ཤོད་སྲོལ་ལ་མགར་སྟོང་བཙན་རྒྱའི་ཡུལ་ནས་བྲོས་སྐབས་རྗེས་འདེད་པ་ཚོར་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཟེར་བའི་རྡོ་བརྩིགས་དང་ཐོ་ཡོར་བཙུགས་པའི་རྗེས་ཤུལ་འདྲ་མིན་ད་ལྟའང་དངོས་སུ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་ཅིང་། མགར་མཚོ་ཟེར་བའི་མཚོ་མོ་ཆུང་ཆུང་དེ་ནི་མགར་གྱི་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཀྱི་བླ་མཚོ་ཡིན་པར་བཤད་ལ། འདི་ནི་མགར་ལ་བཙས་དང་ཕན་ཚུན་ཞལ་གཟིགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཡོད་ཅིང་། མཚོ་མོ་དེ་ཉིད་ཧ་ཅང་གཉན་པོ་ཡིན་ཞིང་ས་གནས་དེ་གའི་ཡུལ་དགོན་གྱིས་གནའ་ནས་དབྱར་གསོལ་དང་དགུན་གསོལ་ཞེས་ལོ་རེའི་ལོ་འགོ་དང་དབྱར་དུས་སུ་མགར་ལ་བཙས་དང་མགར་མཚོ་གསོལ་མཆོད་བྱེད་པའི་ལུགས་སྲོལ་མ་ཉམས་རྒྱུན་ཆགས་སུ་ད་ལྟའི་བར་དུ་གནས་ཡོད།
གྷ་ཐག་ལ་མགོ་ནས་མགར་ཐར་ཡུལ་སྡེ་ཕྱོགས་སུ་ཐུར་དུ་རིམ་པར་སོང་ན་མགར་ཆུ་སྒང( མགར་སྐྱིད་སྒང་ཡང་ཟེར)ཟེར་བའི་རི་བོ་ཞིག་ཡོད་ཅིང་། རི་བོ་དེའི་ལུང་པ་ཞིག་ལ་མགར་ཆུ་ལུང་པའམ་མགར་ཆུ་ཁུག་དང་དེ་ནས་མར་གཤམ་དུ་མགར་ཆུ་ལྟག་སྒོ་ཟེར་བའི་མིང་འབོད་ཚུལ་འདུག གནས་འདི་ནི་མགར་ཚང་གི་ཆུ་མིག་མཆོད་གནས་དང་བཏུང་ཆུ་ལེན་སའི་གནས་ཡིན་པར་བཤད་ཅིང་། སྔོན་ཆད་དུད་འགྲོའི་རིགས་སོགས་ཀྱིས་ཆུ་མགོ་མི་བརྫིས་པའི་ཆེད་དུ་སྒོ་ར་བྱས་པས་འོག་ནས་སྒོ་ཆེན་ཞིག་ཡོད་པར་མགར་ཆུ་ལྟག་སྒོ་ཟེར་བའི་མིང་འབོད་ཚུལ་དེ་བྱུང་འདུག་སྙམ་མོ།།
ད་སྐབས་མི་ཉག་མགར་ཐར་དུ་ཡོད་པའི་མགར་རུས་སྐོར་བཤད་པ།
སྤྱིར་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་དང་ལྷག་པར་དུ་ཏུན་ཧོང་གཏེར་ཡིག་སོགས་སུ་འགར་ཚང་ཞེས་སྔོན་འཇུག་འ་ཡིག་ཅན་བྲིས་ཡོད་པ་མང་ཞིང་། དུས་སྐབས་ནམ་ཞིག་ནས་སྔོན་འཇུག་མ་ཡིག་ཏུ་འགྱུར་སོང་བའི་ཁུངས་ལུང་གསལ་པོ་མ་རྙེད། སྡེ་དགེའི་རྒྱལ་མོ་ཚེ་དབང་ལྷ་མོའི་སྐུ་དུས་སུ་དྲུང་ཡིག་གུ་རུ་འཕེལ་གྱིས་བརྩམས་པའི་དཔེ་རྙིང་གསེར་བྲིས་མ་སྡེ་དགེ་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལས་འགར་གྱི་རུས་ནི་རྔུ་བར་ཚོ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་པའི་གྲས་སུ་བགྲངས་འདུག་ལ།ཡང་འགར་ལ་རིགས་བཞི་ལྷ་རྗེའི་ཆོས་བརྒྱུད་ནི། །ཡངས་པ་ཅན་དང་དོལ་པོ་ལི་ཡུལ་འབྱུང་།། སྲོང་བཙན་ཡུལ་བཟུང་ཞེས་པའི་འཕྲུལ་རྒྱུད་ནི།། དབུས་གཙང་མོན་གསུམ་ཕྱོགས་ནས་བྱུང་བ་དང་།། བཙན་ལ་དྲེགས་པའི་དཔའ་བརྒྱུད་ཅེས་པ་ནི། །རྒྱ་ནག་འཇང་ལ་སོགས་པའི་ས་མཐར་བྱུང་།། སྙེ་རང་ཕག་འཇུའི་བཀའ་བརྒྱུད་ཅེས་པ་ནི།།བྲག་ར་གླིང་ཆེན་མི་ཉག་ཡུལ་ནས་བྱུང་ཞེས་གསུངས་འདུག་པར་གཞིགས་ན་མགར་ཚང་ཞེས་པའི་རུས་རྒྱུད་ཆེན་པོ་འདི་ཉིད་མི་ཉག་མགར་ཐར་ནས་རིམ་པར་མཆེད་དེ་བོད་ཀྱི་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་དང་རྒྱ་དང་འཇང་། ལི་ཡུལ་སོགས་ཡུལ་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་དང་། ས་སྐྱའི་མཁས་ཆེན་རྗེ་བཙུན་རེད་མདའ་བ་མཆོག་དང་ཚལ་པ་ཀུན་དགའ་རྡོ་རྗེ་གཉིས་ཀྱང་མགར་གྱི་རུས་ཡིན་པར་བཤད་ལ། སྡེ་དགེ་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་རུས་རྒྱུད་ཀྱང་མགར་གྱི་རུས་ཁུངས་ལས་མཆེད་པ་ཡིན་པ་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་མང་པོ་ན་བཀོད་འདུག་པ་དེ་བཞིན་ནོ།།
དོ་སྣང་ཆེ་བའི་རྩོམ།
རྩོམ་གསར། 10
རྫ་སྨུག་མཁར་གྱི་མཛེས་དཔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་།- སླར་མཇལ་བ།
- དུར་ཁྲོད་འོག་གི་དྲན་པ།
- མཐོ་རྒྱུགས་ལ་སྦྱར་བའི་མགུར་མ་དགུ་སེང་དྲུག་འགྱུར།
- ཨ་ཕ་དང་ལུག་ཁྱུ།
- ༄༅།།ཤིང་ཏོག་གི་དྲི་ཞིམ་ཁྲོད་ཀྱི་བོད་ཁང་དམར་པོ།
- གསར་བརྗེ་རིག་གནས་རྒྱུད་འཛིན་གྱིས།། ཆོས་ལུགས་ཡར་རྒྱས
- ཁུ་བྱུག
- ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུས་ཀྱིས་ཚོགས་འདུ་འཚོགས
- ལྷ་སར2021ལོའི“ལྷ་མོའི་ཟློས་གར་འཁྲབ་སྟོན་དུས་ཚིགས”སྤེ