བཞི།རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ། 
                                   1.ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཆགས་ཚུལ་ཐད་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ།
      ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འདི་ཇི་ལྟར་ཆགས་པའི་ཚུལ་ལ་གཡུང་དྲུང་གི་བོན་ལས་རྣམ་རྩོད་ཐེག་པའི་ལུགས་དང་ཨ་དཀར་ཐེག་པའི་ལུགས།རྫོགས་ཆེན་གྱི་ལུགས་སོགས་ཐེག་པ་མི་མཐུན་པ་ལ་བཞེད་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་མདོར་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདུས་སྙམ་མོ།།
                                    (1) བྱེད་པོ་མེད་པར་རང་བྱུང་དུ་ཆགས་པར་སྨྲ་བ།
      འདིས་ནི་བསྐལ་བ་འདི་དང་པོ་ཆགས་སྐབས་ལྷ་དང་བྱེད་པོ་མཐུ་ཅན་གང་གིས་ཀྱང་མ་བྱས་པར་ཐོག་མར་ནམ་མཁའི་ཁམས་ལ་རང་བྱུང་གི་རླུང་གཡོས་པ་ནས་མགོ་བརྩམས་ཏེ་ས་ཆུ་མེ་སོགས་འབྱུང་བ་རྣམས་རིམ་པར་འདུས་ནས་ཆགས་པར་འདོད་དེ།《སྡེ་སྣོད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་བ་ཉི་ཟླའི་སྤྲིན་གྱི་གུར་ཁང་ཞེས་བྱ་བ》ལས།“དང་པོ་མཁའ་ལ་ཕྱོགས་བཅུ་ནས་རླུང་འཇམ་པོ་དལ་བུར་ལངས་ཏེ་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་དེ་ལས་སྤྲིན་སེར་པོ་གསེར་གྱི་སྙིང་བོ་ཅན་འཁྲིགས་པ་ལས།ཆར་གྱི་རྒྱུན་གྱད་ཀྱི་བརླ་ཙམ་བབས་པའི་ཆུ་རྒྱ་མཚོར་འཁྱིལ་པའོ།།ཆུ་གསེར་འདྲེས་པའི་མར་མེར་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བའི་རླུང་གིས་བསྐྱོད་ཅིང་དཀྲོགས་པ་ལས།རི་དང་གླིང་རང་རང་གི་དབྱིབས་དང་མཐུན་པའི་རླུང་ལངས་ནས།རྡུལ་སིག་གྱེན་དུ་སྤུངས་པས་རི་དབང་དང་རི་བདུན་གླིང་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ཆགས་སོ།།རླུང་སྟོབས་སྟེང་དུ་བུད་པའི་སྤྲིན་ཆར་བབས་པ་ལས་སྟེང་གི་རྒྱ་མཚོར་འཁྱིལ་བའོ།།གླིང་གཡོག་རྣམས་ཁ་ཆུས་སོ་སོར་བཅད་ཀྱང་འོག་ནི་གླིང་ཆེན་རང་དང་འདབ་འབྲེལ་ལོ།།དེ་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ཡན་ཆད་འདབ་འབྲེལ་གྱི་སྣོད་སྔར་གང་ཞིག་པ་རྣམས་མས་ཡར་ཆགས་སོ།།”ཞེས་དང༌།《མཛོད་འགྲེལ》ལས“དེ་ལྟར་སྣོད་དང་བཅུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་ཆགས་ཚད་དང་རོ་དང་ནུས་པ་རྣམས།མཁན་པོས་བྱས་པ་མེད་པར་རང་བཞིན་གྱིས་སྲིད་པའོ།།”ཞེས་དང༌།ཤར་རྫ་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ཀྱང༌།“སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དེ་དག་སུས་བྱས་སམ་ཞེ་ན།དབང་ཕྱུག་སོགས་བྱེད་པ་པོ་སུས་ཀྱང་མ་བྱས་ཏེ།མདོ་ལས།གྲུབ་ནི་སྤྱི་མཐུན་ལས་ལས་གྲུབ།ཅེས་པ་ལྟར།”{11}ཞེས་གསུངས་སོ།།
                                    (2) རྐྱེན་གྱི་བྱེད་པོས་རྫུ་འཕྲུལ་ལས་བྱས་པར་སྨྲ་བ།
      དེ་ཡང་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་ལྷ་ཁྲི་རྒྱལ་ཁུག་པའི་མཐུ་ལས་བྱུང་བ་དང་ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ནི་ཁྲི་རྒྱལ་ཁུག་པའི་སྤྲུལ་བ་སྲིད་པ་སངས་པོ་འབུམ་ཁྲི་དང་སྐོས་པ་ཆུ་ལྕགས་རྒྱལ་མོ་གཉིས་བཤོས་པ་ལས་བྱུང་བར་འདོད་དེ།“ཡབ་མངོན་རྫོགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་ཁུག་གིས།རྒྱུ་ལྔ་སྐུ་ལ་བསྡུས་ཏེ།ཞལ་གྱི་ངད་ཕ་ཧ་བྱས་པས།རླུང་ཚན་ཏིང་མི་གཏོང་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་དང༌།ནན་ཏིང་མ་བྱིང་འདེགས་པའི་དངོས་པོ་ཅན་དང༌།སྤྲིན་ནི་དྲོད་ཀྱི་ཡོལ་བ་བ་དན་ཅན་དང་བཞི་ནི།མངོན་རྫོགས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་དབང་དུ་ཆགས་སོ།།རླུང་ལས་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དྲག་ཏུ་སྐོར་བའི་ཤུགས་ལས་ཚ་བ་མེ་རུ་སྲིད་དོ།།འདེགས་པའི་རླུང་གི་གྲང་སྔབས་དང༌།ཚ་བ་མེའི་དཔལ་དྲོད་ལས།ཆུ་ཟིལ་དང་ཕྲོམ་དུ་ཆགས་སོ།།དེ་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་ཆགས་ཏེ།མཁའ་ལ་རྒྱུ་བའི་རླུང་གིས་བསྲུབས་པས།རླུང་དང་རི་རབ་ཀྱི་བར་དུ་བརྩེགས་ཏེ་ཆགས་སོ།།ཐེག་ཆེན་ས་གཞི་གསེར་གྱི་ས་གཞི་བདེ་ཞེས་པ་ནས།སྣོད་ནི་མས་སྲིད་འཇིག་རྟེན་གཏོས་ཞེས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱིས།ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཡབ་མངོན་རྫོགས་རྒྱལ་བའི་སྨོན་ལམ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་བྱས་སོ།།”{12}ཞེས་པ་ལྟར་རོ།།
འདིར་མི་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ལ་རང་ཤུགས་སུ་བོན་པོའི་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཆགས་ཚུལ་གྱི་ལྟ་བ་དེ་གཉིས་ནང་འགལ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ལ།དེ་ལ་བོན་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་གཤེན་རབ་མི་བོའི་དགོངས་པ་ལ་དྲང་དོན་དང་ངེས་དོན།དགོངས་པ་དང་ལྡེམ་དགོངས་ལ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱི་དབང་གིས་བྱ་དངོས་སམ་གནས་ལུགས་ཤིག་ལ་ལྟ་སྟངས་མི་འདྲ་བའམ་ཡང་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང་བསྟུན་པའི་དགོས་དབང་གིས་བཤད་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་བྱུང་པས་ནང་འགལ་མ་ཡིན་པར་འདོད་དོ།།
                                  2.ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་སོགས་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ།
       དེ་བཞིན་དུ་གཡུང་དྲུང་བོན་རྣམས་ཀྱིས་མཐོངས་ཀྱི་ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་སོགས་ཀྱང་ཞི་ལའི་ཨཱ་པའོ་ལོ་ཡི་གཏམ་རྒྱུད་དང་མེ་གླིང་གི་ཉི་མ་ལྔའི་གཏམ་རྒྱུད་དང་རྒྱའི་ཧེའུ་ཡེའི(后羿) ལྟ་བུ་ལ་སོགས་ལྷ་སྒྲུང་ཁོ་ནའི་བཤད་ཡུན་མེད་པར་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡང༌།《མཛོད་འགྲེལ》ལས།“ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་སྣང་སྲིད་རྒྱན་ཞེས་པ།ཆུ་རླུང་འཁྲུགས་པའི་སའི་སྙིང་བོ་ལས་ཉི་མ་ཟླ་བ་འབྱུང༌།དེའི་འོད་ཟེར་འཐོར་བས་གཟའ་དང་སྐར་མ་སྐར་ཕྲན་འབྱུང་ངོ༌།།དེས་ལོ་ཟླ་རྩི་བའི་གྲངས་རྡོ་དང༌།སྣང་སྲིད་གསལ་བའི་རྒྱན་དུ་བྱུང་ངོ༌།།”ཞེས་པ་ལྟར་དང༌།ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་དེ་དག་ནི་རླུང་གི་ནུས་པ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་རང་བསྐོར་བརྒྱག་བཞིན་ཡོད་པར་འདོད་དེ།དེ་ཉིད་ལས།“དེ་ལྟར་ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་སྤྲིན་དང་གཞའ་ཚོན་རྣམས།རླུང་བཞིའི་འཁོར་ལོས་སྐོར་ཏེ།དེ་གང་ཞེ་ན།རླུང་རྫི་བ་དུང་ཕྱུར་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱིས་འཕུལ།རླུང་མ་བ་ཤ་ཤོ་འོད་ཀྱི་བ་དན་ཅན་གྱིས་འདེགས།བེ་ཅི་རམ་པ་སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱིས་སྐོར།རླུང་འཕྱོ་བ་བང་མགྱོགས་གསལ་བའི་སྒྲོན་མ་ཅན་གྱིས་སྣ་འདྲེན་པ་དང་བཞི་སྟེ།དེ་ཡང་ཐ་དད་པའི་རླུང་བཞི་མ་ཡིན་ཏེ།ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་རང་རང་ལ་རང་ཆས་སུ་ཡེ་ནས་གནས་པ་ཡིན་ནོ།།”ཞེས་དང༌།《མདོ་དྲི་མེད》ལས་ཀྱང༌།“ཉི་མ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་གཅིག།ཟླ་བ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་འོ།།ཕུལ་དེད་བསྐོར་གསུམ་རླུང་གིས་བཏེགས།།”ཞེས་སོ།།
བོན་གྱི་བཤད་ཚུལ་འདི་དག་ཞིབ་ཏུ་བསམ་ཚེ་དེང་སང་ཚན་རིག་གི་བཤད་ཚུལ་དང་ཡོངས་སུ་མཐུན་པར་སྣང་སྟེ།ད་ལྟ་ཚན་རིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་བར་སྣང་ཁམས་ནི་ལོ་དུང་ཕྱུར150སྔོན་ལ་འབར་གས་ཆེན་པོ་ཐེངས་གཅིག་བྱུང་རྗེས་སུ་གྲུབ་པར་འདོད་དེ།འབར་གས་དེས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་བཞིར་གཏོར་པས་རྒྱུ་སྐར་རྣམས་བྱུང་ཞིང་དེ་ནས་ཚེ་སྲོག་ཀྱང་བྱུང༌།ཉི་མའི་ཁྱིམ་རྒྱུད་ནི་བརྟན་སྐར་ཆེན་པོ་འབར་གས་བྱུང་བ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུ་རྡུལ་དང་གློག་རྡུལ་གཉིས་འདྲེས་པའི་རླུང་ལས་གྲུབ་པ་དང༌།དེ་ནི་ཉི་མའི་འཐེན་ཤུགས་ཀྱིས་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བའི་སྐར་མའི་གོ་ལའི་མ་ལག་ཅིག་ཡིན།སྤྱིའི་བརྟན་སྐར་མ་ལག་ནང་གི་སྐར་མའི་གོ་ལ་རྣམས་ཀྱང་ཆ་སྙོམས་སུ་ཁྱབ་ཡོད་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་ཁྱུ་ཚོགས་དང་ཁྱུ་ཚོགས་བྱས་ནས་ཡོད་པའི་བརྟན་སྐར་གྱིས་ཆུ་འཁོར་གྱི་དབྱིབས་ཅན་དང་འཇོང་དབྱིབས་ཅན།སྒྲིབ་མེད་མེ་ལོང་གི་དབྱིབས་ཅན་དང་གཞན་ཡང་ཆ་མ་ངེས་པའི་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་སུ་གྲུབ་ཡོད་ཅིང་དེ་ལ་བརྟན་སྐར་མ་ལག་ཟེར།སྤྱིའི་བརྟན་སྐར་མ་ལག་གི་ནང་དུ་བརྟན་སྐར་མ་ལག་ས་ཡ་བཅུ་ཡོད་པར་བཤད་ལ།བརྟན་སྐར་མ་ལག་དེ་ལ་ཆེ་ཆུང་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་དེ།ཆུང་བ་ལའང་བརྟན་སྐར་ཁྲི་ཕྲག་རེ་ཡོད་པ་དང༌།ཆེ་བ་ལ་བརྟན་སྐར་བྱེ་བ་ཡན་ཡོད་དོ།།ཉི་མ་གནས་པའི་བརྟན་སྐར་གྱི་མ་ལག་དེ་ལ་དགུ་ཚིགས་ཀྱི་མ་ལག་ཟེར་ཞིང༌།ཉི་མ་ནི་དགུ་ཚིགས་མ་ལག་ཁྲོད་ཀྱི་འོད་དང་ཚ་ཟེར་དྲག་པོ་འགྱེད་པའི་བརྟན་སྐར་ཁོ་ན་ཡིན།དེའི་འཐེན་ཤུགས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས་རྒྱུ་སྐར་དང་སྐར་མ་དུ་བ་མཇུག་རིང་སྟེ་སྐར་མ་ཆེ་ཆུང་ཐམས་ཅད་འདུས་པའི་སྐར་མའི་གོ་ལའི་འགུལ་སྐྱོད་ལ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བཞིན་ཡོད་པར་བཤད།{13}
ཡིན་ནའང་ཉི་ཟླ་དང་སའི་གོ་ལའི་འཁོར་ཚུལ་གྱི་ཐད་ལ《མདོ་དྲི་མེད》ལས།“རི་རབ་ལོགས་ལ་ཉི་ཟླ་འཁོར།”ཞེས་ཉི་ཟླ་གཉིས་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ལ་བསྐོར་བ་བརྒྱག་པའི་བཤད་ཚུལ་དེ་ནི་དགོངས་པ་གཞན་ཡོད་པའམ་ཡང་ན་ད་ལྟའི་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་ཆུ་ཚད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་དུ་མ་མཐོང་པ་མིན་ན་དེང་དུས་ཚན་རིག་གི་བཤད་ཚུལ་དང་ཡོངས་སུ་འགལ་འདུག་གོ  །
      གཞན་ཡང་ནམ་མཁའི་སྤྲིན་དང་གཞའ་ཚོན།ཐོག་དང་སེར་བ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལའང་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱིས་གདོད་མའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་མི་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་ནི་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་རྟོགས་པར་ལྷའི་ཆོ་འཕྲུལ་དུ་བསམ་སྟེ།དེ་ལ་རྨོངས་དད་དང་མཆོད་བཀུར་བྱེད་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་བཟུང་ཡོད་པའང་འདི་ལྟར།“ཐོག་དང་སེར་བ་འབྲུག་དང་གློག་ཅེས་པས།ཉི་མ་མེའི་སྙིང་བོ་ལས་གྲུབ་པ་དང༌།རྫུ་འཕྲུལ་ཤུགས་ཀྱིས་རླུང་འཁོར་ལོ་ཅན་བྱའི།རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་དཀྲུགས་ཤིང་བསུབས་པ་ལས།བར་སྣང་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཞུན་དུ་འདུས་པས་ལྕགས་སུ་གྲུབ།དེ་མོ་རྗེ་ཁུ་གྲགས་ཀྱི་ལྗགས་ལས་སྤྲུལ་བ་འབྲུག་བྱུང༌།ཟླ་བ་ཆུའི་སྙིང་བོའི་ཟིལ་པ་རླུང་གི་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱིས་བསྐྱགས་པས་སེར་བ་བྱུང༌།དེ་འབྲུག་གི་ལྕེ་ཡར་མར་འཁྱུག་སྐྱེན་གྱི་མཐིལ་སྐྱོགས་ལ་བླངས་ནས།དེ་རྣམས་ས་ཐེའུ་ནག་པོ་མིག་ཅིག་བྱ་བའི་ཐོག་ཏུ་འབེབས་པ་སྟེ།དེ་ཡང་ཚ་གྲངཤུགས་དང་གསུམ་ཡེ་ནས་རང་ཆས་སུ་བསྲིད་པས་སོ།།སྤྲིན་དང་ཁུ་རླངས་གཞའ་ཚོན་གསལ་ཞེས་པ།དེ་ལྟར་ཐོག་སེར་ཁ་ཆར་གློག་འབྲུག་དང་བཅས་པ་བབས་པས།དེའི་ཁུ་དྲོས་པ་ལས་རླུང་བྱུང་བས་ཁུ་རླངས།དེ་བར་སྣང་གི་མཁའ་ལ་འཁྲིགས་པས་སྤྲིན།མེ་ཆུ་ས་རླུང་གི་ངད་པ་མཁའ་ལ་ཉི་མའི་ཟེར་གྱིས་དྲིལ་བས་གཞའ་ཚོན་དེ་སོ་སོ་ན་བཀྲ་བས་གསལ་ཞེས་བྱའོ།།”ཞེས་གསུངས་པ་དང༌།ཡང༌།“ཐོག་ནི་མེ་འབར་བའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་ལ།སེར་བ་ནི་ཆུ་འཁྱགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་འོང……”ཞེས་དང༌།“དེ་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པས་འོད་གློག་ཏུ་འོང་ངོ༌།།”ཞེས་དང༌།“དེ་རླུང་གིས་དྲག་ཏུ་བསྐྱོད་པ་ལས་ཐོག་འབྱུང་ངོ༌།།”ཞེས་དང༌།“དེ་རླུང་དང་རླུང་དུ་འཐབས་པའི་ངད་ཀྱིས་ཆུ་འཁྱགས་ཏེ་སེར་བར་འབྱུང་ངོ༌།།རླུང་དང་རླུང་དུ་འཐབས་པའི་ཤུགས་ལས་འབྲུག་བྱུང་ངོ༌།།དེས་ན་ཐོག་སེར་དང་ཁུ་ཆར་འབྱུང་བ་དེ་ཙུག་ལགས་སོ།།”{14}ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་དག་གིས་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་དེ་རྣམས་ལ་ལོ་ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱའི་སྔོན་ནས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་འགྲེལ་བ་བརྒྱབ་ཡོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ནས་རང་རེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཡིན་ནོ།།
                                  3.རི་དང་ཆུ་བོ།རྩི་ཤིང་སོགས་ཐད་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ།
      དེ་ཡང༌།“ཐེག་ཆེན་ས་གཞི་སྐྱེད་པའི་ཡུམ་ཞེས་པ།ཐེག་ཆེན་ནི་རླུང་མེ་ཆུ་གསུམ་གྱིས་ས་གཞི་སྐྱེད་པ་ཡིན་ལ།ས་གཞི་ནི་གླིང་བཞི་དང་རི་རབ་རྩི་ཤིང་དང་རི་བྲག་ཆུ་བོ་དང་ལྟེང་ཁ་རྣམས་སྐྱེད་པའི་གཞི་བྱེད་པའོ།།ཡུམ་ནི་སྐྱེ་འགྲོ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསོས་གཞི་ཡིས་བསྐྱེད་ནས་གསོ་བས་ཡུམ་ཞེས་བྱའོ།།”ཞེས་དང༌།“འབྱུང་བ་རྒྱུ་ལྔ་ཀློང་ལས་ཟིལ་དང་ཆར་དུ་སྲིད།།དེ་ལས་ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་རུ་སྲིད་དོ།།”{15}ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་དང་པོ་འབྱུང་བ་ལྔ་ལས་རི་རབ་དང་རྒྱ་མཚོ་བྱུང་བར་འདོད་པ་དང༌།ས་གཞི་དེ་ལ་རྟེན་བྱས་ཏེ་སེམས་ཅན་ནམ་བྱེད་པོ་གང་གིས་ཀྱང་མ་བྱས་མ་སྤྲུལ་བར་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་བཀོད་པ་ཐམས་ཅད་རྟེན་འབྱུང་ལས་ངང་གིས་བྱུང་བར་བཞེད་དེ།“ཆགས་པ་དང་པོ་རླུང་ནས་ནི་ཞེས་པ་དང་པོ་རླུང་ཆགས།དེ་ནས་མེ་ཆུ་སའོ།མཚོ་གླིང་ཤིང་རྩི་རི་རབ་རིམ་གྱིས་ཆགས་པའོ།།”{16}ཞེས་པ་དང༌།《བདེན་གཉིས》ལས།“འདི་ལྟར་སྣང་བའི་དངོས་པོ་ཀུན།།རྒྱུ་རྐྱེན་རྟེན་འབྲེལ་སྟོབས་ལས་བྱུང༌།།”ཞེས་སོ།།དེས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པའམ་རང་བཞིན་ནམ་ངང་ཚུལ་རྣམས་ཀྱང་རང་ཤུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པར་འདོད་དེ།དཔེར་ན།“པདྨའི་འཇམ་དང་ཚེར་མའི་དབལ་ཞེས་པ།པདྨ་རེག་འཇམ་པ་སྦྱངས་ཤིང་བཏུལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་རང་བཞིན་དུ་བྱུང་བ།ཚེར་མ་རྣོ་ཞིང་གདུག་པའི་དབལ་ཆགས་པ་ཡང༌།མཁན་པོས་གཞོགས་ཀྱིན་ངར་བླུད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རང་བཞིན་དུ་བྱུང་བའོ།།”{17}
                                   4.རང་བྱུང་ཁམས་ལ་བཅངས་པའི་རྣམ་འགྱུར།
      གཡུང་དྲུང་བོན་རྣམས་ཀྱིས་རང་བྱུང་ཁམས་ལ་བཅངས་པའི་འདུ་ཤེས་སམ་རྣམ་འགྱུར་ནི་གཤེན་རབ་མི་བོས་གསུངས་པའི་གྲུབ་མཐའི་ལྟ་བ་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་གི་སྟེང་དུ་བཙུགས་ཡོད་པ་རེད།དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན།དེ་ནི་ས་བདག་ཀླུ་གཉན་ཀྱི་ལྟ་བ་དེ་རེད།གཤེན་རབ་པའི་ལུགས་ལྟར་ན།རང་བྱུང་ཁམས་ན་མཐོང་སྣང་དུ་ཡོད་པའི་འགྲོ་བ་མི་དང་བཅས་པའི་སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་འཚོ་གནས་བྱས་ཡོད་པ་ལས་གཞན་སོ་སྐྱེའི་མིག་གིས་མི་མཐོང་བའི་ཚེ་སྲོག་གི་རིགས་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་དེ་ལ་གནས་ཡོད་པར་འདོད།དེ་ཡང་སྟེང་བར་སྣང་གི་ཁམས་དང་བར་རི་བོ་དང་ནགས་ཚལ་དང་ས་གཞི་ཐམས་ཅད།འོག་ཆུ་བོ་དང་རྒྱ་མཚོ་དང་རྩི་ཤིང་ལ་སོགས་རང་བྱུང་ཁམས་ལ་ཀླུ་དང་གཉན་དང་ས་བདག་ཅེས་པས་བདག་ཏུ་བཟུང་ཡོད་ཚུལ་བོན་གྱི《གཙང་མ་ཀླུ་འབུམ་དཀར་པོ》སོགས་ལས་མང་དུ་གསུངས་ཡོད་པས།མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་སྣང་གང་འདོད་དུ་གང་ས་གང་དུ་ས་བརྐོ་རྡོ་སློག་དང་རྩི་ཤིང་དང་རི་དྭགས་སོགས་རང་འདོད་དུ་བསྲེག་གཅོད་གསོད་གསུམ་བྱས་ན་ས་བདག་ཀླུ་གཉན་དེ་དག་གི་ཉེས་ཆད་ཕོག་པར་བཤད་པས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཉིན་རྒྱུན་གྱི་འཚོ་བའི་ནང་རང་བྱུང་ཁམས་ལ་འཛེམ་པ་དང་དེ་ལ་བརྩི་འཇོག་བྱེད་པ།ཐ་ན་དེ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་བཟུང་ཡོད།ལྟ་བ་དེས་རང་ཤུགས་ཀྱིས་རང་བྱུང་ཁམས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ནུས་པ་ཐོན་ཚུལ་སྐོར་གཞན་ནས་ཞིབ་ཏུ་གླེང་རྒྱུ་ཡིན་པས་རེ་ཞིག་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་བྱའོ།།